Δίχασε η θεατρική παράσταση «Carte noire nommée désir» στο Φεστιβάλ της Αβινιόν της Γαλλίας. Μία σουρεαλιστική παράσταση, διαφορετική από εκείνες με τις οποίες είναι εξοικειωμένο το κοινό ήρθε να «ταράξει» τα νερά, αφού παρουσίασε τον κόσμο από την οπτική των μαύρων γυναικών που βιώνουν έντονα τον ρατσισμό και την κοινωνική καταπίεση, με στόχο να ταρακουνήσει τις δυτικές και αποικιοκρατικές συνειδήσεις.
Δημιουργός του θεατρικού έργου είναι η Rébecca Chaillon, η οποία μάλιστα συμμετέχει ενεργά ως πρωταγωνίστρια στην παράσταση που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τις τελευταίες ώρες στη Γαλλία. Το έργο αμφισβητεί «τη φιγούρα της μαύρης γυναίκας ως αντικείμενο φαντασιώσεων» και αποσκοπεί στο να παίξει με «βαθιά ριζωμένα, ρατσιστικά, σεξιστικά κλισέ», όπως αναφέρεται στο σημείωμα για την παρουσίαση του έργου, ενώ με αυτό προειδοποιούν ότι «κάποιες σκηνές μπορεί να ενοχλήσουν το κοινό».
Στην αρχή της παράστασης, οι ηθοποιοί προσκαλούν τις μαύρες γυναίκες του κοινού να καθίσουν σε καναπέδες εξυψώνοντας τη θέση τους, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους λευκούς θεατές που κάθισαν στις συνηθισμένες κερκίδες, μερικοί ακόμη και στο πάτωμα.
Η Rébecca Chaillon (πρωταγωνίστρια), με καταγωγή από το νησί Μαρτινίκα της Καραϊβικής, ενσαρκώνει το ρόλο μιας καθαρίστριας η οποία καθαρίζει μανιωδώς το γεμάτο με λευκή σκόνη πλατώ. Έπειτα, γδύνεται μένωντας γυμνή και οι υπόλοιπες ηθοποιοί ξεκινούν να πλέκουν τα μαλλία της και να φτιάχνουν τεράστιες πλεξούδες τις οποίες κρατούν με τα χέρια τους ως το τέλος της παράστασης δίνοντας την αίσθηση ότι είναι μεγάλες αλυσίδες που την κρατά δέσμια των στερεοτύπων και της πραγματικότητας, όπως αυτή υφίσταται σήμερα.
Κατά τη διάρκεια του έργου, το κοινό συμμετείχαν σε ένα παιχνίδι ερωτήσεων, ενώ σε άλλο σημείο της παράστασης οι ηθοποιοί προσπαθούν να αρπάξουν τις τσάντες των θεατών. Επρόκειτο για μία προσπάθεια να μεταφέρουν στο κοινό την πραγματικότητα με την οποία έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι – μεγάλη μερίδα του κοινού όμως φάνηκε ιδιαίτερα ενοχλημένη για την συμπεριφορά που είχαν προς το πρόσωπό τους. Κάποιοι θεατές σηκώθηκαν για να φύγουν από την αίθουσα, ενώ άλλοι τους φώναζαν: «Οι φασίστες φεύγουν».
Η σκηνή όμως που προκάλεσε οργή αφήνοντας πολλούς θεατές άναυδους, ήταν η εικόνα μίας νταντάς που ανέβηκε στο σανίδι κουβαλώντας έναν πάσσαλο με καρφωμένα σε αυτόν λευκά μωρά. Αυτά ήταν τα παιδιά που της εμπιστεύονταν για φύλαξη οι Γάλλοι, τα οποία όμως «σταύρωναν» το σώμα και την ψυχή της, σκηνή που αναπαριστούσε το καθεστώς δουλείας στο οποίο υποβάλλονται οι μαύρες γυναίκες στη Γαλλία.
Αυτή ήταν και η σκηνή που πυροδότησε τη διαμάχη που ακολούθησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με ορισμένους να τη βλέπουν ως μια κεκαλυμμένη διαμαρτυρία με ρατσιστική χροιά έναντι των λευκών ανθρώπων. Την ίδια ώρα, οι έντονες αντιδράσεις του κοινού μπροστά στα καρφωμένα στον πάσσαλο παιδιά έδωσαν το έναυσμα στις ηθοποιούς να καταγγείλλουν από την πλευρά τους «ρατσιστικές επιθέσεις» σε βάρος τους.
Πράγματι, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του «Carte Noire named Desire», οι θεατές φέρονται να εκτόξευαν ύβρεις και απειλές στις ηθοποιούς, ενώ μία από αυτές δέχθηκε χτύπημα στο χέρι από έναν άνδρα που ανέβηκε εξαγριωμένος στην σκηνή μπροστά στο κοινό.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πήραν φωτιά με τα σχόλια που διατυπώθηκαν για την παράσταση «Carte noire nommée désir». Μεγάλη μερίδα εκδήλωση τη δυσφορία της για το θέαμα, ενώ άλλοι έσπευσαν να υποστηρίζουν τη δημιουργό του έργου, υποστηρίζοντας πως είναι μία πτύχη της ζωής που επιβάλλεται να προβληθεί. Μία παράσταση που θέτει το ερώτημα «σε ποια θέση στην κοινωνία ανήκουν τελικά οι μαύρες γυναίκες».
Η παράσταση που αμφισβήτησε ιδιαίτερα τις απόψεις των ανθρώπων που συνδέονται με το σώμα των μαύρων γυναικών, προκάλεσε αρκετές ρατσιστικές εκρήξεις κατά τη διάρκεια των 20 ημερών διεξαγωγής του φεστιβάλ, σε σημείο που ο διευθυντής του Tiago Rodrigues θέλησε να υποστηρίξει τη Rebecca Chaillon, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
«Νομίζω ότι έχουμε συλλογικό καθήκον ως προς αυτό. Από τις πρώτες παραστάσεις της παράστασης «Carte Noire named Desire» της Rebecca Chaillon, αρκετοί συντελεστές της παράστασης έγιναν στόχος χειρονομιών, σωματικών και λεκτικών επιθέσεων με ρατσιστικά σχόλια. Το Φεστιβάλ της Αβινιόν υποστηρίζει την ομάδα της θεατρικής παράστασης, είμαστε αλληλέγγυοι ως προς αυτή την ομάδα.
Θεωρούμε απαράδεκτο σε μια δημοκρατία να συμβαίνουν τέτοια πράγματα και ειδικά στην ανεξάρτητη Δημοκρατία του Φεστιβάλ της Αβινιόν, δεν είναι μόνο απαράδεκτο, αλλά θα αντιταχθούμε σε αυτό. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτή την παράσταση. Είναι μια παράσταση που αντικατοπτρίζει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Φεστιβάλ της Αβινιόν. Αντιλαμβανόμαστε ότι σημάδεψε το φετιό φεστιβάλ, αλλά δεν θα έχουμε την παραμικρή ανοχή σε συμπεριφορές αυτού του είδους. Δεν εκπροσωπεί το κοινό του Φεστιβάλ της Αβινιόν που γνωρίζω βαθιά μέσα μου και υποστηρίζω τη Rebecca Chaillon, την ομάδα της και αυτή την παράσταση», δήλωσε ο διευθυντής, Tiago Rodrigues.
Ο τίτλος της παράστασης «Carte noire nommée Désir», σχετίζεται με τα υποκοριστικά που δίνουν οι λευκοί για να ορίσουν το σώμα των μαύρων ως «καφέ» ή «σοκολατένιο» δέρμα (carte noir είναι μάρκα καφέ), αλλά και με τις φαντασιώσεις για το «εξωτικό» παρουσιαστικό τους και την σεξουαλικότητά τους. Γι’αυτό και στην παράσταση το σώμα έχει κεντρικό ρόλο, αποδομημένο και απομυθοποιημένο, που στη συέχεια βάφεται λευκό.
Πηγή:protothema