Της Άννας Μαρίας Κουτσιρίμπα – Σεμιλιέτωφ,
φιλολόγου – συγγραφέα*
Το Κάουνας είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας. Βρίσκεται στη συμβολή του Νέμουνας και του Νέρις που είναι τα δύο μεγαλύτερα και σημαντικότερα ποτάμια της χώρας.
Σύμφωνα με τον μύθο, η πόλη ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα, αλλά σε γραπτές πηγές τη συναντούμε τον 14ο αιώνα. Υπήρξε κέντρο επαναστάσεων κατά της Ρωσικής Αυτοκρατορίας τον 19ο αιώνα. Όταν το Βίλνιους καταλήφθηκε από τους μπολσεβίκους το 1919, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας μετέφερε την έδρα της στο Κάουνας, όπου αποτέλεσε για ένα διάστημα πρωτεύουσα της χώρας. Η πόλη ανέπτυξε το εμπόριο, κατασκευάστηκε σύστημα ύδρευσης, αποχέτευσης, γέφυρες στους ποταμούς. Το Κάουνας επεκτάθηκε, οι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν, δημιουργήθηκαν πλατείες, πάρκα και έγινε μια σύγχρονη πόλη. Έμεναν και δραστηριοποιούνταν στο Κάουνας αρκετοί Εβραίοι με αρκετές συναγωγές και εβραϊκά σχολεία. Το 1940 προσαρτήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και τότε εκτόπισαν αρκετούς Εβραίους στη Σιβηρία, κατήργησαν τους οργανισμούς και κατάσχεσαν τις περιουσίες τους. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετατράπηκε σε μια βιομηχανική πόλη που κατοικείται από Λιθουανούς, Ρώσους, Πολωνούς, Ουκρανούς και πολλές άλλες εθνότητες. Διαθέτει πέντε πανεπιστήμια και πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις.
Η παλιά πόλη του Κάουνας είναι πολύ καλά διατηρημένη και έχει αρκετά σημεία ενδιαφέροντος, όπως το κάστρο, γοτθικές εκκλησίες και το Δημαρχείο.
Το μεσαιωνικό κάστρο του χτίστηκε στα μέσα του 14ου αιώνα. Μετά από πολλές καταστροφές και αποκαταστάσεις έφτασε στη σημερινή του μορφή. Ξεχωρίζει ο στρογγυλός πύργος του. Είναι ανοιχτό για τον κόσμο και περιστασιακά γίνονται σε αυτό διάφορα φεστιβάλ.
Στο πέρασμά μας θα συναντήσουμε μια σειρά από όμορφες εκκλησίες. Στην παλιά πόλη η εκκλησία του Μεγάλου Βυτάουτα, γοτθικού ρυθμού, δίπλα στο ποτάμι Νεμούνας έχει υποστεί κατά καιρούς αρκετές φθορές από τις πλημμύρες του ποταμού. Οι Γερμανοί την είχαν μετατρέψει σε αποθήκη. Η τελευταία ανακαίνισή της ολοκληρώθηκε στα τέλη του 20ού αιώνα.
Ξεχωριστή είναι και η εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και έχει χωρητικότητα 2.000 πιστών. Ναός που ξεχωρίζει για το μέγεθός του, τους τριπλούς κορινθιακούς κίονες δεξιά και αριστερά στις εισόδους, τους πέντε τρούλους του και τα 50 μέτρα ύψος του. Μάλιστα στις κατακόμβες του λειτουργεί και το Μουσείο Τυφλών από το 2005, μια εικαστική εγκατάσταση κυρίως για άτομα με προβλήματα όρασης.
Η γοτθική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του 15ου αιώνα κατά τα χρόνια της σοβιετικής κατοχής είχε μετατραπεί σε αίθουσα χορού. Από την εκκλησία της Ανάστασης έχουμε μια πανοραμική θέα της πόλης.
Στην Πλατεία Δημαρχείου θα δούμε την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου Ξαβιέ αφιερωμένη στον ομώνυμο Άγιο. Ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα από Ιησουίτες. Πρόκειται για μια καθολική εκκλησία με δυο ψηλούς πύργους, ενώ το εσωτερικό της είναι απλό. Κατά την κατάληψη από τη Σοβιετική Ένωση η εκκλησία μετατράπηκε σε τεχνική σχολή. Βρέθηκε και πάλι στα χέρια των Ιησουιτών το 1989, και οι εργασίες ανακαίνισης ολοκληρώθηκαν το 1992.
Ο καθεδρικός ρωμαιοκαθολικός ναός των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην ίδια πλατεία είναι επίσης γοτθικού ρυθμού και φέρει μπαρόκ διακόσμηση στο εσωτερικό του. Ανεγέρθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 15ου αιώνα και μετά από αρκετές καταστροφές, χτίστηκε ξανά και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε τον 17ο αιώνα.
Στην άλλη άκρη της πλατείας θα συναντήσουμε και την εκκλησία της Αγίας Τριάδας του 17ου αιώνα. Ο ναός έκλεισε το 1962 και το εσωτερικό του καταστράφηκε. Ανακαινίστηκε το 1969. Δίπλα της σε ένα τριώροφο κτίριο στεγάζεται η Ιερατική Σχολή.
Το Δημαρχείο ονομάζεται «Λευκός Κύκνος» λόγω του χρώματός του και του ύψους του. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κτήριο στην πλατεία του 16ου αιώνα. Χαρακτηριστικός ο πύργος του που αγγίζει τα 53 μέτρα. Είχε διάφορες χρήσεις με την πάροδο των χρόνων, χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη εμπορίου, πυρομαχικών και ως φυλακή. Σήμερα ένα μέρος του λειτουργεί Μουσείο Ιστορίας της πόλης. Εδώ γίνονται οι γαμήλιες τελετές και κάποιες εκδηλώσεις.
Όταν το επισκεφτήκαμε στο κέντρο της πλατείας πάνω σε ένα δέντρο είχαν τοποθετήσει οικόσημα της χώρας για κάποια εκδήλωση.
Στην πόλη θα συναντήσουμε και το τζαμί των Τατάρων.
Το Κάουνας διαθέτει πολλά μουσεία. Ξεχωρίζει το Μουσείο Πολέμου, που μοιράζεται το κτήριο με το Εθνικό Μουσείο Τέχνης με μια όμορφη μοντέρνα ημικυκλική πρόσοψη, όπου φιλοξενεί περισσότερα από 355.000 εκθέματα που αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά και αφορούν τη λαϊκή τέχνη, την καλλιτεχνική ζωή και την ιστορία της χώρας. Στην Πλατεία του Μουσείου βρίσκεται και το άγαλμα της Ελευθερίας στη μνήμη των θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία της χώρας, καθώς και αγάλματα σημαντικών ανδρών. Αν πάλι θέλουμε κάτι διαφορετικό και πρωτότυπο στο Κάουνας βρίσκεται και το Μουσείο Διαβόλων, που είναι μοναδικό και που τα εκθέματά του πάνω από 3.000 αντικείμενα προέρχονται από όλον τον κόσμο.
Μπορούμε να απολαύσουμε και μια βόλτα στον ζωολογικό του κήπο που είναι ο μοναδικός κρατικός ζωολογικός κήπος της Λιθουανίας ή στον βοτανικό κήπο.
Η πόλη διαθέτει άριστες αθλητικές εγκαταστάσεις. Οι λάτρεις του μπάσκετ θα γνωρίζουν την πολύ καλή ομάδα μπάσκετ, τη Ζαλγκίρις, που έχει την έδρα της στην πόλη, από τις γνωστότερες της Ευρώπης. Θα δούμε και το Αθλητικό Κέντρο που είναι το κεντρικό γήπεδο της πόλης Αρένα Ζάλγκιρις με χωρητικότητα 15.000 θεατών και αποτελεί την έδρα της τοπικής, αλλά και της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας. Θεωρείται πως είναι το μεγαλύτερο των χωρών της Βαλτικής. Με τόση ιστορία και διακρίσεις το Κάουνας διαθέτει και Μουσείο Αθλητισμού.
*Οι φωτογραφίες είναι του Μιλτιάδη Σεμιλιέτωφ.