Σύμφωνα με τις εμπειρίες επιστημόνων του ΚΕΘΕΑ Πιλότος στον Βόλο, το αλκοόλ και η νικοτίνη μεταμορφώνονται σε πύλες εισόδου στον κόσμο άλλων εξαρτητικών συμπεριφορών. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η τάση μαθητών της Μαγνησίας για βουλιμική κατανάλωση αλκοόλ και σε μεγάλη ποσότητα σε μικρό χρονικό διάστημα και όχι απαραίτητα συστηματικά, όπως συμβαίνει με τους πότες του Σαββατόβραδου, έχει ως αποτέλεσμα στον Βόλο να καταγράφονται περιστατικά στα Επείγοντα του Νοσοκομείου.
Η κ. Κλαίρη Κουτρουλή, ψυχολόγος, οικογενειακή θεραπεύτρια, σύμβουλος εξαρτήσεων, υπεύθυνη της Μονάδας Πρόληψης και Έγκαιρης Παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ στον Βόλο, εξηγεί επίσης πώς επιδρούν τα ενεργειακά ποτά, ενώ προσφέρει οδηγίες σε γονείς για την πρόληψη επικίνδυνων συμπεριφορών των παιδιών.
Όπως τονίζει «η αφθονία και η προσβασιμότητα είναι ένα πολιτικοκοινωνικό ζήτημα που εμπλέκει τον καθένα μας, από τον περιπτερά της γειτονιάς μέχρι τα καταστήματα διανομής και τους ιδιοκτήτες των ψυχαγωγικών χώρων και από τον εκπαιδευτικό μέχρι τον ειδικό ψυχικής υγείας.
Για χιλιάδες χρόνια το αλκοόλ με οποιαδήποτε μορφή συνοδεύει το ανθρώπινο είδος σχεδόν παντού, σε καταστάσεις πολέμου ή ειρήνης, σε χαρές ή σε λύπες, σε μοναχικές ή κοινωνικές στιγμές. Νόμιμο, απενοχοποιημένο και εύκολα προσβάσιμο. Στενά συνδεδεμένο με ήθη και έθιμα, ασυνείδητες συνήθειες αιώνων. Όσον αφορά στην Ελλάδα, κατέχει άλλο ένα αρνητικό «πρωτείο» στη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία, με ευνοϊκούς όρους της διαθεσιμότητας.
Όλες οι σύγχρονες επιστημονικές έρευνες κατατάσσουν την αιθυλική αλκοόλη στην πιο διαδεδομένη και επικίνδυνη ψυχοτρόπο, κατασταλτική ουσία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Διαχέεται στα πρώτα 5’ μετά την όποια χρήση, μέσω του λεπτού εντέρου και του ήπατος, σε όλο το σώμα και προκαλεί μια ευχάριστη αίσθηση.
Η ΕΛΣΤΑΤ (στην Έρευνα Υγείας του 2019 σε πάνω από 8.000 άτομα του γενικού πληθυσμού από 15 χρονών και άνω) επισημαίνει ότι 8 στους 100 πίνουν 5 φορές την εβδομάδα, ενώ ένας στους 5 πότες κατανάλωσαν περισσότερα από 6 ποτά στη σειρά σε μια περίσταση.
Η έρευνα του ΕΠΙΨΥ (Εθνικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής) του 2022 σε 6.250 μαθητές (ΣΤ’ Δημοτικού, Β’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου) επισημαίνει ότι οι μισοί είχαν καταναλώσει ένα ποτό τις τελευταίες 30 ημέρες, 1 στους 3 έχει μεθύσει τουλάχιστον μια φορά, ενώ ένας στους 8 αναφέρει ότι μέθυσε τις τελευταίες 30 ημέρες. Τέλος τα 15χρονα κορίτσια δηλώνουν υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης και μέθης από τα συνομήλικα αγόρια.
Η έρευνα του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ σε μαθητές της Μαγνησίας το 2018 έφερε στο φως την παραδοχή ότι οι περισσότεροι μαθητές δοκίμασαν πρώτη φορά στο οικογενειακό περιβάλλον τους (περίπου σε ηλικία 9 ετών) και επίσης την τάση των εφήβων για βουλιμική κατανάλωση – μεγάλη ποσότητα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Η κατανάλωση ξεκινά και από πιο «αθώες»
συνήθειες, όπως των ενεργειακών ποτών
Όπως εξηγεί η κ. Κλαίρη Κουτρουλή, «η εμπειρία μας στο ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ επιβεβαιώνει τα ερευνητικά δεδομένα που θέλουν το αλκοόλ την πιο σημαντική πρόδρομο ουσία, μαζί με τη νικοτίνη. Αυτό σημαίνει ότι όταν συνηγορήσουν και άλλοι παράγοντες, η νικοτίνη και το αλκοόλ μεταμορφώνονται σε δυο πύλες εισόδου στον κόσμο άλλων εξαρτητικών συμπεριφορών. Επίσης, το αλκοόλ συχνά συνυπάρχει σε ποικίλους συνδυασμούς με άλλες ουσίες (πολυχρήση), με σοβαρές συνέπειες τόσο στην υγεία του ίδιου όσο και στο περιβάλλον (ενδεικτικά αναφέρονται τα τροχαία ατυχήματα, η βία και η παραβατικότητα κ.ά.)
Τέλος, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι ο έφηβος ή/και νεαρός ενήλικας καταναλώνει βουλιμικά μεν, όχι απαραίτητα συστηματικά δε (π.χ. χρήστες του Σαββατόβραδου). Οι πιθανές επιδράσεις στις λειτουργίες ενός έφηβου οργανισμού που βρίσκεται ακόμα σε μια ευάλωτη διαδικασία ανάπτυξης ΔΕΝ συνεπάγονται απαραίτητα συχνή και υπερβολική χρήση. Οι προδιαθετικοί παράγοντες, δηλαδή το έδαφος πάνω στο οποίο χτίζονται τα πρώτα βήματα μιας χρήσης, δεν έχουν ακόμη δομηθεί. Δυστυχώς και στην πόλη μας έχουν καταγραφεί ποικίλα σχετικά περιστατικά στα επείγοντα των νοσοκομείων.
Η κατανάλωση νόμιμων σκευασμάτων προκειμένου «να δροσιστώ, να ξυπνήσω, να κάνω κεφάλι, να είμαι cool, να μπω στην παρέα, να αντέξω το ξενύχτι κ.α.π.» δεν ξεκινά απαραίτητα από τις πρώτες μπύρες ή τα «περιπτερόκρασα», αλλά από ακόμα πιο «αθώες» συνήθειες όπως η κατανάλωση ενεργειακών ποτών. Πρόκειται για αναψυκτικά νέας γενιάς, νόμιμα, φθηνά και εύκολα προσβάσιμα. Επιδρούν και αυτά, όπως το αλκοόλ, στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η καφεΐνη που περιέχουν είναι πολύ υψηλότερη από έναν καφέ, ενώ στις ετικέτες τους αναγράφονται ουσίες επιβλαβείς για τον οργανισμό όπως η ταυρίνη, χρωστικά κ.ά. Σύγχρονες έρευνες συσχετίζουν τη χρήση ενεργειακών ποτών με την αύξηση της πιθανότητας χρήσης αλκοόλ, καθώς και αυξημένη ανοχή στην ποσότητα αλκοόλ. Επίσης, υψηλή συνάφεια σημειώνεται με τη χρήση άλλων ουσιών πέραν του αλκοόλ, καθώς και με συμπεριφορές κακής χρήσης του διαδικτύου.
Τεστ αξιολόγησης
Θα αναρωτηθούν εύλογα οι αναγνώστες, πότε και πώς καταλαβαίνω ότι κάτι δεν πάει καλά σε εμένα ή σε αγαπημένο μου πρόσωπο. Σας προτείνουμε να κάνετε ένα απλό τεστ αυτό αξιολόγησης!
Αρχικά παρατηρήστε κάθε πότε, πόσο και πώς πίνετε!
Δοκιμάστε να αποφύγετε τη χρήση και παρατηρήστε τις αντιδράσεις του οργανισμού σας!
Μοιραστείτε το με άνθρωπο της εμπιστοσύνης σας!
Ενημερωθείτε υπεύθυνα από τις εντεταλμένες υπηρεσίες και όχι από διαδικτυακές πηγές που είναι δυνατόν να συνδέονται με συμφέροντα της αγοράς.
Αν θέλετε να διαπιστώσετε την επικινδυνότητα της χρήσης του παιδιού σας παρατηρήστε:
Πόσο, πότε και πώς γίνεται η όποια χρήση.
Πόσο επηρεάζει τη συνολική λειτουργικότητα του π.χ. οικογενειακές, κοινωνικές ή άλλες δραστηριότητες.
Τι γνώμη έχουν άλλοι άνθρωποι του κύκλου;
Τι ακριβώς ξέρετε για το πώς καταναλώνει το χαρτζιλίκι του;
Υπάρχουν συχνά παράπονα για συμπτώματα στέρησης όπως ναυτία, εφίδρωση, ευερεθιστικότητα, αδρός τρόμος των χεριών, εφίδρωση;
Σημειωτέον ότι οι συμπεριφορές μπορεί να επαναλαμβάνονται ή να διακόπτονται και να επανέρχονται!
Θα χρειαστεί χρόνια συστηματική δουλειά σε επίπεδο πρόληψης και συστηματικής ενημέρωσης των μελλοντικών και νυν γονιών ώστε να τροποποιήσουν τις συμπεριφορές και τις συνήθειες που ενθαρρύνουν και απενοχοποιούν τη χρήση των ενεργειακών ποτών και του αλκοόλ. Η αφθονία και η προσβασιμότητα είναι ένα πολιτικοκοινωνικό ζήτημα που εμπλέκει τον καθένα μας, από τον περιπτερά της γειτονιάς μέχρι τα καταστήματα διανομής και τους ιδιοκτήτες των ψυχαγωγικών χώρων και από τον εκπαιδευτικό μέχρι τον ειδικό ψυχικής υγείας.
Υπηρεσίες που προσφέρονται στο ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ
Οι σχετικές με την υπερκατανάλωση ενεργειακών ποτών και την κατάχρηση αλκοόλ υπηρεσίες που προσφέρονται στο ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ αφορούν στην έγκαιρη παρέμβαση και θεραπεία των εφήβων\νεαρών ενηλίκων και των οικογενειών τους, καθώς και τη φροντισμένη υποδοχή και παραπομπή σε όμορα προγράμματα ενηλίκων τόσο στον Βόλο, όσο και στη Λάρισα.
Ενήλικες: ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, Αθήνα, Χαρβούρη 1, Τηλέφωνο: 210 9215776 E-mail: [email protected], ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ, Λάρισα, Κύπρου 103, Τηλέφωνο: 2410 555050 E-mail: [email protected], Π.Π.Α. Λάρισα, Ηρώων Πολυτεχνείου 169, Τηλέφωνο: 2410 233332 E-mail: [email protected], Πολυδύναμο Κέντρο Ο.ΚΑ.ΝΑ. Βόλος. Διεύθυνση: Μπορέλ 14, τηλέφωνο: 24210 29456, E-mail: [email protected].
Έφηβοι: ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ, Βόλος, διεύθυνση Γ. Καρτάλη 48, τηλέφωνο: 24210 23439, e-mail: [email protected].