Επιμέλεια, επιλογή
Χαριτίνη Μαλισσόβα
Το δεύτερο μέρος των προτάσεων βιβλίων από τις πρόσφατες εκδόσεις περιλαμβάνει δέκα βιβλία που ανήκουν στη μικρή λογοτεχνική φόρμα. Συλλογές διηγημάτων, νουβέλες, μαρτυρίες, επιστολές, από γνωστότερους και νεότερους συγγραφείς, βιβλία με ισχυρό αποτύπωμα, που επιβεβαιώνουν επάξια όσα υπόσχονται τα οπισθόφυλλά τους.
«Καμιά διασκέδαση δεν είναι τόσο οικονομική, όσο το διάβασμα και καμιά απόλαυση δεν διαρκεί τόσο πολύ», όπως είπε και η Αγγλίδα επιστολογράφος Lady Mary Montagu.
Το καλοκαίρι είναι εδώ και τα καλά βιβλία επίσης.
Η φωνή της (Συλλογικό),
εκδ. Καστανιώτη
Πενήντα τρεις γυναίκες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας ενώνουν τις φωνές τους σε μία Φωνή, θέλοντας να μιλήσουν για την πραγματικότητα της έμφυλης βίας, ορατής και αόρατης, για τις δομές της έμφυλης κυριαρχίας στην πολυπλοκότητά τους, για τα βιώματα της καταπίεσης, αλλά και του αγώνα για ενδυνάμωση, χειραφέτηση, αληθινή συντροφικότητα και αλληλεγγύη.
Τα διηγήματά τους συγκλονίζουν, καθώς αφηγούνται ιστορίες βίας και αντίστασης ταξιδεύοντας από τα πιο απόμακρα χωριά ώς τις μεγαλουπόλεις, από την Ευρώπη ώς τα βάθη της Αφρικής και τη Λατινική Αμερική. Με τον νου πάντοτε στις πρωτοπόρες Ελληνίδες συγγραφείς που ξεχάστηκαν από την επίσημη Ιστορία, οι συγγραφείς του βιβλίου, ζώντας κι αυτές την πραγματικότητα της έμφυλης βίας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο ένα ή στο άλλο πεδίο της καθημερινής ζωής, θέλησαν να δυναμώσουν τη φωνή των γυναικών και να ακουστεί η αλήθεια τους.
Οι συγγραφείς του τόμου είναι μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών «η φωνή της». Τα έσοδα από τα δικαιώματα του βιβλίου θα δοθούν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας.
Γράφουν οι: Ελένη Αράπη, Γεωργία Βεληβασάκη, Τζούλια Γκανάσου, Αγγελική Δαρλάση, Σίσσυ Δουτσίου, Βασιλική Δραγούνη, Σόνια Ζαχαράτου, Ελευθερία Θάνογλου, Τζένη Θεοφανοπούλου, Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Ελένη Καρασαββίδου, Κατερίνα Καριζώνη, Λίλα Κονομάρα, Κώστια Κοντολέων, Δήμητρα Κουβάτα, Ελένη Λιντζαροπούλου, Εύα Μαθιουδάκη, Κωστούλα Μάκη, Κατερίνα Μαλακατέ, Αργυρώ Μαντόγλου, Σοφία Μαντουβάλου, Πέννυ Μηλιά, Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Τέσυ Μπάιλα, Όλγα Μπακοπούλου, Ελένη Μπιρμπίλη, Ελένη Μπουκαούρη, Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Σοφία Μπραϊμάκου, Χαρά Νικολακοπούλου, Μαριάννα Νικολάου, Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου, Χίλντα Παπαδημητρίου, Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη, Κατερίνα Ι. Παπαντωνίου, Ελευθερία Παραγιουδάκη, Χάρις Παρασκευοπούλου, Ισμήνη Παφίτη, Αλέκα Πλακονούρη, Ελένη Πριοβόλου, Νατάσα Ρεμούνδου, Φλώρα Σαρτζετάκη, Μαριαλένα Σεμιτέκολου, Ιφιγένεια Σιαφάκα, Μαρία Σκιαδαρέση, Πέλα Σουλτάτου, Ροζίτα Σπινάσα, Εύα Στάμου, Ελένη Στελλάτου, Ιφιγένεια Τέκου, Πασχαλία Τραυλού, Λίλια Τσούβα, Χρύσα Φάντη.
Ελένη Λαδιά,
Επιστολή σε μια νεκρή ποιήτρια,
Αρμός
Έναυσμα αυτού του βιβλίου υπήρξε ένας πρόλογος της Νανάς Ησαΐα (για το έργο «Δόκτωρ Φάουστους» του Τόμας Μαν), τον οποίο η αφηγήτρια διάβασε πολλά χρόνια μετά τον θάνατό της. Τότε φωτίστηκε το παρελθόν και το μεγαλείο της νεκρής πλέον ποιήτριας, το οποίο προσπαθεί, μέσα από αποσπάσματα, μνήμες και βιβλία να ανασυνθέσει η αφηγήτρια. Πέρα από τα γεγονότα της φιλίας τους, τις γνώμες και τις ιδέες τους που είχαν ανταλλάξει, φθάνουν στο θέμα που απασχολεί και τις δύο. Είναι ο δημιουργός, οι ιδιότητές του και κυρίως η γυναίκα δημιουργός.
Πού στηρίζεται αυτό το γραπτό, αναρωτιέται η αφηγήτρια, που μου ραγίζει την καρδιά; Σε μία στιγμή, σε μία αίσθηση, σε μία εντύπωση, στα θραύσματα της μνήμης, σε μία ανατομία καταστάσεων μικρών στιγμών; Μάζευα, συνεχίζει, με μεγάλη φροντίδα κάθε στοιχείο από τη φιλία μας, για να το ενθέσω στην αινιγματώδη τροπή, για να το μετατρέψω σε λέξεις.
Κώστας Αρκουδέας,
Συλλέκτης μανιταριών,
Νουβέλα,
Καστανιώτης
Ο κόσμος αυτός βασίζεται στο ψέμα. Και στην υποκρισία. Όλα όσα τον απαρτίζουν συντελούνται στο σκοτάδι ή στο ημίφως. Όσα φτάνουν στην επιφάνεια είναι διαστρεβλωμένα και παραποιημένα τόσο που ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα.
Η σοφία της μνήμης, ο χαμαιλέων που λέγεται άνθρωπος, οι δράκοι που κοιμούνται, η ανάγκη για αυτογνωσία, η μετα-αλήθεια και η ανελεύθερη δημοκρατία, η κλεψύδρα του χρόνου, το φως που μένει πάντα αναμμένο, η ζωή χωρίς ελευθερία που γίνεται σώμα χωρίς ψυχή, είναι ορισμένα από τα θέματα που ζητούν απαντήσεις.
Μια πανανθρώπινη ιστορία, ένας φιλοσοφικός δυστοπικός μύθος.
Παναγιώτης Δουκέλλης,
Οι φίλες μου στο χωριό,
Εστία
Μαρτυρία. Ούτε μύθος, ούτε ηθογραφία. Μαρτυρία μιας συνάντησης και εν μέρει συμβίωσης μελών μιας μικρής κοινότητος της ελληνικής επαρχίας και ενός πανεπιστημιακού, συντοπίτη τους, που μετά από πολλά χρόνια σε άλλα μήκη και πλάτη χωρικά, τροπικά, διανοητικά, βρίσκεται να περνά τους μήνες της πανδημίας μαζί τους στο χωριό. Μαρτυρία με την έννοια της πληροφόρησης, της φανέρωσης, της βεβαίωσης και συνάμα, μαρτυρία με την έννοια της προσωπικής εμπλοκής και εμπειρίας, του βιώματος και της εξόδου.
Ο συγγραφέας Παντελής Δουκέλλης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, έζησε δεκατέσσερις μήνες (2020-2021) στο μικρό του χωριό εκπληρώνοντας μια βαθιά του επιθυμία: Να ξαναζήσει και να επανασυνδεθεί ουσιαστικά με τον τόπο όπου είχε γεννηθεί και μεγαλώσει, κι από τον οποίο ποτέ δεν είχε αποκοπεί πλήρως, να ξαναμιλήσει το ιδίωμα των παιδικών του χρόνων, έστω και μέσα από τα φίλτρα που είχαν προστεθεί στο αναμεταξύ, να ξανακούσει ήχους της φύσης, μύθους και λόγους των ανθρώπων, αποκαλυπτικούς της υπόστασής του, του ίδιου του του είναι.
Αλεξάνδρα Κ*,
Πράγματα που σκέφτεται
η παρθένος Μαρία
καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο,
Πατάκης
Γυναίκες που παρατηρούν άνδρες, γυναίκες που παρατηρούν γυναίκες, παιδιά που παρατηρούν άνδρες και γυναίκες να παίζουν ένα άνισο παιχνίδι. Είκοσι ιστορίες για καλές μαθήτριες, σκυμμένες πάντα πάνω από μια λάθος εξίσωση.
«Προσωπικά, μού είναι πιο εύκολο να γράψω ανδρικούς χαρακτήρες. Σας έχω διαβάσει τόσο πολύ, σας έχω παρατηρήσει, αναλύσει, αγαπήσει, φροντίσει, έχω ζήσει μαζί σας και πολλές φορές για πάρτη σας. Το ευαγγέλιό μου είναι το Θέατρο του Σάμπαθ – δεν ξέρω αν υπάρχει άλλο βιβλίο που να σε βυθίζει τόσο βαθιά στην ανδρική ψυχοσύνθεση. Αλλά – τουλάχιστον στην παρούσα φάση – η γυναικεία εμπειρία μού φαίνεται πολύ πιο μαγική, μυστήρια και σκοτεινή. Ίσως γιατί δεν έχει καταγραφεί – άρα εξηγηθεί – τόσο» (από συνέντευξη της συγγραφέα στην Κ. Κατσουλάρη για την Βookpress).
Έλσα Κορνέτη,
Δωμάτια με δόντια και
άλλες κοφτερές ιστορίες,
Μελάνι
Πρωταγωνιστές ανυποψίαστοι, επιπόλαιοι, ηδονικοί, άτυχοι, παράξενοι, φοβικοί και τρομοκρατημένοι – κυρίως όμως τύποι καθημερινοί – που ζουν και επιζούν καταναλώνοντας ματωμένα κομμάτια ωμής πραγματικότητας ή αγκαθωτής φαντασιοπληξίας. Η Έλσα Κορνέτη αφηγείται τη σύγχρονη ζωή με μια ποικιλία από φιγούρες που έμαθαν να υπερίπτανται, αλλά και να επιπλέουν, σε ανήσυχους και ταπεινωτικούς καιρούς, πρόσωπα που ήρθαν κι άραξαν σε ένα σύμπαν όπου η ακοή και η μνήμη συνυπάρχουν δαιμονικά κι αγγελικά στην αγωνία της αναμέτρησης με το πεπρωμένο των μικρών και μεγάλων καταναγκασμών.
Δημήτρης Παϊβανάς,
Ο κορσές,
Εστία
Στόχος μας ήταν να περάσει η Πετρίδου και να ακολουθήσουμε εμείς πίσω της, θαυμάζοντας ανερχόμενοι το λίκνισμα των γοφών της να συνάδει με το τρίξιμο της σκάλας. Τις μυώδεις γάμπες της, εξωραϊσμένες από τις διαφανείς νάιλον κάλτσες της, που οδηγούσαν το αδιάκριτο βλέμμα κάτω από τη φούστα, προς την κυτταρίτιδα των μηρών, στο σημείο που τα πιαστράκια του κορσέ της μάγκωναν την μπορντούρα της κάλτσας της κρατώντας την τσιτωμένη ψηλά. Ιστορίες, μύθοι. Πειραγμένες αλήθειες. Από πρώιμες παιδικές αναμνήσεις, πικάντικες εφηβικές σκανταλιές, τραυματικές ενηλικιώσεις μέχρι και τις όψιμες αξιολογήσεις τους, τα κείμενα της συλλογής θα μπορούσαν να διαβαστούν και σαν μυθιστόρημα.
Αντώνης Πάσχος,
Το αδελφομοίρι και άλλες ιστορίες,
Στερέωμα
Ένα παιδί ακολουθεί την οικογένειά του από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα κατά την Κατοχή, και πίσω πάλι.
Η βέρα του κυρ-Θωμάρα δε βγαίνει από το δάχτυλό του, κι έτσι βγαίνουν τα μαχαίρια.
Τα ψέματα των νεκρών που έθαψαν ζωντανή τη Λεμονιά, κι η αλήθεια της.
Ο μύθος ενός Βούλγαρου πρίγκιπα που λένε ότι στοιχειώνει τον κάμπο.
Κι η απάντηση του μπαρμπα-Γκόγκα όταν τον ρωτούν ποιος ήταν ο καλύτερος φονιάς του.
Η εξέγερση της Δράμας το 1941 φέρνει σκληρά αντίποινα από τις βουλγαρικές δυνάμεις Kατοχής, που φτάνουν ώς ένα μικρό χωριό στον κάμπο των Σερρών.
Οκτώ ιστορίες που συνδέονται, σε μια περίοδο αφώτιστη. Η κοφτερή ματιά του απλού χωρικού διασταυρωμένη με τον παγγαιορείτικο μύθο.
Βαγγέλης Ραπτόπουλος,
Έρωτες, έρωτες, έρωτες,
Κέδρος
Δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας τους. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες, με την πένα του πολυγραφότατου Βαγγέλη Ραπτόπουλου .
Μόνο ο θάνατος θα μας χωρίσει – Ο ορισμός της απιστίας – Κληρονομικότητα – Δεύτερη ζωή δεν έχει – Υπερδιέγερση – Μοναχικός λύκος – Ο Καλλίφωνος Καναρίνης – Μητριά – Μία είναι η πληγή – Το πάνω χέρι – Για πάντα – Έρωτες, έρωτες, έρωτες.
Γιάννης Σκαραγκάς,
Μελίνα,
Κριτική
Μια εξιστόρηση για τα πρόσωπα ενός κοριτσιού που έγινε θρύλος, μια επινόηση της Μελίνας που μας εμπνέει και σήμερα. Η εγγονή, η κόρη, η φίλη, η ερωμένη, η σύζυγος, η αγωνίστρια, λένε όλες τη δική τους εκδοχή για έναν κόσμο που, χωρίς σώμα και χωρίς καρδιά, χάνει το πρόσωπό του. Ξεκινώντας από τα παιδικά της χρόνια μέχρι την πολιτική της δραστηριότητα στη Μεταπολίτευση, η αφήγηση εστιάζει σε αυτά που έκαναν τη Μελίνα Μερκούρη ένα διαχρονικό και βαθιά φεμινιστικό σύμβολο, εντός και εκτός Ελλάδας: στον ανεξάρτητο άνθρωπο, στην αιώνια έφηβη και κυρίως στη γυναίκα που αφοσιώθηκε στο ανθρώπινο και στο ονειρικό, κάνοντας γνωστό στον κόσμο το αίτημα ενός λαού για πολιτικές ελευθερίες και ανανέωση.