Του Λευτέρη Βιολέττα*
Περίσσευαν ούτως ή άλλως μέχρι τώρα οι λόγοι και σοβαρά στοιχεία που καθιστούσαν λάθος την απόφαση της Δημοτικής Αρχής Σκιάθου να προτείνει την αυτοδιαχείριση της δημοτικής συγκοινωνίας. Να γίνεται, δηλαδή, από πολιτικά στελέχη και νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους στον Δήμο Σκιάθου. Την οποία πρόταση, ορθά και φυσιολογικά, απέρριψε το Δημοτικό Συμβούλιο.
Κάποιοι μόνο βασικοί λόγοι: Η επιστροφή σ’ ένα ιδιαίτερα κακό παρελθόν με μεγάλους διεφθαρμένους δημοτικούς οργανισμούς και φορείς, η επιβάρυνση του ετήσιου δημοτικού κορβανά με επιπλέον κόστος για 22 άτομα – αρχικά προτεινόμενα – και φυσικά ο εντελώς λάθος τεχνοοικονομικός σχεδιασμός, με τη σύνταξη ενός διπλάσια (και πλέον) αρνητικού προϋπολογισμού – ετήσια έσοδα €300.000 και ετήσια έξοδα €610.000…
Μόνα τους τα παραπάνω αρκούν, ώστε να αντιληφθεί και ο τελευταίος φορολογούμενος δημότης ή επιχειρηματίας της Σκιάθου, το πόσο τραγικό λάθος είναι ένα τέτοιο βερμπαλιστικό εγχείρημα, με βάση έναν τόσο κακό πολιτικό, διοικητικό και οικονομικό σχεδιασμό. Καθένας βέβαια μπορεί να αναρωτηθεί, μα δεν υπάρχει έστω ένα θετικό αποτέλεσμα μέσα από ένα τέτοιο εγχείρημα; Ναι, υπάρχει ένα κυρίαρχο για τη Δημοτική Αρχή του κ. Τζούμα: Η πρόσληψη και ο έλεγχος κάποιων δημοτών, δηλαδή, η στρατολόγηση ψηφοφόρων για μελλοντικές εκλογικές αναμετρήσεις.
Το πρόσχημα της παρανομίας της προηγούμενης δημοπράτησης, που διατυμπανίζει ο ίδιος ο κ. Τζούμας, είναι προφανώς έωλο και αστείο, έως κι επικίνδυνο. Ευτυχώς, στην Ελλάδα της δημοκρατίας και των θεσμών, η νομιμότητα δεν κρίνεται στα τηλεοπτικά κανάλια και στο Facebook, από δημάρχους δίχως νομική ή επιστημονική γνώση και σχέση. Την κρίνουν αρμόδια δικαστήρια και θεσμικά όργανα, όπως κι έκαναν στο παρελθόν για τη συγκοινωνία της Σκιάθου κι όχι μόνο.
Όσο για τη διατεινόμενη καλύτερη ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών και το καλύτερο κοινωνικό πρόσωπο της δημοτικής συγκοινωνίας, στοχεύουν ακριβώς στο να ενισχυθεί η στρατολόγηση των ψηφοφόρων. Αν η Δημοτική Αρχή έχει πραγματικά και ουσιαστικά τη θέληση να πετύχει τα παραπάνω, μπορεί κάλλιστα να επιβάλει αυστηρούς κανόνες, κοινωνικούς όρους και προϋποθέσεις ποιότητας στις συμβατικές υποχρεώσεις, κατά τη δημοπράτηση σε ιδιώτες επιχειρηματίες. Κυρίως δε, να εφαρμόσει καλύτερο, ποιοτικότερο έλεγχο στη λειτουργία των γραμμών και στις οποιεσδήποτε ιδιωτικές εταιρείες τις αναλάβουν. Κι αν εκείνες δεν κάνουν σωστά τη δουλειά, τότε ο Δήμος τελειώνει μονομερώς τη σύμβαση!
Με δυο κουβέντες δηλαδή, ο Δήμος μπορεί, αν θέλει, να πετύχει ταυτόχρονα πολύ μεγάλα καθαρά κέρδη για το ταμείο του και τους Σκιαθίτες και πολύ καλή ποιότητα συγκοινωνιών για όλους. Εκεί θα έπρεπε να προσβλέπουν οι ενέργειες του δημάρχου και της Δημοτικής Αρχής. Αντίθετα, προσπαθεί σήμερα με κάθε τρόπο να σαμποτάρει το να έρθει η κυριότητα της συγκοινωνίας στον Δήμο Σκιάθου. Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, ότι η Δημοτική Αρχή του κ. Τζούμα επιθυμεί να πάρει απλά ο Δήμος τη διαχείριση των γραμμών και λεωφορείων για τον εαυτό του. Η άλλη περίπτωση είναι ο Δήμος να διεκδικήσει να πάρει καθολικά την κυριότητα της τοπικής συγκοινωνίας, ώστε να μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Όπως, να δημοπρατήσει τις γραμμές και τα λεωφορεία με υψηλότατο κέρδος. Χάνοντας όμως στη δεύτερη αυτή περίπτωση η Δημοτική Αρχή, την επιθυμητή στρατολόγηση ψηφοφόρων.
Όλα αυτά ίσχυαν πριν και μέχρι την κρίση του κορωνοϊού. Σήμερα, κοιτάζοντας την επόμενη μέρα της κρίσης που περνάμε, πρέπει να μπει στη συζήτηση ένα κρίσιμο ζήτημα. Εκείνο των επενδύσεων και της ανάπτυξης των υποδομών από την πλευρά του Δήμου, με τρόπο που να ενισχύουν τους επιχειρηματίες, τους δημότες και συνολικά το τοπικό ΑΕΠ, την τοπική οικονομία. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι ενέργειες πρέπει να πληρούν έναν όρο. Για κάθε ένα ευρώ δημοτικής επένδυσης, πρέπει να οδηγεί σε περισσότερο από ένα ευρώ την αύξηση του σκιαθίτικου ΑΕΠ, ώστε στη συνέχεια η συνολική ζήτηση να πολλαπλασιαστεί αποτελεσματικά και η τοπική οικονομία να αναπτυχθεί. Εξάλλου, οι υψηλότερες δημοτικές δαπάνες, τελικά, πρέπει να χρηματοδοτηθούν από υψηλότερα τέλη (φόρους) ή δανεισμό, τα οποία με τη σειρά τους συμπιέζουν κι άλλο τις δαπάνες και επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτό που επιδιώκει η Δημοτική Αρχή του κ. Τζούμα με τα λεωφορεία της Σκιάθου, όταν συμβαίνει σε δήμους (κοινωνίες) με χαμηλή δυναμικότητα, όπου υπάρχει ανεργία και αχρησιμοποίητοι πόροι, τότε μπορεί όντως να αποτελέσει κίνητρο για τις τοπικές κοινωνίες. Για παράδειγμα στη Νίκαια (Αττική), καθώς εκεί υπάρχει υψηλή τοπική ανεργία και έλλειψη επενδυτικού ενδιαφέροντος, είναι πιθανό κάποια αντίστοιχη ενέργεια να λειτουργούσε θετικά για την τοπική οικονομία. Τι γίνεται όμως σε κοινωνίες-αγορές, όπως η Σκιάθος, που λειτουργούν σε πλήρη δυναμικότητα, εισάγοντας συνεχώς εργασία και πόρους; Τότε, η αύξηση της δημόσιας ζήτησης κατακρατεί την ιδιωτική και εμφανίζει το αρνητικό φαινόμενο που στα οικονομικά λέγεται crowding-out.
Κι επειδή με βάση το θεμελιώδες οικονομικό γεγονός ότι οι χρηματοδοτικοί και πραγματικοί πόροι σπανίζουν τελικά, εάν ο Δήμος Σκιάθου αυξήσει τη χρήση των πόρων του νησιού, τότε, λιγότεροι πόροι θα είναι διαθέσιμοι για τον ιδιωτικό τομέα και τους ντόπιους επιχειρηματίες. Με απλά λόγια, αν ο Δήμος Σκιάθου αναλάβει σήμερα, με κόστος, τη διαχείριση των λεωφορείων ή αύριο ίσως των ομπρελών στις παραλίες, τότε κανένας πλέον ντόπιος επιχειρηματίας δεν θα έχει τη δυνατότητα να επενδύσει και να επιχειρήσει με κέρδος στους τομείς αυτούς. Αυτό αντίστοιχα θα δημιουργήσει μία τεράστια αρνητική αλυσίδα στη συνολική ντόπια επιχειρηματικότητα, η οποία, ας μην το ξεχνάμε, είναι η καρδιά της Σκιάθου.
Με το τέλος της υγειονομικής κρίσης από τον κορωνοϊό, θα έρθει το ξεκίνημα μιας οικονομικής κρίσης, στην οποία οι επιχειρηματίες του νησιού θα χρειαστούν τον Δήμο κοντά τους όσο ποτέ. Όχι απέναντί τους, με το να κλείνει καταστήματα και να γίνεται ανταγωνιστής τους, επενδύοντας ο ίδιος σε εγχειρήματα, όπως δημοτικά καφενεία, δημοτικά μέσα ενημέρωσης, δημοτικές συγκοινωνίες, δημοτικές καντίνες ή ό,τι άλλο «χτυπάει» την ήδη πληγωμένη ντόπια επιχειρηματικότητα.
Αν δεν υπάρξει σύνεση και δεν επικρατήσουν καλές πρακτικές, όπως του δημάρχου Μυκόνου για τις πλωτές εξέδρες, φοβάμαι ότι στα λεωφορεία, μαζί με την άγνοια και τις εμμονές του κ. Τζούμα, θα επιβιβαστεί και η οικονομία της Σκιάθου, για την οποία την επόμενη μέρα του κορωνοϊού ο Δήμος πρέπει να γίνει πολύ σοβαρός αρωγός της και όχι εχθρός της.
*Ο Λευτέρης Βιολέττας είναι σύμβουλος επιχειρήσεων και διεθνών οργανισμών