Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, ο Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ του Δήμου Βόλου προγραμματίζει την έκθεση:
-«Η ματιά των άλλων», Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, 14 Ιουλίου – 31 Ιανουαρίου 2022, οργάνωση: Διεύθυνση Πολιτισμού – «Μουσείο Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα».
Ξένοι περιηγητές, φιλέλληνες και Έλληνες ζωγράφοι αποδίδουν στιγμές, μορφές και ήθη από τα χρόνια της Επανάστασης ώς και τα τέλη του 20ού αιώνα είναι το θέμα της έκθεσης που θα παρουσιαστεί από τις 14 Ιουλίου στο Κέντρο Τέχνης «Τζιόρτζιο ντε Κίρικο» στο πλαίσιο της επετειακής χρονιάς «200 χρόνια. 1821-2021». Η έκθεση, η οποία προγραμματίζεται από τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου, περιλαμβάνει έργα από τις συλλογές του «Μουσείου Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα» του Δήμου Βόλου, εμπλουτισμένη με σπάνια τεκμήρια από τη Δημοτική Συλλογή, που για πρώτη φορά εκτίθενται για το ευρύ κοινό, καθώς και με έργα από τη Δημοτική Συλλογή Μακρινίτσας.
Το εκθεσιακό αφήγημα, με αναστοχαστική διάθεση, φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο μορφές του φιλελληνισμού, του ελληνικού διαφωτισμού και ήρωες του αγώνα της ανεξαρτησίας, μορφές που συνέβαλαν γενικότερα στη γέννηση της νεότερης Ελλάδας, αλλά και ειδικότερα στην απελευθέρωση της δικής μας περιοχής. Μορφές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου, από αυτές που σφράγισαν έναν αιώνα, μέσα από μια ποικιλία αναπαραστάσεων που παρείχαν το ιδεολογικό και αισθητικό πλαίσιο διαμόρφωσης της συλλογικής μας μνήμης και συγκρότησαν τη νεοελληνική ταυτότητα.
Επιλεγμένα έργα πέντε διαφορετικών κατηγοριών, χαρακτικά, σχέδια, υδατογραφίες, ελαιογραφίες και ανατυπώσεις, θα αποτελέσουν την αφορμή για την παρουσίαση του φιλελληνισμού στην Ευρώπη, ενός ρεύματος που συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης. Επιπλέον, θα αναδειχθεί η αξία των ξένων περιηγητών, αρχαιοδιφών και καλλιτεχνών στην εξέλιξη και διάδοση του φιλελληνικού κινήματος, όπως ο Louis Dupré, Edward Dodwell, Adam Friedel, Charles Lock Eastlake, Louis Ambroise Garneray, Jean-Batiste Hilaire κ.ά. Στον απόηχο του περιηγητισμού και της αρχαιολογικής τοπιογραφίας, του φιλελληνισμού και του οριενταλισμού στην ελληνική καλλιτεχνική παραγωγή θα εκτεθούν έργα του Νικηφόρου Λύτρα, των Vicenzo και Stefano Lanza, του Αιμίλιου Προσαλέντη κ.ά. Εξέχουσα θέση στην έκθεση καταλαμβάνει το περίφημο λεύκωμα, σε αναπαραγωγή, των τριάντα εννέα λιθογραφιών του Γερμανού καλλιτέχνη Peter von Hess με σκηνές από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, το οποίο θα αξιοποιηθεί επιπλέον στον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος.
Ξεχωριστή θεματική ενότητα αποτελούν τα έργα που απεικονίζουν «ιεραπόστολους της εθνικής ιδέας», διανοούμενους, λογίους, τους γνωστούς εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού, καθώς βεβαίως και μορφές των ηρώων και ηρωίδων του 1821 που έχουν αναχθεί σε εθνικά σύμβολα. Πρόκειται για έργα του Παύλου Προσαλέντη, του Ανδρέα Κριεζή, ψηφιδωτά του Βολιώτη ψηφιδογράφου Αργύρη Πετρίδη κ.ά., τα οποία απεικονίζουν τις προσωπικότητες αυτές εξιδανικευμένες όπως στα διάσημα έργα ιστορικής ζωγραφικής.
Μια ιδιαίτερη θεματική ενότητα της έκθεσης συγκροτείται από γκραβούρες, σχέδια και ιστορικά τεκμήρια σχετικά με μορφές που συνδέονται τόσο με τον απελευθερωτικό αγώνα της Μαγνησίας, όσο και με τη γέννηση της νέας πόλης του Βόλου, καθώς και πορτρέτα Μαγνησιωτών της διασποράς, σε σπάνια έργα των Αρχίππου-Ιβάνοβιτς Κουίντζι και Αριστείδη Βαρούχα.
Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης καλύπτεται από έργα του «Μουσείου Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα» που δείχνουν την ευαισθησία των επιλογών του συλλέκτη – δωρητή, ο οποίος υπήρξε απόγονος ενός από τους πρωτεργάτες της επανάστασης στο Πήλιο, του οπλαρχηγού Γιώργη Δάμτσα – Ζορμπά, και δωρητή για τον ίδιο λόγο της ενεπίγραφης μαρμάρινης πλάκας, εν είδει μνημείου, στην περιοχή «Παναγιά», στο μέσον της διαδρομής Μηλίνας – Τρικερίου σε ανάμνηση της μάχης του 1823, καθώς και δισέγγονος του συνονόματού του δημογέροντα του Προμυρίου και Φιλικού Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα.
Το «Μουσείο Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα» του Δήμου Βόλου περιλαμβάνει τη δωρεά 360 έργων ζωγραφικής και χαρακτικής του Βολιώτη καπνεμπόρου Α. Κ. Δάμτσα (1914-2003) στην πόλη του Βόλου. Το μουσείο εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1998 στο Κέντρο Τέχνης «Τζιόρτζιο ντε Κίρικο» με το σύνολο της δωρεάς και από το 2002 παρουσιάζεται με επιλογή έργων σε θεματικές εκθέσεις στον 3ο και 4ο όροφο του Κέντρου Τέχνης.
Στη διάρκεια της έκθεσης, που θα λειτουργήσει ώς τον Ιανουάριο 2022, με την έναρξη της σχολικής χρονιάς προγραμματίζονται εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και σειρά διαλέξεων ειδικών, οι οποίοι θα καλύψουν τις θεματικές ενότητες της έκθεσης.