H σύγχρονη αντιμετώπιση των παθήσεων του ώμου

Του Κωνσταντίνου Αλεξάνδρου, χειρουργού ορθοπεδικού

Η αρθροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που χρησιμοποιούν οι ορθοπεδικοί χειρουργοί για την επισκόπηση, τη διάγνωση και τη θεραπεία προβλημάτων μέσα σε μια άρθρωση.
Η λέξη αρθροσκόπηση προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «άρθρωσις» και «σκοπώ». Ο όρος κυριολεκτικά σημαίνει «να κοιτάς μέσα στην άρθρωση». Κατά την αρθροσκόπηση του ώμου, ο χειρουργός εισάγει μια μικρή κάμερα, που ονομάζεται αρθροσκόπιο, στην άρθρωση του ώμου. Η κάμερα εμφανίζει την εικόνα σε μια οθόνη και ο χειρουργός χρησιμοποιεί αυτές τις εικόνες για να καθοδηγήσει μικροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία.
Επειδή το αρθροσκόπιο και τα χειρουργικά εργαλεία είναι πολύ λεπτά, ο χειρουργός χρησιμοποιεί πολύ μικρές τομές, αντί για τις μεγαλύτερες τομές που απαιτούνται για μια τυπική, ανοιχτή χειρουργική επέμβαση. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να επεμβαίνουμε σε πολύ μικρό χώρο και να πραγματοποιούμε χειρισμούς με απόλυτη ακρίβεια (μικρότερη της τάξης του 1 χιλιοστού) ενώ οδηγεί πρακτικά σε μηδενική απώλεια αίματος, λιγότερο πόνο για τον ασθενή και μειώνει τον χρόνο που χρειάζεται για να ανακάμψει και να επιστρέψει στις δραστηριότητές του.
Η πρώτη προσπάθεια αρθροσκόπησης του ώμου έγινε τη δεκαετία του 1970. Σήμερα κάθε χρόνο αναπτύσσονται νέα εργαλεία και τεχνικές και έχουν κάνει τη διάγνωση, τη θεραπεία και την ανάρρωση από τη χειρουργική επέμβαση ευκολότερη και γρηγορότερη.

Πότε συνιστάται η αρθροσκόπηση του ώμου
Ο γιατρός μπορεί να συστήσει αρθροσκόπηση ώμου εάν έχετε μια επώδυνη άρθρωση και έχετε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια της συντηρητικής θεραπείας ή και άμεσα με την ένδειξη του επείγοντος σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, φυσικοθεραπεία και φάρμακα ή ενέσεις που μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή. Η φλεγμονή είναι μια από τις φυσιολογικές αντιδράσεις του σώματός σας σε τραυματισμό ή ασθένεια. Σε μια επώδυνη ή τραυματισμένη άρθρωση του ώμου, η φλεγμονή προκαλεί πρήξιμο, πόνο και δυσκαμψία.
Ο τραυματισμός, η υπερβολική χρήση και η φθορά που σχετίζονται με την ηλικία ευθύνονται για τα περισσότερα προβλήματα στον ώμο. Η αρθροσκόπηση του ώμου μπορεί να θεραπεύσει τα επώδυνα συμπτώματα πολλών προβλημάτων του ώμου, όπως βλάβες τενόντων, του επιχειλίου χόνδρου, του αρθρικού χόνδρου και άλλους μαλακούς ιστούς που περιβάλλουν την άρθρωση.
Οι πιο συχνές αρθροσκοπικές επεμβάσεις είναι:
1. Επισκευή ρήξης των τενόντων του στροφικού πετάλου
(Υπερακανθίου, Υποπλατίου, Υπακανθίου, μακράς κεφαλής του Δικεφάλου)
2. Επιδιόρθωση βλαβών του επιχειλίου χόνδρου
(Bankart, HAGL, ALPSA, βλάβη τύπου SLAP)
3. Επισκευή συνδέσμων
4. Αφαίρεση φλεγμονώδους ιστού και επασβεστώσεων
5. Επισκευή εξάρθρωσης του ώμου(MDI)
6. Αποκατάσταση βλάβεων της ακρώμιοκλειδικής άρθρωσης
Λιγότερο συνηθισμένες επεμβάσεις όπως απελευθέρωση νεύρου, αποκατάσταση κατάγματος και εκτομή κύστης μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν χρησιμοποιώντας την αρθροσκόπηση.,
Ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η αρθροπλαστική του ώμου και η αποκατάσταση μεγάλων καταγμάτων εξακολουθούν να απαιτούν ανοιχτή χειρουργική επέμβαση με πιο εκτεταμένες τομές. Σήμερα θεωρούμε πως πάνω από το 90% του συνόλου των παθήσεων του ώμου μπορούν να ιαθούν πλήρως με την αρθροσκόπηση.

Μετά την επέμβαση
Μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής παραμένει στην κλινική για 4 έως 6 ώρες και στη συνέχεια μπορεί να μεταβεί στην οικία του εάν υπάρχει συνοδός για το πρώτο 24ωρο.
Ο χρόνος που απαιτείται για την πλήρη ανάρρωση ποικίλει από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με την επέμβαση στην οποία έχει υποβληθεί.
Εάν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε μία μικρή επέμβαση, μπορεί να μην απαιτηθεί ούτε ανάρτηση αντιβραχίου(φάκελος) και μπορεί να είναι έτοιμος να επιστρέψει μετά από μια περίοδο αποκατάστασης 3 εβδομάδων στην εργασία του, ενώ χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να ανακάμψει από πιο περίπλοκες επεμβάσεις. Στις πιο δύσκολες περιπτώσεις η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει 4 έως 6 μήνες. Αν και μπορεί να είναι μια αργή διαδικασία, η τήρηση των οδηγιών και του πρωτοκόλλου αποκατάστασης του χειρουργού είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχημένη έκβαση της επέμβασης.