Η ηγουμένη της Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Κάτω Ξενιάς, Νυμφοδώρα Κουριώτου, διάβηκε για πρώτη φορά την πόρτα του μοναστηριού πριν από τέσσερις και πλέον δεκαετίες. Για την ακρίβεια το 1976, ακριβώς ένα χρόνο έπειτα από την αναβίωση της τελετής της Σταύρωσης και της Αποκαθήλωσης, η οποία σαν σήμερα επαναλαμβάνεται κάθε Μεγάλη Παρασκευή στον περίβολο της παλαιάς Κάτω Μονής Ξενιάς.
Η καταβίβαση του σώματος του Ιησού Χριστού από τον Σταυρό και ο ενταφιασμός Του, αποτελούν τα κεντρικά σημεία της τελετής που λαμβάνει χώρα μέσα σε κλίμα κατάνυξης και ευλάβειας στις πλαγιές της Όθρυος. Πιστοί από κάθε γωνιά της Μαγνησίας, αλλά και πολλές ακόμη περιοχές της Ελλάδας, συρρέουν στη μονή της Κάτω Ξενιάς, για να παρακολουθήσουν την ακολουθία της Αποκαθήλωσης.
Το ξεχωριστό ετούτο έθιμο, που καταγράφει βήμα-βήμα την κορύφωση των Θείων Παθών, δημιουργεί συναισθήματα που δεν περιγράφονται εύκολα με λέξεις στις ψυχές των πιστών. Έτσι και σήμερα στις τρεις το μεσημέρι, όσοι βρεθούν στην Κάτω Ξενιά για να προσκυνήσουν τον Εσταυρωμένο, θα γίνουν κοινωνοί του Θείου Δράματος.
Η γερόντισσα μίλησε για το τόσο σημαντικό λατρευτικό έθιμο, το οποίο γίνεται παραδοσιακά στον υπερυψωμένο λόφο που υπάρχει εντός του αύλειου χώρου του παλαιού μοναστηριού με τη μακραίωνη παράδοση που συγκινεί κι ας έχει εγκαταλειφθεί από το 1980, εξαιτίας του σεισμού που έπληξε εκείνη τη χρονιά την περιοχή του Αλμυρού.
Η ηγουμένη της μονής εξέφρασε την ευαρέσκειά της για την αθρόα προσέλευση των προσκυνητών, παρότι οι συγκυρίες της σύγχρονης εποχής δεν είναι ευνοϊκές: «Τα πρώτα χρόνια το προσκύνημα ήταν πολύ μεγάλο. Τώρα έχει λιγοστέψει κάπως ο αριθμός των προσκυνητών που προσέρχονται, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Όμως, εξακολουθούν να έρχονται πολλοί άνθρωποι όχι μόνο από τη Μαγνησία, αλλά και άλλες περιοχές, πιο μακρινές. Από τη Θεσσαλονίκη, την Εύβοια, τη Λαμία, αλλά και από Αθήνα».
Αξιοσημείωτο, πάντως, είναι το γεγονός ότι οι μοναχές δεν συμμετέχουν στην τελετή που αναπαριστά τη Σταύρωση και την Αποκαθήλωση στον λόφο του Γολγοθά, όπως έχει ονομαστεί. «Εμείς δεν λαμβάνουμε μέρος. Περιμένουμε στην παλαιά μονή, την οποία και φυλάσσουμε μέχρι να ολοκληρωθεί η τελετή», εξομολογήθηκε η γερόντισσα.
Η σημερινή τελετή στην Ιερά Μονή Κάτω Ξενιάς προϋποθέτει κοπιώδεις προετοιμασίες, τόσο από τις οκτώ μοναχές που απαρτίζουν την αδελφότητα, όσο και λαϊκούς. Η ηγουμένη Νυμφοδώρα τόνισε χαρακτηριστικά: «Κάνουμε ετοιμασίες πολλές, για να είμαστε σε θέση να υποδεχθούμε τους προσκυνητές τη Μεγάλη Παρασκευή. Για παράδειγμα να καθαριστούν τα χόρτα, να διαμορφωθεί και να γίνει επισκέψιμος ο περίβολος της παλαιάς μονής, ο οποίος ας μη ξεχνάμε ότι είναι τεράστιος. Η παλιά μονή είναι κατεστραμμένη και απαιτείται δουλειά που κρατάει πάνω από ένα μήνα».