Η υγεία, η πληροφορική, η εκπαίδευση, η διατροφή και το περιβάλλον σε συνδυασμό με την αναδόμηση της γης, είναι οι βασικοί άξονες, όπου δημιουργούνται οι καλύτερες προοπτικές για τα επαγγέλματα του μέλλοντος, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε σε χθεσινή ημερίδα στο αμφιθέατρο «Σαράτσης» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η επιστημονική συνάντηση διοργανώθηκε από το Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχολογικής Έρευνας και Ψυχοπαιδαγωγικής Συμβουλευτικής (Κ.Ε.Ψ.Ε.ΨΥ.Σ.) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π.) και είχε θέμα: «Βοηθώ το παιδί μου να επιλέξει επάγγελμα. Οι γονείς, ο έφηβος και τα όρια: «Παλεύοντας με τα κύματα».
Η εκδήλωση απευθυνόταν σε συμβούλους, εκπαιδευτικούς, γονείς, καθώς επίσης και σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Στους άξονες επαγγελματικών χώρων, όπου μπορούν να δημιουργηθούν ελπιδοφόρες προοπτικές, αναφέρθηκε μέσα από έρευνα σε μαθητές και εργοδότες η δρ. Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης Αναστασία Παμουκτσόγλου, επισημαίνοντας πως εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, αλλά και της ανάπτυξης των τεχνολογιών οι δύο μεγάλοι άξονες που θα προσφέρουν ευκαιρίες εργασίας στο μέλλον, είναι τα επαγγέλματα υγείας και πληροφορικής. Δηλαδή αφενός θα υπάρχουν νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, εξειδικευμένοι γιατροί, αλλά και μηχανικοί των τεχνολογιών, ειδικής στην ψηφιακή τεχνολογία. Από κει και πέρα τα επαγγέλματα του μέλλοντος αγγίζουν τον χώρο της εστίασης, δηλαδή στην παρασκευή και διακίνηση φαγητού, στην τεχνολογία της διατροφής, στην ανακάλυψη νέων πηγών τροφής. Επίσης ένας κλάδος που ανοίγεται στις θετικές επιστήμες, σχετίζεται με τη γη, το περιβάλλον, τους σεισμούς, την αναδόμηση του περιβάλλοντος. Επίσης ένας κλάδος που θα αναπτυχθεί, θα είναι η εκπαίδευση των ενηλίκων, αφού αλλάζουν τα επαγγέλματα που άλλα εξαφανίζονται και άλλα μεταλλάσσονται. Έτσι οι ενήλικες έχουν ανάγκη από συνεχή εκπαίδευση.
Αυτά που φθίνουν είναι τα επαγγέλματα που συνδέονταν παλιότερα με το Δημόσιο.
Όσον αφορά στους μηχανικούς μπορεί αυτή τη στιγμή να είναι πεσμένα, αλλά λόγω της ανάγκης για αναδόμηση και ανασυγκρότηση των πόλεων σιγά-σιγά θα αναπτυχθούν έστω και στο εξωτερικό.
Στην ομιλία για τους νέους που ζουν στο περιθώριο λόγω μη εκπαίδευσης και εργασίας ο καθηγητής των ΤΕΦΑΑ κ. Αθανάσιος Κουστέλιος ανέφερε μεταξύ άλλων πως στην ομάδα των νέων αυτών περιλαμβάνονται και πτυχιούχοι που μετά από δύο-τρία χρόνια αδυναμίας να βρουν εργασία, απογοητεύονται. Γερμανικό Ινστιτούτο κατατάσσει την Ελλάδα πρώτη στις κοινωνικές ανισότητες εστιάζοντας στην περιθωριοποίηση των νέων που είναι και προάγγελος μελλοντικής κοινωνικής αποσταθεροποίησης.
Η οργάνωση των πληροφοριών
Η υπεύθυνη του Κ.Ε.Ψ.Ε.ΨΥ.Σ. και καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης κ. Ελένη Ανδρέου ανέφερε πως οι έφηβοι από τη μια έχουν να αντιμετωπίσουν τις δυσχέρειες που προκαλεί η οικονομική κρίση από την άλλη διαθέτουν μια μεγάλη πηγή πληροφοριών από διάφορα κέντρα. Και η δυσκολία τους είναι πώς θα μπορέσουν να οργανώσουν αυτόν τον μεγάλο όγκο πληροφοριών. Γι’ αυτό χρειάζονται καθοδήγηση στην επιλογή του επαγγέλματός τους, ενώ υπάρχει επίδραση από το φιλικό περίγυρο. Ωστόσο οι αποφάσεις τους για τη Σχολή που θα διαλέξουν, είναι πολύ σημαντικές.
Μεγάλη η επιρροή των γονέων
Η πρόεδρος της ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π., καθηγήτρια Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. κ. Ράνυ Χ. Καλούρη τόνισε πως ο ρόλος της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός στην επιλογή επαγγέλματος για τα παιδιά και πολλές φορές ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί βρισκόμαστε στο δίλημμα, τι να πούμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Και επειδή η εποχή είναι πολύ δύσκολη, ο προβληματισμός και η πληροφόρηση είναι τα καλύτερα που μπορούν να δοθούν, ενώ από πλευράς οικογένειας απαιτείται η συμπαράσταση στις επιλογές και στις αποφάσεις των παιδιών τους. Και οι έρευνες έχουν δείξει πως το κύριο περιβάλλον επιρροής των εφήβων στην επιλογή του επαγγέλματος είναι η οικογένεια και στη συνέχεια έρχονται οι φίλοι. Πολλές φορές οι έφηβοι μπορεί να κάνουν λάθος επιλογή, γιατί κάτι αντίστοιχο έκανε και ο φίλος τους. Αλλά και ο ρόλος των σχολείων, του ΚΕΣΥΠ είναι πολύ σημαντικός.
Συμπλήρωσε δε πως λόγω της κρίσης οι νέοι προσπαθούν να διαλέξουν επαγγέλματα που οδηγούν στο Δημόσιο, χωρίς όμως ο δημόσιος τομέας να μπορεί να προσφέρει θέσεις εργασίας.
Όταν τα παιδιά μένουν «μικρά»
Ο υπεύθυνος Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων Μαγνησίας κ. Αντώνης Πλαγεράς τόνισε πως ουσιαστικά, οι επιλογές που σχετίζονται με τις σπουδές και την εργασία, σηματοδοτούν την αυτονόμηση του παιδιού από την οικογένεια. Είναι δηλαδή η περίοδος που οι νέοι ενηλικιώνονται και χρειάζεται να χαράξουν τον δικό τους δρόμο.
Αυτό σε κάποιες οικογένειες είναι αρκετά απειλητικό, μιας και ταράζει την ισορροπία που υπήρχε μέχρι εκείνη τη στιγμή. Η ενηλικίωση όμως σχετίζεται με τη σταδιακή ενδυνάμωση του μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Αυτό για κάποιες οικογένειες είναι αρκετά δύσκολο να το αποδεχτούν, μιας και πρέπει να «κάνουν πίσω» και να αφήσουν ελεύθερα τα παιδιά και τα παιδιά να αφήσουν την ασφάλεια που τους προσφέρουν οι γονείς και να δοκιμαστούν με καινούργιες καταστάσεις.
Είναι, λοιπόν, πολύ πιθανόν ο πολύ παρεμβατικός ρόλος των γονιών στην επιλογή σπουδών και επαγγέλματος να εξυπηρετεί τη διατήρηση της ίδιας ισορροπίας. Οι γονείς κρατούν τα παιδιά «μικρά», ώστε να μη φύγουν πολύ μακριά και τα χάσουν και τα παιδιά το αποδέχονται προκειμένου να συνεχίσουν να λαμβάνουν αυτήν τη φροντίδα, έστω και αν τους στερεί κάποιες φορές την ελευθερία της επιλογής.
Είναι σαφές ότι σε αυτή τη φάση στην οικογένεια συντελείται μια αλλαγή και όπως κάθε αλλαγή, φέρνει και μια αναστάτωση. Υπάρχουν οικογένειες που καταφέρνουν (εύκολα ή δύσκολα) να περάσουν στο επόμενο στάδιο και να βρουν μια καινούργια ισορροπία. Υπάρχουν όμως και αυτές που φοβούνται τόσο πολύ την αλλαγή, που προσπαθούν να διατηρήσουν πάση θυσία τα πράγματα ως έχουν.
Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ πιθανόν οι συζητήσεις για τις σπουδές και την επαγγελματική πορεία, να φέρνουν έντονες συγκρούσεις, μιας και οι γονείς προσπαθούν να διατηρήσουν τον έλεγχο των επιλογών από τα παιδιά τους, ενώ εκείνα προσπαθούν να αποδείξουν ότι μεγάλωσαν.
Όλα τα παραπάνω μας δείχνουν ότι η επαγγελματική επιλογή είναι μια πραγματικά σημαντική στιγμή για μια οικογένεια. Πέρα από το ζήτημα των σπουδών, συντελείται και μια αλλαγή στις σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
Καλό είναι οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους ότι σε αυτή τη φάση είναι σημαντικό να στηρίξουν το παιδί τους, να είναι δίπλα τους δίνοντας όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικές πληροφορίες και να είναι περισσότερο ενεργητικοί ακροατές».