Τρέμουν οι οφειλέτες τραπεζικών δανείων, που έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στην προστασία του νόμου Κατσέλη (νόμος 3869/2010), καθώς θα επανεξεταστούν όλες οι υποθέσεις, που έχουν προσδιοριστεί να συζητηθούν στα Ειρηνοδικεία, μετά τις 15 Ιουνίου 2021.
Εδώ και μερικές ημέρες αποτελεί νόμο του κράτους (ψηφίστηκε στις 26 Οκτωβρίου) η επανεξέταση όλων των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη, που έχουν προσδιοριστεί να συζητηθούν στα Ειρηνοδικεία μετά τις 15 Ιουνίου 2021. Προκειμένου να διατηρήσουν το δικαίωμα στην εκδίκαση της αίτησής τους, οι δανειολήπτες που έχουν αιτηθεί την υπαγωγή τους στον νόμο 3869/2010, θα πρέπει να ζητήσουν επαναπροσδιορισμό των αιτήσεών τους και να αποδεχτούν άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου τους, ώστε να εξακριβώνεται προδικαστικά η αλήθεια των ισχυρισμών τους περί οικονομικής αδυναμίας, που χρήζει την προστασία του νόμου.
Όπως προβλέπεται στον νόμο, από την υποβολή της αίτησης επαναπροσδιορισμού αίρεται το φορολογικό απόρρητο έναντι των πιστωτών, ως προς τους οποίους ζητείται η ρύθμιση, σχετικά με τις οφειλές προς το Δημόσιο, για τις οποίες ζητείται η ρύθμιση, καθώς επίσης και ως προς τα στοιχεία του αιτούντος, του ή της συζύγου και των ανήλικων τέκνων από το φορολογικό μητρώο. Θα πρέπει οι δανειολήπτες μέσω των δικηγόρων τους, να καταχωρίσουν σε ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί, στοιχεία για την περιουσία και τυχόν εισοδήματά τους μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία, ανάλογα με τον χρόνο της αρχικής τους αίτησης. Ο επαναπροσδιορισμός των αιτήσεων από τους δανειολήπτες με εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη θα γίνει σε αυστηρές προθεσμίες, με τον νόμο να προβλέπει, ότι αίτηση ρύθμισης οφειλών, για την οποία δεν υποβάλλεται εμπροθέσμως αίτηση επαναπροσδιορισμού, θα λογίζεται ως μηδέποτε ασκηθείσα. Προκειμένου να μη χάσουν το δικαίωμα στην εκδίκαση της αίτησής τους, οι δανειολήπτες θα πρέπει να αρχίσουν από την 1η Δεκεμβρίου τις αιτήσεις επαναπροσδιορισμού επί ποινή απαραδέκτου. Στο Ειρηνοδικείο Βόλου, οι υποθέσεις υπερχρεωμένων που έχουν προσδιοριστεί να συζητηθούν μετά τις 15 Ιουνίου 2021, είναι μόλις δύο, ωστόσο ο αριθμός αυτός υπάρχει πιθανότητα να αυξηθεί λόγω της καραντίνας του κορωνοϊού και της αναβολής εντός του Νοεμβρίου της συζήτησης 80-90 περίπου αιτήσεων. Οι αιτήσεις αυτές αναμένεται να προσδιοριστούν να συζητηθούν εντός του 2021 και μάλιστα, σύμφωνα με έγκυρη πηγή, ίσως μετά το Πάσχα, καθώς μέχρι τότε τα πινάκια του Ειρηνοδικείου είναι γεμάτα με ανάλογες υποθέσεις. Το άρθρο 4Δ του νέου νόμου προβλέπει ότι για υποθέσεις, οι οποίες, ανεξαρτήτως του χρόνου κατάθεσης του εισαγωγικού δικογράφου, αναβάλλονται, μετά από την έναρξη ισχύος του άρθρου (4Δ), σε δικάσιμο μετά από τις 15-6-2021, η αίτηση επαναπροσδιορισμού κατατίθεται από την 1η-12-2020 ώς και την 30ή-6-2021. Μέσα στην ίδια προθεσμία κατατίθεται η αίτηση επαναπροσδιορισμού και για τις υποθέσεις, που ματαιώνονται μετά από την έναρξη ισχύος του άρθρου 4Δ και επαναφέρονται με κλήση, η οποία προσδιορίζεται σε δικάσιμο μετά τις 15-6-2021. Αν βρεθεί ότι οι οφειλέτες δεν πληρούν τα κριτήρια του νόμου Κατσέλη, αυτόματα θα χάνουν την προστασία της κύριας κατοικίας τους. Σημειώνεται ότι στο Ειρηνοδικείο Βόλου συζητούνται ήδη και μέχρι το Πάσχα του 2021, υποθέσεις που είχαν αναβληθεί από την περίοδο της πρώτης καραντίνας Μαρτίου-Ιουνίου.
Ενστάσεις στον νέο νόμο
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ένωσης Καταναλωτών Βόλου και Θεσσαλίας Αλ. Κουτσελίνη, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δεν εντάσσονται σε μια ξεχωριστή διαδικασία δικαστικής ρύθμισης χρεών, όπως συμβαίνει στα περισσότερα ευρωπαϊκά δίκαια, αλλά ταυτίζονται με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και εντάσσονται ουσιαστικά στη διαδικασία πτώχευσης. Επισημαίνεται εδώ ότι οι αιτήσεις υπαγωγής στον ν. 3869/2010 που έχουν ήδη ορισθεί να δικασθούν έως 15 Ιουνίου 2021, δικάζονται στο Ειρηνοδικείο προφορικά και διά ζώσης, ενώ όσες έχουν ήδη ορισθεί να δικασθούν μετά την ημερομηνία αυτή, θα δικασθούν «βουβά» και εξ εγγράφων, ώστε υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση όμοιων καταστάσεων και συνεπώς παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας (αρ. 4 παρ.1 Σ.). Παράλληλα επιδιώκεται η μέγιστη συλλογική ικανοποίηση των τραπεζών και όχι η προστασία των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των οφειλετών, ενώ δεν υφίσταται πλέον καμία προστασία της πρώτης κατοικίας, όπως με τον νόμο Κατσέλη. Μάλιστα ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να αναζητήσει φορολογικά έγγραφα-στοιχεία 3 ετών πριν από τη λήψη του πρώτου δανείου (άρ. 4Η παρ. 2αβ), αφού με τον τρόπο αυτό επιβάλλεται στον υπερχρεωμένο να συγκεντρώσει στοιχεία, που είναι πιθανό να αποδείξουν τον ισχυρισμό των αντιδίκων πιστωτικών ιδρυμάτων περί δόλου και έτσι να απορριφθεί η αίτησή του. Εξάλλου, ερωτηματικό προκαλεί η απαγόρευση αναβολής της δίκης, που όμως προβλέπεται και στις άλλες «βουβές» δίκες. Παράλληλα, όπως σημειώνει ο κ. Κουτσελίνης, τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που τίθενται για τον χαρακτηρισμό των οφειλετών ως ευάλωτων, αφήνουν εκτός προστασίας μεγάλη μερίδα αυτών. Ορίζεται ακόμη ότι ο επαναπροσδιορισμός των υποθέσεων θα γίνεται με πρωτοβουλία και δαπάνη των πολιτών (άρ. 4Α παρ. 2), αφού αυτοί δεν έχουν καμία ευθύνη για τις ημερομηνίες προσδιορισμού των δικών, αντίθετα με ό,τι προβλέπει ο ν. 4336/2015. Εξάλλου το διάστημα των 60 ημερών που ορίζεται για κατάθεση του Φακέλου του υπερχρεωμένου (άρ. 4Η παρ. 1) είναι πολύ μικρό και προτείνεται να αυξηθεί στις 100 ημέρες, όπως άλλωστε προβλέπεται στις άλλες «βουβές» δίκες. Τέλος προβλέπεται μείωση της προθεσμίας της έφεσης από 2 έτη, όπως ισχύει σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, σε 6 μήνες (άρ. 4ΙΖ), ενώ ζητείται να αποκλεισθεί η μείωση αυτή, να αφορά και εφέσεις κατά αποφάσεων που έχουν εκδοθεί.
Η νέα αίτηση
Η αίτηση επαναπροσδιορισμού θα υποβάλλεται αποκλειστικά μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, με χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μέσω πληρεξουσίου δικηγόρου και περιλαμβάνει τα εξής:
-Το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο, την κατοικία, τη διεύθυνση και τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) των διαδίκων και των νόμιμων εκπροσώπων τους, των πιστωτών, έναντι των οποίων ζητείται η ρύθμιση, και των προσώπων των οποίων διατάχθηκε η κλήτευση. Εφόσον μετέχουν στη διαδικασία νομικά πρόσωπα, αναγράφονται στην αίτηση η εταιρική επωνυμία και ο εταιρικός τύπος, καθώς και η καταστατική έδρα, η διεύθυνση και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου. Αν ζητείται ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο, αναγράφονται υποχρεωτικά οι αρμόδιες για την επιδίωξη είσπραξης των οφειλών υπηρεσίες της φορολογικής διοίκησης.
-Η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αιτούντος ή του πληρεξουσίου δικηγόρου του, στην οποία μπορεί να διενεργείται κάθε κοινοποίηση σχετική με τη δίκη της αίτησης ρύθμισης. Εφόσον ο αιτών ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δεν διαθέτουν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, δηλώνονται στην αίτηση επί ποινή απαραδέκτου αντίκλητος και η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του τελευταίου, στην οποία θα διενεργείται το σύνολο των κοινοποιήσεων της δίκης για την αίτηση ρύθμισης οφειλών.
-Τα στοιχεία της εκκρεμούς αίτησης ρύθμισης οφειλών και, ειδικότερα, τον γενικό και ειδικό αριθμό κατάθεσής της, το δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η αίτηση, καθώς επίσης τον αριθμό κατάθεσης ενδιάμεσων κλήσεων, που έχουν κατατεθεί και αφορούν στην αρχική αίτηση.
-Το διαδικαστικό ιστορικό της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν αναβολών και ματαιώσεων που έχουν μεσολαβήσει, καθώς και προσωρινών διαταγών ή αποφάσεων αναστολής που έχουν χορηγηθεί.
-Δήλωση ότι ο αιτών συναινεί στην άρση του απορρήτου των τραπεζικών και φορολογικών του πληροφοριών. Οι πιστωτές θα μπορούν να χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική πλατφόρμα για την άντληση των πληροφοριών αυτών, χωρίς να απαιτείται συνδρομή της εισαγγελικής αρχής.
-Δήλωση του έτους ανάληψης της πρώτης δανειακής υποχρέωσης, των δανειακών υποχρεώσεων που είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένες με προσημείωση υποθήκης ή υποθήκη σε βάρος της κύριας κατοικίας και, εάν δεν υπάρχει εμπράγματη εξασφάλιση, του έτους ανάληψης της υψηλότερης δανειακής υποχρέωσης. Σε περίπτωση ομοδικίας, η αίτηση επαναπροσδιορισμού κατατίθεται και από έναν ή περισσότερους από τους ομόδικους.