Τοπικά

Αυθεντική Πασχαλιά στα χωριά του Πηλίου – Ο εκπαιδευτικός Απ. Ζαχαρός κατέγραψε πλήθος πασχαλινών εθίμων

Τούτες οι άγιες μέρες στο Πήλιο αποκτούν μια άλλη διάσταση, πιο αυθεντική και αφτιασίδωτη. Τα πηλιορείτικα χωριά, τουλάχιστον εκείνα που δεν πλημμυρίζουν από τουρίστες, βιώνουν διαφορετικά το μεγαλείο της Μεγάλης Εβδομάδας, κουβαλώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων. Ο δρ Απόστολος Ζαχαρός, εκπαιδευτικός και συγγραφέας, πριν από δύο περίπου δεκαετίες κατέγραψε πλήθος πασχαλινών εθίμων, διασώζοντας έτσι ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής ιστορίας.

O 53χρονος θεολόγος, ο οποίος κατέχει τη θέση του διευθυντή στο 2ο Γυμνάσιο Βόλου, κρατά από το Νότιο Πήλιο. Γεννήθηκε στη Συκή, απ’ όπου καταγόταν και ο πατέρας του, ενώ η μητέρα του ήταν από το γειτονικό Νεοχώρι. Από την εποχή που πήγαινε ακόμη σχολείο, είχε ανακαλύψει τις παραδόσεις του τόπου του, οι οποίες ήταν ριζωμένες από πολύ παλιά, με τον ίδιο να εξηγεί τον λόγο: «Υπήρχαν έθιμα που παρατηρούσα από μικρό παιδί. Κι έτσι άρχισα να καταγράφω ορισμένα πράγματα, να ζητάω περισσότερες πληροφορίες. Κι αυτό μου άρεσε, γιατί και αργότερα που ασχολήθηκα πιο επισταμένως, είδα ότι επρόκειτο για κάτι αυθεντικό, έστω και με κάποιες διαφοροποιήσεις απ’ ότι γίνεται σε άλλα μέρη της πατρίδας μου. Όλα όμως ήταν όπως το άκουγα, το ζούσα ή μου το διηγούνταν».

Με τον κ. Ζαχαρό να προέρχεται από μια παραδοσιακή οικογένεια του Πηλίου, τα αυθεντικά βιώματα που κουβαλά μέχρι σήμερα έχουν μεγάλη αξία. «Χαίρομαι που διέσωσα προφορικές παραδόσεις από ανθρώπους, οι οποίοι πολλοί πλέον δεν βρίσκονται εν ζωή, αφού τα χωριά τώρα πια έχουν αδειάσει από τους παλιούς», εξομολογήθηκε και στη συνέχεια σταχυολόγησε τα πλέον κατανυκτικά έθιμα που θυμάται: «Αν κάποιος με ρωτήσει ποιες θεωρώ τις πιο ευσεβείς ημέρες στο Νότιο Πήλιο κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, θα στεκόμουν από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης μετά τη Σταύρωση του Θεανθρώπου, μέχρι τη Μεγάλη Παρασκευή που έχουμε την Αποκαθήλωση και την περιφορά του Επιταφίου. Θυμάμαι κάποτε στη Συκή ήμασταν 70-80 παιδιά και πηγαίναμε παντού για να μαζέψουμε λουλούδια. Αρκετοί φτιάχναμε και αυτοσχέδια στεφάνια ή μικρά μπουκέτα που χρησιμοποιούσαμε στον στολισμό του Επιταφίου. Στην εποχή μας προτιμούνται πια τα έτοιμα που τα αγοράζουμε από τα ανθοπωλεία. Αντίθετα τότε που όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά και στις αυλές τους υπήρχαν κατάφορτες γλάστρες με κάθε λογής λουλούδια, μαζεύαμε καμέλιες, πασχαλιές, γαρύφαλλα, βιολέτες, ακόμη και αγριολούλουδα από τους αγρούς που ξεχυνόμασταν. Άλλαξαν οι άνθρωποι, άλλαξαν οι εποχές, χάθηκε αυτή η γραφικότητα».
Ο κ. Ζαχαρός στάθηκε επίσης στο μοιρολόι των γυναικών το βράδυ της Μ. Πέμπτης: «Το ξενύχτισμα του Επιταφίου ήταν ένα έθιμο που θυμάμαι μέχρι πριν 15-20 χρόνια και οι Πηλιορείτες το τηρούσαν πραγματικά για αιώνες. Έμεναν στην εκκλησία οι γυναίκες του χωριού, κυρίως ηλικιωμένες και μετά την Ακολουθία ξενυχτούσαν, έψελναν, συζητούσαν τα της Μεγάλης Εβδομάδας και της νηστείας. Ετούτο το ξενύχτισμα δεν το βλέπω πια στα χωριά του Πηλίου».

Κι εάν οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής είναι διαφορετικοί από τις θύμησες που κουβαλά ο Απόστολος Ζαχαρός, ο εορτασμός του Πάσχα στο Πήλιο παραμένει αυθεντικός: «Το βαθύτερο νόημα του Πάσχα παραμένει αναλλοίωτο στις νεότερες γενιές. Κατά τη γνώμη μου αυτό οφείλεται στο γεγονός πως οι νέοι ό,τι κάνουν, το κάνουν πιο συνειδητά. Ναι μεν πέρασαν ανεπιστρεπτί τα χρόνια της αθωότητας, αλλά τα σημερινά παιδιά πέρα από το να πάρουν το Άγιο Φως ανάβοντας τις λαμπάδες τους ή να ακούσουν το «Χριστός Ανέστη», διαρκώς αναζητούν νέα πράγματα, για να μπορέσουν να βρουν στηρίγματα στη ζωή τους και να δώσουν απαντήσεις σε όλα εκείνα που τους απασχολούν».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το