Της Μαρίας Αλμπανίδου,
νομικού MSc, ποιήτριας
Καλημέρα, καλημέρα αγαπημένοι φίλοι και αγαπημένες φίλες! Σήμερα θα μιλήσουμε για το καινούργιο βιβλίο της Βολιώτισσας συγγραφέα Γιώτας Κούγιαλη «Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;», εκδόσεις Καστανιώτη, Μάρτιος 2020.
Η Γιώτα Κούγιαλη γεννήθηκε το 1955 στο Προμύρι Μαγνησίας και ζει στον Βόλο. Εργάστηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ως υπεύθυνη για την πρακτική άσκηση των φοιτητών του Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης. Υπήρξε συνεργάτρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος του Κέντρου Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων (ΚΕ.ΒΙ.ΜΑ.ΣΥ.). Είναι επίσης παραγωγός λόγου της εκπομπής «Ιστορίες πίσω από τις ιστορίες» στην ertvolou. Έχει γράψει μυθιστορήματα όπως το «Ερώτων τραύλισμα», εκδόσεις Καστανιώτη 2005, «Στην αγκαλιά της κρατούσε φεγγάρια», εκδόσεις Καστανιώτη 2000, βιβλία για παιδιά και εγχειρίδια για εκπαιδευτικούς.
Η ιστορία εξελίσσεται στις αρχές της δεκαετίας του ’60, σ’ ένα χωριό του Πηλίου με πρωταγωνιστές της ιστορίας τον Λάμπη Τριαντάκη, που είναι ο πατέρας της οικογένειας και που εγκαταλείπει «τις τρεις ομορφάδες του» όπως αποκαλούσε τη γυναίκα του και τις κόρες του και συζεί με την Πετρούλα, μια νταρντάνα, όπως την χαρακτηρίζει η γυναίκα του μαζί με άλλους χαρακτηρισμούς, τη Θεσσαλία, τη μητέρα που κατά τα φαινόμενα αυτοκτονεί και τις δυο θυγατέρες, την Ευθαλία (Φταλιώ ή Θάλεια) και την Αθηνά, τη μικρότερη. Η Ευθαλία κατεβαίνει στην Αθήνα και εργάζεται ως οικιακή βοηθός αρχικά και στη συνέχεια παντρεύεται τον Νίκο, έναν βάναυσο και τυραννικό σύζυγο. Και η Αθηνά στην Παιδόπολη «Απόστολος Παύλος» της Λάρισας για οκτώ χρόνια. Με λίγα λόγια μια οικογένεια διαλύεται όταν φεύγει ο πατέρας και το ένα παιδί βρίσκεται στην Παιδόπολη, ενώ το άλλο παρερμηνεύει έναν έρωτα και βρίσκεται μπλεγμένο στα δίχτυα του, η δε μητέρα βρίσκει τραγικό θάνατο.
Τι να πει κανείς για το βιβλίο της Γιώτας Κούγιαλη! Ένα μικρό διαμάντι! Μου μίλησε πραγματικά στην καρδιά και μέχρι την τελευταία λέξη δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου! Πολύ κατατοπιστικό για τις Παιδοπόλεις της Ελλάδας της εποχής εκείνης, καθώς παρεμβάλει στο βιβλίο και αναφορές ανθρώπων που έζησαν τότε στις Παιδοπόλεις, τις δεκαετίες ’60 και ’70, και διανθίζουν πολύ όμορφα και συγκινητικά όλη την αφήγηση. Και μια και μιλάμε για αφήγηση να αναφέρω εδώ πως είναι ιδιαίτερα δυνατή, αναλυτική, ενθαρρυντική, αισιόδοξη, με μια δόση χιούμορ και είναι μοντέρνας μορφής και όχι παραδοσιακής, μία ιστορία δηλαδή γραμμικής αφήγησης, αλλά υπάρχουν φλας μπακ, παρένθετα κείμενα όπως ανέφερα ήδη, μαρτυρίες άλλων παιδιών που έζησαν στις Παιδοπόλεις και γενικά η αφήγηση διακόπτεται και τέμνεται χωρίς να χάνεται ο αρχικός ειρμός της.
Με την απάλυνση ενίοτε των συναισθημάτων που έχει το βιβλίο της Γιώτας Κούγιαλη, αλλά και την ένταση και τον παροξυσμό πολλές φορές θα έλεγα, καθώς τα συναισθήματα αφθονούν και είναι συχνά πολύ έντονα, διαγράφεται όλη η πορεία της Ελλάδας τις δεκαετίες ’60 και ’70, η Χούντα, τα πολιτικά γεγονότα, τα κοινωνικά, τα καλλιτεχνικά, η ζωή των ανθρώπων στην ύπαιθρο και στα αστικά κέντρα.
Το «Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;» είναι προϊόν μυθοπλασίας βασισμένο σ’ έναν ιστό αληθινών γεγονότων, όπως αναφέρει στο βιβλίο η συγγραφέας. Δεν λέει την ιστορία της οικογένειάς της, ούτε φωτογραφίζει συγκεκριμένα πρόσωπα, η ζωή της βρίσκεται σαν σκόρπια κομματάκια παζλ στη ζωή των ηρώων του κειμένου. Δεν διαφέρουν πολύ τα βιώματά της από τα βιώματα τα υπολοίπων παιδιών στο ίδρυμα, καθώς και η ίδια υπήρξε παιδί της Παιδόπολης, διαφέρουν ίσως οι σκέψεις και ο τρόπος που αντιμετώπιζε ό,τι προέκυπτε η καθεμία από τα κορίτσια στην Παιδόπολη.
«Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;» τη ρώτησε πρώην τρόφιμος στην πρώτη πανελλήνια συγκέντρωση παιδοπολιτών που γινόταν στην Αγριά Βόλου. Είναι η φράση-κλειδί του βιβλίου. Δεν του απάντησε, δεν πρόλαβε. Αν του απαντούσε, θα του έλεγε: «Μια αγκαλιά πληγωμένα πουλιά βλέπω».
Καλή σας ανάγνωση!