Σύμφωνα με το Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος», το τελευταίο χρονικό διάστημα καταγράφεται στις ελληνικές θάλασσες μία νέα σημαντική απειλή, που αυτή τη φορά κινδυνεύει να αφανίσει άλλο ένα προστατευόμενο θαλάσσιο είδος.
Η Πίνα (Pinna nobilis), που είναι το μεγαλύτερο δίθυρο στη Μεσόγειο, αντιμετωπίζει πολυάριθμες ανθρωπογενείς απειλές (παράνομη αλιεία, καταστροφή οικοτόπων κ.α.) και πρόσφατα ήρθε να προστεθεί μία νέα, ακόμα μεγαλύτερη απειλή: Η έξαρση του παράσιτου «Haplosporidum pinnae». Το παράσιτο αυτό εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις ακτές της Ισπανίας το 2016 και έχει ήδη εξαλείψει ολόκληρους πληθυσμούς Πίνας στη δυτική Μεσόγειο.
Στις ελληνικές θάλασσες η μαζική θνησιμότητα πληθυσμών Πίνας ξεκίνησε να παρατηρείται το περυσινό καλοκαίρι. Σε περιοχές του βορείου Αιγαίου έχει ήδη αφανιστεί περισσότερο από το 90% πληθυσμού, ενώ αναφορές για μαζική θνησιμότητα υπάρχουν σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ευτυχώς μέχρι στιγμής εντοπίζονται ακόμα υγιείς πληθυσμοί του είδους στα βόρεια Δωδεκάνησα.
Αν και δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη το πώς εμφανίστηκε το «Haplosporidum pinnae», πιθανολογείται ότι η παρουσία κάποιου ξενικού είδους μπορεί να μετέδωσε το παράσιτο στο νερό. Η Πίνα δεν διαθέτει κάποια φυσική προστασία εναντίον του οπότε είναι πλήρως εκτεθειμένη σε αυτό το παράσιτο.
Όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο: «Είναι προφανές ότι οι θάλασσές μας δεν είναι δυνατόν να διαχειριστούν τον καταιγισμό απορριμμάτων και λυμάτων, που γίνεται σε συνδυασμό με την καταστροφή των οικοτόπων, την εντατική αλίευση των ιχθυαποθεμάτων και πολυάριθμες άλλες επιβαρύνσεις και καταστροφές. Είναι πλέον καιρός να σταματήσουμε να αγνοούμε το γεγονός ότι οι θάλασσές μας είναι ο τελικός αποδέκτης όλων των προβληματικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων που προκαλούμε όλοι μας σε στεριά και θάλασσα».
Με στόχο την εκτίμηση της έκτασης του φαινομένου μαζικής θνησιμότητας Πίνας στις ελληνικές θάλασσες, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος υλοποιεί έρευνα σε συνεργασία με το University of the West of England, Bristol, τα αποτελέσματα της οποίας καταχωρούνται στη διαμεσογειακή βάση δεδομένων της IUCN.
Οι Πίνες διαφημίζονται ως εκλεκτοί μεζέδες με αφροδισιακές ιδιότητες. Μοιάζουν με τεράστια μύδια. Το μέγεθός τους κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 40 εκατοστά, αλλά υπάρχουν μεγαλύτερες Πίνες, που αγγίζουν ακόμα και τα 90 εκατοστά. Συνήθως βρίσκονται προσκολλημένες στον πυθμένα της θάλασσας, σε αμμώδη βυθό ή σε φύκια. Η εξωτερική τους επιφάνεια καλύπτεται από μικρά λέπια και το χρώμα τους είναι καφετί προς το γκρι. Στο εσωτερικό τους «παρασιτεί» ένα καβούρι, ο λεγόμενος μπιζελοκάβουρας, καθώς έχει το μέγεθος ενός μπιζελιού. Το καβούρι αυτό τρέφεται με φυτοπλαγκτόν το οποίο φιλτράρει η Πίνα με τα βράγχια της για να φάει. Οι Πίνες βρίσκονται όρθιες στον πυθμένα της θάλασσας Οι Πίνες είναι ένα απειλούμενο είδος υπό εξαφάνιση. Οι πληθυσμοί της έχουν μειωθεί δραματικά εξαιτίας της παράνομης αλιείας με μηχανότρατες στα ρηχά νερά.