Του Θανάση Κουντουρά*
Η αντιμετώπισή της
Στα δυο προηγούμενα μέρη/άρθρα μου, είχα αναφερθεί στις αιτίες και τις συνέπειες της ανεργίας, στους συνανθρώπους μας, στους συμπολίτες μας.
Στο σημερινό τρίτο συνεχόμενο μέρος/άρθρο μου, θα αναφερθώ στην αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία μετά από σχετικά καλή ανάκαμψη τα 4 τελευταία χρόνια, ξαναβρέθηκε (δυστυχώς, λόγω της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού) σε μια ανοδική πορεία.
Έτσι, λοιπόν, μπαίνουν/ξαναμπαίνουν τα ερωτήματα:
Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της ανεργίας;
Ποιες άμεσες διορθωτικές «κινήσεις» πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να μειωθούν τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας στην πατρίδα μας, την Ελλάδα;
Σίγουρα, δεν είμαι ο πολύ ειδικός στα οικονομο-εργασιακά θέματα. Όμως, με βάση την πολύχρονη εμπειρία μου στα «κοινά» θα εκφράσω ορισμένες βασικές σκέψεις/απόψεις.
Όπως ήδη έχουμε πει, η οικονομική οργάνωση της χώρας μας, η δομή της κοινωνίας μας και τα τελευταία χρόνια τα επιβληθέντα μνημόνια (δηλαδή οι επιβληθείσες – έξωθεν – μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας μας, καθώς και πρόσφατα, λόγω της πανδημίας του κορωνοιού, η ανεργία στην πατρίδα μας, ήταν, είναι και θα είναι (χωρίς να το εύχομαι) αρκετά μεγάλη, δυστυχώς.
Επομένως ουσιαστική λύση (αλλά όχι οριστική λύση, εφόσον θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές/πραγματιστές) του προβλήματος της ανεργίας, μπορούν και πρέπει να δώσουν οι ριζικές αλλαγές του πολιτικο-οικονομικού «μίγματος», οι ουσιαστικές οικονομικές προοπτικές, η πολιτική βούληση, ειδικότερα. Ναι, η πολιτική βούληση.
Η εθνική πολιτική βούληση όλων των κομμάτων της ελληνικής Βουλής (έστω και με τις μεγάλες ή μικρές διαφορετικές επί μέρους απόψεις τους), μπορεί και πρέπει να ανατρέψει σε μεγάλο βαθμό και όσο το δυνατόν καλύτερα, το σημερινό και χθεσινό μεγάλο πρόβλημα της συνολικής ανεργίας στη χώρα μας. Μιας ανεργίας η οποία πριν από 4 χρόνια ήταν περίπου 28%, πέρσι ήταν περίπου 18% και σήμερα (με την υγειονομική κρίση λόγω κορωνοϊού και τις ιδιάζουσες εργασιακές συνθήκες/συνθήκες ανεργίας) θα ανέβει δυστυχώς πάνω από το 20%. Και ας ελπίζουμε όχι πολύ πάνω από το 21%!
Το πολύ μεγάλο, το υπέρμετρο, όμως πρόβλημα ανεργίας, το έχουν, δυστυχώς, τα νέα άτομα, νέοι και νέες, άνδρες και γυναίκες, επιστήμονες ή απόφοιτοι Λυκείων ή απόφοιτοι Γυμνασίων. Μιας ανεργίας η οποία φτάνει, δυστυχώς, το 55% περίπου, δηλαδή 5πλάσιας, περίπου, του μέσου ευρωπαϊκού ποσοστού.
Ιδού, λοιπόν, «πεδίον λαμπρόν» για την υλοποίηση ουσιαστικών, επιτέλους, οικονομικών αναπτυξιακών μέτρων αύξησης της εργασίας και μείωση/καταπολέμηση της ανεργίας στη χώρα μας. Και, φυσικά, χωρίς την καταπάτηση εργασιακών και άλλων δικαιωμάτων.
Έτσι, άμεσα μέτρα ή μέτρα στο άμεσο/εγγύς μέλλον που πρέπει και μπορούν να ληφθούν και να υλοποιηθούν είναι, κατά τη γνώμη μου τα ακόλουθα:
α. Παραγωγική αναδιοργάνωση/αναδιάταξη της χώρας μας (επιτέλους) άμεσα. Δεν μπορεί σήμερα ο πρωτογενής τομέας της πατρίδας μας (γεωργία, κτηνοτροφία, δασική εκμετάλλευση, αλιεία), να έχει φθάσει, στη χώρα μας στο ναδίρ του ΑΕΠ (περίπου 3,6%) και ο τριτογενής τομέας να εκτοξεύθηκε στο 70% περίπου! Οδηγώντας την ανάπτυξη του τουρισμού στο 25% περίπου του ΑΕΠ. (Μ’ αυτό τον τρόπο, σε περιπτώσεις υγειονομικών ή εθνικών κρίσεων, μπορεί να έχουμε μεγάλο οικονομικό πρόβλημα για τη χώρα μας).
Αντίθετα, ο πρωτογενής τομέας έχει άμεση σχέση με την αισθητή μείωση των εισαγόμενων αγροτικών προϊόντων και των μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων. Δεν είναι δυνατόν το 68% , στα ράφια των σούπερ μάρκετ, είναι προϊόντα εισαγωγής (φασόλια από Κίνα, φακές από Καναδά, λεμόνια Αργεντινής, πατάτες Αιγύπτου, κρέατα και γάλατα… μετανομαζόμενα ελληνικά κ.λπ.).
Η ελληνική παραγωγική και μεταποιητική διαδικασία, του πρωτογενή τομέα, σημαίνει αυτόματα αύξηση της εργασίας (δηλαδή μείωση της ανεργίας), ενώ παράλληλα έχουμε και μείωση του εμπορικού ισοζυγίου εισαγωγών.
β. Ενεργοποίηση/εφαρμογή μέτρων, ακόμα πιο εντατικά, που θα λειτουργήσουν προληπτικά και κατασταλτικά, για πάταξη κάθε είδους εργασιακής αυθαιρεσίας των εργοδοτών, όπως, κυρίως, της «αδήλωτης/μαύρης εργασίας». Μιας «εργασίας» γάγγραινας, η οποία σημαίνει αθέμιτος ανταγωνισμός γι’ αυτούς που ζητούν και θέλουν σωστή εργασία/σωστά εργασιακά δικαιώματα και όχι να βρίσκονται στην ανεργία.
γ. Κατάργηση (στο μέτρο του δυνατού) της υπερωριακής απασχόλησης (και μάλιστα χωρίς υπερωριακή αμοιβή τις περισσότερες φορές) της «πολυθεσίας» και άλλων αντιεργατικών «θεωριών», προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, με την πρόσληψη νέου επιστημονικού και εργατικού δυναμικού.
δ. Να περιορισθούν, οι κοινωνικές ανισότητες, όσο το δυνατόν περισσότερο, οι οποίες αυξήθηκαν πάρα πολύ κατά τη 10ετία των μνημονίων και σήμερα με την υγειονομική κρίση. Οι ευάλωτες «ομάδες» των ανθρώπων θα γίνουν, δυστυχώς, ακόμα πιο ευάλωτες και στην ανεργία. Η μεσαία τάξη της επιχειρηματικότητας δημιουργούσε αρκετές θέσεις εργασίας. Δεν πρέπει να εγκαταληφθεί στην τύχη της, διότι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο η ανεργία.
ε. Να προσεχθεί, ιδιαίτερα η επιστημονική «κοινότητα». Πρέπει να βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες, οι ανάλογοι τρόποι ντόπιας/ελληνικής απασχόλησης, έτσι ώστε οι κόποι της υψηλής επιστημονικής μόρφωσής τους στην πατρίδα μας να μη γίνονται εκμεταλλεύσιμοι στο εξωτερικό, λόγω της αναγκαστικής μετανάστευσης των πολλών νέων σπουδαγμένων μυαλών στο εξωτερικό.
στ. Να μη συγκροτηθούν και αξιοποιηθούν «υπερεθνικοί μηχανισμοί», οι οποίοι, επί το πλείστον, εξυπηρετούν εντελώς επωφελείς για τους ίδιους οικονομο-πολιτικές στοχεύσεις εις βάρος, συνήθως εργασιακών δικαιωμάτων. Οι συζητήσεις πρέπει, πάντοτε, να γίνονται για μέτρα που αφορούν στη σωστή οικονομία της ονομαζόμενης «αγοράς εργασίας». Δηλαδή, την «αγορά» με την έννοια που αφορά ένα πανανθρώπινο και καθολικό δικαίωμα την εργασία και όχι την ανεργία.
Συμπερασματικά: Χωρίς προστασία (γενική και ειδική) του κόσμου της εργασίας και όχι της ανεργίας, το αυριανό και το εγγύς μέλλον στη χώρα μας, θα είναι, δυστυχώς, αβέβαιο για τους ανθρώπους της πατρίδας μας και ειδικά των νέων ανθρώπων, οι οποίοι θέλουν εργασία και όχι ανεργία.
* Ο Θανάσης Κουντουράς είναι συνταξιούχος γεωπόνος, πρ. πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, πρ. μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Μαγνησίας και πρ. δημοτικός σύμβουλος Βόλου.