Στη σημερινή εποχή το να γίνει μια γυναίκα μητέρα είναι ευλογία. Όταν όμως αυτό δεν είναι εφικτό με φυσικό τρόπο, τότε μπορεί να εξελιχθεί σε δαπανηρή προσπάθεια που δεν είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα.
Πολλές γυναίκες καταφεύγουν σήμερα στη διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης προκειμένου το όνειρό τους για την απόκτηση ενός παιδιού να γίνει πραγματικότητα.
Είναι αλήθεια ότι ένας κύκλος εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι δαπανηρός και είναι δύσκολο να καθορίσει κανείς το ακριβές κόστος.
Κατά προσέγγιση το κόστος για την εξωσωματική μπορεί να κυμανθεί από 2.500 – 3.000 ευρώ.
Τα φάρμακα δεν συμπεριλαμβάνονται στο κόστος αυτό. Η γυναίκα θα πρέπει να γνωρίζει ότι το κόστος των φαρμάκων είναι ανάλογο με την ανταπόκριση που θα έχει στη διάρκεια της διέγερσης, καθώς και στο πρωτόκολλο που θα ακολουθήσει.
Οι εξετάσεις που γίνονται, περιλαμβάνουν το σπερμοδιάγραμμα, το οποίο γίνεται μόνο μια φορά στη αρχή της προσπάθειας, μέτρηση οιστραδιόλης και τα υπερηχογραφήματα, τα οποία και συμπεριλαμβάνονται στο αρχικό κόστος.
Επίσης, το κόστος μπορεί να ανεβεί, εάν χρειαστεί να γίνει IcsI (μικρογονιμοποίηση) και κατάψυξη ωαρίων.
Τα κρατικά ταμεία ασφάλισης καλύπτουν ένα μικρό ποσό, το οποίο ανάλογα με το ταμείο κυμαίνεται από 350 – 800 ευρώ και για την είσπραξή του απαιτείται βεβαίωση πραγματοποίησης της προσπάθειας από το εκάστοτε κέντρο εξωσωματικής.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί το Ταμείο να καλύψει μεγαλύτερο μέρος των φαρμάκων (75% ή 100%), αφού προσκομιστούν επιπλέον δικαιολογητικά.
Καταξιωμένοι επιστήμονες στον χώρο μιλήσουν για αυτήν την προσπάθεια και εξήγησαν τον ρόλο τους, καθώς και την πολύτιμη εμπειρία τους στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Ο καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γονιμότητας και Στειρότητας Εκτελεστικό Μέλος του Συμβουλίου Ανθρώπινης Εμβρυολογίας κ. Γεώργιος Πάντος μίλησε στη «Θ» και εξήγησε ότι «τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη της επιστήμης έχει βοηθήσει πολλές γυναίκες στο να γίνουν μητέρες. Αυτό όμως δεν θα πρέπει να γίνει λάβαρο σε κάποια κέντρα που διαφημίζουν μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Ναι μεν η επιστήμη βοηθά, αλλά το μετρήσιμο μέγεθος θα πρέπει να είναι ανάλογο του πληθυσμού που συμμετέχει. Υπάρχει και σχετική διάταξη του Ν. 4958/22 που απαγορεύει την ανακοίνωση υψηλότερων ποσοστών επιτυχίας και επίτευξης υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο Ν. 4958/2022, το οποίο και εισηγήθηκε η Εθνική Αρχή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι από τα πιο σύγχρονα στην Ευρώπη και περιλαμβάνει δυο βασικές καινοτομίες: Εισάγει τη δυνατότητα κατάψυξης ωαρίων όχι μόνο για λόγους ιατρικούς (π.χ. σοβαρά προβλήματα υγείας όπως καρκίνος κ.λπ.), αλλά και για κοινωνικούς λόγους λόγω της συμμετοχής των γυναικών στην παραγωγική διαδικασία μέσω της εργασίας τους, αλλά και της ανάγκης τους για περαιτέρω εκπαίδευση και ανεβάζει το ηλικιακό όριο δυνατότητας πραγματοποίησης υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από την ηλικία των 50 ετών στην ηλικία των 54 ετών.
Η επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχει να δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα ήδη από το 1992 και μέχρι σήμερα η τελευταία εξέλιξη, κυρίως της κατάψυξης των ωαρίων και της μικρογονιμοποίησης δίνουν ποσοστά επιτυχίας πάρα πολύ ενθαρρυντικά».
Ο κ. Πάντος τόνισε στη «Θ» ότι η διαδικασία είναι πολύ πιο σύντομη σε σχέση με το παρελθόν και η χρονική διάρκεια δεν ξεπερνά πλέον τις 10 μέρες.
Σχετικά με το ποσοστό υπογεννητικότητας που είναι αρκετά υψηλό στη χώρα μας ο κ. Πάντος ανέφερε οως «σήμερα η γυναίκα από τη στιγμή που θα μείνει έγκυος, το κράτος της δίνει ένα επίδομα 1.000 ευρώ ανά τοκετό και της παρέχει ένα ποσό της τάξης περίπου των 800 ευρώ ανά κύκλο για την πραγματοποίηση δύο προσπαθειών». Επίσης, όπως επισήμανε, «εάν μια γυναίκα αποφασίσει να ασχοληθεί με τις σπουδές και την καριέρα της θα πρέπει να γνωρίζει ότι μπορεί πλέον να καταψύξει τα ωάριά της και να τα χρησιμοποιήσει όποτε αυτή θελήσει να κάνει οικογένεια».
Η πορεία προς την εξωσωματική και το κόστος των απαραίτητων εξετάσεων
Τι θα πρέπει να γνωρίζει όμως μια γυναίκα ή ένα ζευγάρι προκειμένου να ξεκινήσει μια διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης;
Μιλώντας στη «Θ» ο μαιευτήρας γυναικολόγος κ. Πολύζος σημειώνει: «Καταρχήν πρέπει να έχει αποφασιστεί ότι θα κάνει εξωσωματική και έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια. Σε αυτήν την περίπτωση ενημερώνεται για τις εξετάσεις αίματος και άλλες εξετάσεις που θα κάνει. Και οι δύο υποβάλλονται σε εξετάσεις. Η γυναίκα είναι απαραίτητο να παίρνει κάποια αγωγή με ένεση, η οποία γίνεται για διάστημα 10 ημερών. Είναι μία ένεση για να μπορέσει να γίνει διέγερση των ωοθηκών και να ληφθούν περισσότερα ωοθυλάκια ή ένα ωάριο μέσα σε περισσότερα. Όταν λοιπόν είναι έτοιμα σε μέγεθος και οι συνθήκες είναι αυτές που πρέπει, τότε γίνεται μια ένεση για να ωριμάσουν. Παίρνουμε στο κέντρο εξωσωματικής τα ωάρια για την ωορηξία και ακολουθεί ένα διακολπικό υπερηχογράφημα. Ο σύζυγος – σύντροφος δίνει σπέρμα, γίνεται η γονιμοποίηση και ανάλογα σε 3 ή 5 μέρες γίνεται εμβρυομεταφορά ή καταψύχονται τα ωάρια, προετοιμάζουμε το ενδομήτριο για να κάνουμε την εμβρυομεταφορά της μήτρας μέσα στο ενδομήτριο και περιμένουμε να γονιμοποιηθεί.
Όσον αφορά στο κόστος της προσπάθειας που καλείται να πληρώσει η γυναίκα κι αν είναι απαγορευτικό για τα χαμηλά εισοδήματα, αλλά και το ποσό που θα πρέπει να διαθέσει όποιος επιθυμεί να γίνει γονιός, ο ίδιος απάντησε: «Απαγορευτικό είναι σε κάποιες περιπτώσεις. Όμως προσπαθούμε να το κάνουμε πιο φιλικό για τον κόσμο, γιατί είναι και οι εποχές δύσκολες. Η πολιτεία συμβάλλει ώς έναν βαθμό, γιατί με τη γνωμάτευση που συνταγογραφείται, χορηγούνται δωρεάν οι ενέσεις από τα περισσότερα Ταμεία αξίας περίπου από 350-800 εφόσον κριθεί ότι το ζευγάρι αυτό πρέπει να κάνει γονιμοποίηση και ο γιατρός και το κέντρο έχουν μια αμοιβή, η οποία κυμαίνεται ανάλογα με την περίπτωση από 2.500 έως 3.000 ευρώ για κάθε προσπάθεια, εκτός του κόστους των φαρμάκων. Γενικώς ο ρόλος του γιατρού είναι να βοηθήσει το ζευγάρι και όχι να το αποθαρρύνει».
Η περιοχή μας διαθέτει μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης υψηλού επιπέδου ε αρκετές επιτυχίες, το οικονομικό κόστος όμως αποθαρρύνει τα ζευγάρια. Ο κ. Πολύζος αναφέρει ότι «εάν οι άνθρωποι που επισκέπτονται το κέντρο μας για μια προσπάθεια είναι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα και δεν μπορούν να ανταποκριθούν, εμείς οι γιατροί βοηθούμε ακόμα περισσότερο. Η ιατρική πρέπει να έχει και κοινωνικό πρόσωπο. Χρέος του γιατρού είναι αυτά τα χρήματα να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
Η πανδημία έπαιξε ρόλο στο να δυσκολέψει την απόφαση των γυναικών να γίνουν μητέρες και να προχωρήσουν σε διαδικασία εξωσωματικής; «Η πανδημία υπολειτούργησε γενικώς τα πράγματα και στο μυαλό των ανθρώπων, τα κέντρα παρέμειναν κλειστά σε ορισμένες περιπτώσεις σε ένα διάστημα αρκετά μεγάλο. Γενικώς υπήρχε μια άγνωστη στη διαχείρισή της κατάσταση που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε όλοι μας και αυτό ίσως να έπαιξε έναν αρνητικό ρόλο. Όμως τα πράγματα πλέον προχωρούν κανονικά και δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα» απάντησε ο κ. Πολύζος.
Η υπογεννητικότητα, από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα
Από την πλευρά του ο κ. Πάντος για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα, που ένα κοινωνικό φαινόμενο, τόνισε: «Η υπογεννητικότητα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα. Κατά μέσο όρο αντιστοιχεί 1,1 παιδί ανά 100.000 κατοίκους λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Σε αυτό βοηθά η επιστήμη έτσι ώστε κάθε γυναίκα να εκπληρώσει το όνειρό της για την απόκτηση ενός παιδιού».
Τέλος ο κ. Πολύζος υπογραμμίζει σχετικά για τη λύση της εξωσωματικής: «Θα το κατεύθυνα στη λογική της προσπάθειας για χρονικό διάστημα 6 μηνών έως ένα έτος με φυσιολογικό τρόπο. Από εκεί και πέρα να καταφύγουν σε κάποιον ειδικό υπογονιμότητας, ο οποίος θα τους κατευθύνει σωστά και πάρα το γεγονός ότι μπορεί το ταξίδι να είναι μακρύ θα τα καταφέρουν το πιθανότερο.
Πέραν του οικονομικού κόστους η προσπάθεια έχει και ένα ψυχολογικό κόστος σε όλη αυτή τη διαδικασία υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό που μπορεί να μην τα καταφέρουν να γίνουν γονείς, πέραν αυτού όμως, υπάρχει και η περίπτωση της υιοθεσίας.
Εμείς κρατάμε το θετικό ότι οι περισσότερες προσπάθειες έχουν αίσιο αποτέλεσμα και αυτό οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην πρόοδο της ιατρικής επιστήμης και στη συμβολή της τεχνολογίας σε αυτή την εξέλιξη».
Ρεπορτάζ
ΒΙΟΛΕΤΤΑ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ