Αγώνα δρόμου για να συμφωνήσει με την τρόικα στο πακέτο των μέτρων των 13,5 δισ. ευρώ, αλλά και για να προωθήσει – ούτε λίγο ούτε πολύ – 89 διαρθρωτικές αλλαγές, όπως το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, πρέπει να κάνει τις επόμενες δέκα ημέρες έως τη Σύνοδο Κορυφής, η κυβέρνηση, προκειμένου να έχει ελπίδες να εξασφαλίσει τη δόση των 31,5 δισ. ευρώ μέσα στον Νοέμβριο.
Το μήνυμα αυτό έστειλαν χθες (προχθές) οι επικεφαλής της τρόικας, Κριστίν Λαγκάρντ, Μάριο Ντράγκι και Ολι Ρεν, στο πλαίσιο του Eurogroup, όπου την Ελλάδα εκπροσώπησε ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας.
Οι τρεις μίλησαν για «αξιοσημείωτη πρόοδο» που έχει συντελεστεί στις διαπραγματεύσεις και μάλιστα ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε εντυπωσιασμένος, προσωπικά, από τη θέληση της κυβέρνησης να κάνει ό,τι χρειάζεται για να ξαναβάλει στον σωστό δρόμο την οικονομία.
Ωστόσο, δεν άφησαν κανένα περιθώριο για επιεική αντιμετώπιση. «Και τα 89 προαπαιτούμενα μέτρα που προβλέπονται από τη συμφωνία του περασμένου Μαρτίου πρέπει να κλείσουν πριν από τις 18 Οκτωβρίου και να υλοποιηθούν πριν από οποιαδήποτε πολιτική απόφαση για την Ελλάδα», είπε ο Ζ.-Κλ. Γιούνκερ, ενώ η Κρ. Λαγκάρντ πρόσθεσε ότι «πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη σε όλα τα μέτωπα».
Την αγωνία κλιμάκωσε, εξάλλου, δήλωση του επιτρόπου Ολι Ρεν, ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η επόμενη δόση να δοθεί τμηματικά, ανάλογα με την πρόοδο που θα σημειώνεται σε επιμέρους μέτωπα διαπραγματεύσεων.
Το κλίμα στο Eurogroup κάθε άλλο παρά ρόδινο ήταν για την ελληνική αντιπροσωπεία. Αντίθετα, πολλοί υπουργοί Οικονομικών άσκησαν σφοδρή επίθεση στην Ελλάδα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ιδιαίτερα σκληροί εμφανίστηκαν οι υπουργοί Οικονομικών ορισμένων μικρών χωρών, όπως της Σλοβακίας, της Σλοβενίας, της Μάλτας και της Εσθονίας, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η Ελλάδα είναι μια πλούσια χώρα και δεν μπορούν να δικαιολογήσουν στα Κοινοβούλιά τους γιατί πρέπει να συνεχίσουν να τη χρηματοδοτούν.
Επικριτικά ήταν βεβαίως και τα μεγάλα κράτη – μέλη, αν και ο γερμανός υπουργός Οικονομικών έχει δείξει στο παρελθόν σκληρότερο πρόσωπο από το χθεσινό του.
Για την πορεία των διαπραγματεύσεων ενημέρωσαν τους υπουργούς Οικονομικών ο Ι. Στουρνάρας αλλά και οι Πολ Τόμσεν, Ματίας Μορς και Κλάους Μαζούχ, οι οποίοι μετέβησαν στο Λουξεμβούργο από την Αθήνα για τον σκοπό αυτό.
«Η ελπίδα είναι ζωντανή, αλλά έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας», σχολίασε στέλεχος του οικονομικού επιτελείου.
Η Αθήνα ελπίζει σε μια εκταμίευση έως τα μέσα Νοεμβρίου, καθώς τα ταμειακά της διαθέσιμα εξαντλούνται, αλλά ίσως χρειαστεί να περιμένει ακόμη και μέχρι τον Δεκέμβριο, αν οι διαπραγματεύσεις καθυστερήσουν.
Οι αποφάσεις για την επιμήκυνση, αλλά και για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους και το χρηματοδοτικό κενό, δεν θα ληφθούν εύκολα μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Η Κριστίν Λαγκάρντ είπε χθες ότι «όλα συνδέονται» και πως «το ένα οδηγεί στο άλλο» σε ό,τι αφορά τα παραπάνω θέματα.
Εμμεση πίεση για να αποφασιστεί νέο κούρεμα του χρέους ασκεί και η σημερινή (χθεσινή) έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σύμφωνα με την οποία το ελληνικό χρέος το 2013 θα σκαρφαλώσει στο 181,8% του ΑΕΠ, έναντι προηγούμενης εκτίμησής του (τον Μάρτιο, όταν είχε υπογραφεί το Μνημόνιο) για 160,7% του ΑΕΠ.
Εξάλλου οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έδωσαν χθες και επίσημα το πράσινο φως για τη λειτουργία του νέου ταμείου στήριξης, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Ο ESM θα έχει δύναμη πυρός 500 δισ. ευρώ, αλλά δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη εάν μέρος από τα κεφάλαια αυτά θα χρησιμοποιηθεί για να χρηματοδοτηθούν τράπεζες της Ισπανίας ή της Ιρλανδίας.
Τέλος σε υποβάθμιση της Κύπρου προχώρησε η Moody’s. Ο διεθνής οίκος υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση της μεγαλονήσου κατά τρεις βαθμίδες από Β3 σε Ba3 σε κλίμακα «junk», με αρνητικές προοπτικές.
Η Moody’s επικαλείται «σημαντικές δυσκολίες» που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος της χώρας επειδή πιστεύει ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει πληγεί από τις συνθήκες σε Ελλάδα και Κύπρο. Η Moody’s προβλέπει ότι οι κυπριακές τράπεζες θα χρειαστούν αυξημένη κρατική στήριξη.
Le Monde: Και αν η Τρόικα οδηγήσει την Ελλάδα στη χρεοκοπία;
Τον ρόλο που παίζει η Τρόικα στην Ελλάδα αναλύει ο «Monde», εν όψει της έκθεσής της που αναμένεται στα τέλη Οκτωβρίου και η οποία θα είναι καθοριστική για το μέλλον της χώρας. «Τρεις σειρές ανωτάτων υπαλλήλων επιβάλουν καθημερινά στην Ελλάδα τους όρους του ελληνικού προγράμματος λιτότητας», γράφει η γαλλική εφημερίδα η οποία χαρακτηρίζει την προσέγγιση της Τρόικας «τεχνοκρατική» και «μηχανιστική» και θεωρεί ότι μπορεί να οδηγήσει την χώρα στην χρεοκοπία.
Ο «Monde» τονίζει ότι καθένας από τους υπαλλήλους της Τρόικας αναφέρεται στην δική του αρχή – την ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – και ότι δεν υπάρχει μια κοινή πολιτική οντότητα που να επιβλέπει σε μόνιμη βάση τις διαπραγματεύσεις.
Το ΔΝΤ είναι «το λιγότερο εμπλεκόμενο» αλλά συγχρόνως «το λιγότερο ευέλικτο όσον αφορά τους όρους της καταβολής της επόμενης δόσης».
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι «μια εσωτερική διαμάχη που βγαίνει με όλο και μεγαλύτερη σαφήνεια προς τα έξω».
Η γαλλική εφημερίδα προσάπτει στην Ευρώπη «έλλειψη θάρρους και υπευθυνότητας» επειδή ζήτησε από το ΔΝΤ να προστρέξει προς «βοήθειά» της. «Σήμερα η Ευρώπη πληρώνει το τίμημα» διότι «βρίσκεται υπό κηδεμονία».
Εξετάζοντας το σύνολο των μέτρων που περιλαμβάνει το ελληνικό πακέτο λιτότητας, ορισμένα τα θεωρεί «εύκολα στην εφαρμογή τους», όπως την κατάργηση θέσεων δημοσίων υπαλλήλων, την μείωση των μισθών ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και την μείωση των συντάξεων. «Αλλά η πιο εύκολη λύση δεν είναι ούτε η μοναδική ούτε η καλύτερη», διαπιστώνει.
Δυσκολότερα στην εφαρμογή τους κρίνει όσα μέτρα αφορούν την εκκλησία, τον στρατό ή τις μεγάλες επιχειρήσεις διότι «τα συμφέροντα αυτά διαθέτουν τα μέσα για να εξαιρεθούν».
Ένα από τα τελευταία μέτρα που ζήτησε η Τρόικα είναι οι Ελληνες να εργάζονται έξι ημέρες την εβδομάδα και να αναπαύονται 11 ώρες την ημέρα τη στιγμή που η ανεργία είναι 24% !!! (σ.σ. τα θαυμαστικά είναι του «Monde»).
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η διαπραγμάτευση εκτυλίσσεται σε ένα άθλιο κλίμα και η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται απέναντι σε μια Λερναία Υδρα με τρία κεφάλια που τραβάει την Ελλάδα προς τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. Η δυσπιστία βασιλεύει σε όλα τα επίπεδα. Και καταλήγει:
Η προσέγγιση της τρόικας είναι προφανώς τεχνοκρατική. Δεν μπορούμε να το καταλογίσουμε αυτό στα άτομα. Εχουν στόχους και οφείλουν να τους πραγματοποιήσουν. Το πρόβλημα είναι συστημικό.
Την ώρα που η ύφεση πλανάται πάνω από την Ευρώπη, είναι σημαντικό κανένα μέτρο να μην παραβλέπει το γεγονός ότι η μαζική πτώχευση των ελλήνων καταναλωτών αποτελεί έναν ανεμοστρόβιλο που θα μπορούσε να καταπιεί τη χώρα.
Η τρόικα έχει μηχανιστικό ρόλο: να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το χρέος και δεν πλαισιώνεται πολιτικά. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην χρεοκοπία της Ελλάδας.