Του Απόστολου Τ. Σδρόλια
«Εκεί στον «Ογνιάρ μαχαλά» τάφηκε μαζί με τους 670 τσολιάδες του, ο Ήρωας των Ηρώων Ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου. Μαζί στις νίκες μαζί και στον θάνατο!».
Ο Ιωάννης Βελισσαρίου ήταν αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων. Γεννήθηκε στη Ρουμανία το 1861. Ο πατέρας του είχε μεταναστεύσει εκεί από την Κύμη Ευβοίας. Επέστρεψε στην Ελλάδα όπου και κατατάχθηκε στη Σχολή Υπαξιωματικών, από την οποία αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός πεζικού. Με την έναρξη του Ελληνοτουρκικού Πολέμου το 1897 βρέθηκε να υπηρετεί ως διμοιρίτης. Εκεί έδειξε τα πρώτα δείγματα της ανδρείας του, διατηρώντας τη θέση του στη διάβαση της Μελούνας, ακόμη και όταν όλες οι γειτονικές φίλιες δυνάμεις είχαν υποχωρήσει.
Κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, διακρίθηκε για τις ηγετικές του ικανότητες τόσο κατά τη μάχη στο Σαραντάπορο, όσο και κατά τη μάχη στο Μπιζάνι. Στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, έλαβε μέρος στις νικηφόρες μάχες στο Κιλκίς – Λαχανά και στη Δοϊράνη. Κατά την τελευταία φάση των ελληνικών επιθετικών επιχειρήσεων στην ευρύτερη περιοχή Κρέσνας – Σιμιτλή – Τζουμαγιά, έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις 13 Ιουλίου 1913. Στις 12 Ιουλίου, η VIη Μεραρχία διατάσσεται να διασπάσει τις βουλγαρικές δυνάμεις που αμύνονταν στα στενά της Κρέσνας. Τον ρόλο της εμπροσθοφυλακής, αναλαμβάνει το 9ο Τάγμα Ευζώνων του Ταγματάρχη Βελισσαρίου, καθώς και το Τάγμα των Κρητών με επικεφαλής τον Ταγματάρχη Γεώργιο Κολοκοτρώνη, εγγονό του Γέρου του Μοριά! Στο ύψωμα 1378 και στα παρακείμενα υψώματα, έχουν εγκατασταθεί αμυντικά οι Βούλγαροι, με πολυβολεία και οχυρωματικά έργα εκστρατείας, ενώ υποστηρίζονται από μονάδες πυροβολικού. Έχουν ενισχυθεί από δυνάμεις που μετακίνησαν από το σερβο-βουλγαρικό μέτωπο, αλλά και από εκείνες που υποχωρούσαν μετά τις μάχες του Κιλκίς-Λαχανά. Στις παραπάνω δυνάμεις, προστέθηκε και το επίλεκτο Σύνταγμα της Βασιλικής Φρουράς του Φερδινάνδου Α’. Κάτω από ραγδαία βροχή, το βουλγαρικό πυροβολικό σφυροκοπά τις θέσεις των ανδρών του Βελισσαρίου, ενώ τα πολυβόλα κροταλίζουν ασταμάτητα προξενώντας με τις θεριστικές τους βολές μεγάλες απώλειες στα ελληνικά τμήματα. Ο αγώνας είναι σκληρός και άνισος και η αντίσταση των Βουλγάρων λυσσαλέα. Η ορμητικότητα των επιτιθέμενων είναι τόσο μεγάλη, που τα υψώματα αλλάζουν κάτοχο αρκετές φορές. Στις επιθέσεις αυτές, οι εύζωνοι του Βελισσαρίου πραγματοποιούν βαθιές εισχωρήσεις μέσα στα εχθρικά τμήματα, όπου τα μεταγωγικά του Ελληνικού Στρατού αδυνατούν να τους ακολουθήσουν, ώστε να τους εφοδιάσουν με πυρομαχικά.
Τότε οι Εύζωνες στρεφόμενοι προς τον ταγματάρχη τους, του λένε: «Κύριε διοικητά δεν έχουμε πυρομαχικά!». Ο ηρωικός ταγματάρχης, που πάντοτε ήταν έτοιμος να δίνει λύσεις ακόμη και στις πιο κρίσιμες στιγμές του αγώνα, τους λέει χαρακτηριστικά: «Και δεν υπάρχουν πέτρες;». Αρπάζει ο ίδιος έναν ογκώδη λίθο και επιτίθεται. Στην ανέλπιδη αυτή προσπάθεια τον ακολουθούν οι άντρες του, οι οποίοι ορμούν κατά των Βουλγάρων με πέτρες, ξιφολόγχες, και ό,τι άλλο έχουν διαθέσιμο εκείνη τη στιγμή. Ο αγώνας είναι επικός. Ο Βελισσαρίου μάχεται όρθιος, εμψυχώνοντας τους εύζωνές του. Εχθρικές οβίδες διαρρηγνύονται πάνω τους, με τα θραύσματά τους να τον διαπερνούν και να τον αφήνουν σχεδόν ημιθανή. Μεταφέρεται σε κάποιο ορεινό χειρουργείο της Μεραρχίας, όπου λίγο αργότερα αφήνει την τελευταία του πνοή με τη φράση: «Στη Σόφια»! Τελικά το ύψωμα πέφτει στα χέρια των ευζώνων, όπου και στήνεται η ελληνική σημαία στις 15 Ιουλίου 1913. Η μάχη στο ύψωμα 1378, ήταν αναμφισβήτητα η σκληρότερη και αιματηρότερη από όλες τις μάχες που έλαβε μέρος ο Ελληνικός Στρατός κατά τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους. Από τους χίλιους περίπου άνδρες του Ευζωνικού Τάγματος του Βελισσαρίου και του τάγματος των Κρητών, έμειναν ζωντανοί ένας αξιωματικός και 275 οπλίτες, από τους οποίους οι 200 τραυματίες. Στην ίδια μάχη εκτός του ταγματάρχη Βελισσαρίου, σκοτώθηκαν ο αντικαταστάτης του λοχαγός Μανωλίδης, καθώς και ο διοικητής του Τάγματος Κρητών ταγματάρχης Γεώργιος Κολοκοτρώνης. Από τους αξιωματικούς του Συντάγματος, παρέμειναν όρθιοι μετά τη μάχη, μόνο ο διοικητής του και πέντε αξιωματικοί. 900 περίπου γενναίοι αξιωματικοί και οπλίτες «έμειναν» για πάντα εκεί, στα αφιλόξενα βουλγαρικά υψώματα. Οι Βούλγαροι είχαν υποστεί τρομακτικές απώλειες συμπεριλαμβανομένου και του διοικητή του Συντάγματος της Βασιλικής Φρουράς. Οι πλαγιές και οι χαράδρες γέμισαν από κορμιά Ελλήνων και Βουλγάρων. Ο αγώνας ήταν εκ του συστάδην και τόσο άγριος, ώστε πολλοί νεκροί ήταν λογχισμένοι, ενώ πολλοί Βούλγαροι είχαν σκοτωθεί από τις πέτρες που χρησιμοποίησαν οι Έλληνες, όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους! Την επομένη ημέρα, στον «Ογνιάρ μαχαλά» ο ήρωας ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου, θάβεται δίπλα στον ήρωα Γεώργιο Κολοκοτρώνη, που είχε πέσει ηρωικά μαχόμενος την προηγούμενη μέρα. Γύρω από τον τάφο του, βρέθηκαν ο διοικητής του Συντάγματος και λίγοι από τους τσολιάδες του.
Οι υπόλοιποι συνέχιζαν να μάχονται! Όταν ο βασιλιάς πληροφορείται τον θάνατό του, δεν συλλυπείται την οικογένειά του, αλλά τη συγχαίρει! «Συγχαίρω τον ήρωα των ηρώων… ήταν επόμενο. Τέτοιοι ήρωες δεν ζουν πολύ!». Πρόσφατα, οι ελληνικές στρατιωτικές αρχές, ζήτησαν από τις αρχές της Βουλγαρίας να επιστραφούν στην Ελλάδα τα οστά του ταγματάρχη Ιωάννη Βελισσαρίου και του ταγματάρχη Γεωργίου Κολοκοτρώνη. Κλιμάκιο Ελλήνων αξιωματικών στάλθηκε με σκοπό τον εντοπισμό και την αναγνώριση του σημείου που βρίσκονται θαμμένα τα οστά των ηρώων στη σημερινή Μπλαγκόεβγκαρντ στην Άνω Τζουμαγιά, στη Βουλγαρία.