Ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης με την άμεση αξιοποίηση των κονδυλίων ύψους έως και 120 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2012, διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με τη σύσταση ένος μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων και σειρά άλλων σημαντικών μέτρων περιλαμβάνει το σχέδιο του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ. Το «Σύμφωνο για την Ανάπτυξη στην Ευρώπη», που αποκαλύπτει κατ’ αποκλειστικότητα το Βήμα της Κυριακής, πρόκειται να παρουσιάσει ο Φρανσουά Ολάντ στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και Παρασκευή (28 και 29 Ιουνίου).
Το 11σέλιδο κείμενο στρατηγικής κινείται σε τέσσερις άξονες, οι οποίοι συνδέονται με τη συζήτηση που διεξάγει η «ομάδα των τεσσάρων» για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης και την τραπεζική ένωση. Ο πρώτος αφορά στην ενίσχυση της ανάπτυξης, της επένδυσης και της απασχόλησης με την άμεση αξιοποίηση ώς τα τέλη του 2012 κονδυλίων ύψους ώς και 120 δισ. ευρώ. Ο δεύτερος την εκμετάλλευση της εσωτερικής αγοράς και της πολιτικής ανταγωνισμού και εμπορίου για την τόνωση της ευρωπαϊκής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών. Στο σημείο αυτό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της απασχόλησης, της κινητικότητας της εργασίας, αλλά και της αναγνώρισης συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Ο τρίτος αφορά στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με τη σύσταση ενός μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων, με την εγγύηση των καταθέσεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και με την αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ώστε να μπορεί να επανακεφαλαιοποιεί άμεσα τις τράπεζες. Ο τέταρτος σχετίζεται με τη δημιουργία ενός πλαισίου για την ενίσχυση και την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης. Αυτό θα πρέπει να γίνει, σύμφωνα με το Γάλλο πρόεδρο, μέσω ενός οδικού χάρτη για την επόμενη δεκαετία, που θα περιλαμβάνει και την έκδοση ευρωομολόγων. Το αναπτυξιακό σχέδιο του Φρανσουά Ολάντ έχει ως βάση να χρησιμοποιηθούν άμεσα, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, 120 δισ. ευρώ που θα πέσουν σε τομείς όπως η απασχόληση των νέων, η έρευνα και η καινοτομία των επιχειρήσεων, η ενεργειακή αποτελεσματικότητα και οι υποδομές. Τα ομόλογα έργου (project bonds) είναι το πρώτο όπλο στη μάχη της ανάπτυξης. Ώς το Δεκέμβριο του 2012 ο πρόεδρος της Γαλλίας προτείνει να τεθεί σε εφαρμογή η πρώτη πιλοτική φάση των «project bonds» που θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση έργων με κόστος περίπου 4,5 δισ. ευρώ. Κρίσιμη για την αναπτυξιακή ώθηση είναι η χρηματοδοτική ένεση 10 δισ. ευρώ στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ώστε να μπορεί στη συνέχεια να ρίξει στην αγορά πιστώσεις ύψους ως και 60 δισ. ευρώ. Η ΕΤΕπ θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει εκτενέστερα τα εργαλεία επιμερισμού κινδύνου (risk – sharing instruments) μέσω και των εγγυήσεων του κοινοτικού προϋπολογισμού για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ο κ. Ολάντ θέλει επίσης να προωθήσει τον αναπρογραμματισμό των αδιάθετων διαρθρωτικών κονδυλίων (το ύψος των οποίων ανέρχεται σε περίπου 55 δισ. ευρώ) για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κατάρτιση. Η αξιοποίηση των κονδυλίων αυτών πρέπει να αρχίσει εντός του 2012. Στις συνομιλίες του με τους υπόλοιπους ευρωπαίους ηγέτες ο Σοσιαλιστής Γάλλος πρόεδρος θα τονίσει ότι πρέπει να εκκινήσει άμεσα η διεύρυνση των «project bonds» με την αξιοποίηση και αδιάθετων κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία, να χρησιμοποιηθεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός της περιόδου 2014 – 2020 για αναπτυξιακούς σκοπούς, να υποστηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τέλος να προωθηθεί άμεσα ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (FTT). Ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών είναι ένα ζήτημα στο οποίο ο κ. Ολάντ έχει την ισχυρή υποστήριξη και των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών που πίεσαν έντονα την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να συμφωνήσει επ’ αυτού κατά τις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν στο Βερολίνο για την επικύρωση από την Μπούντεσταγκ του Δημοσιονομικού Συμφώνου και της συνθήκης για τον ESM. Με βάση τη συμφωνία αυτή, η κυβέρνηση Μέρκελ θα πιέσει ώστε ο φόρος να υιοθετηθεί από τουλάχιστον εννέα εκ των 17 κρατών-μελών της ευρωζώνης για να υπερκεράσει τα νομικά εμπόδια και να εφαρμοστεί. «Βραχυπρόθεσμα, για να αποφευχθεί το αρνητικό σπιράλ μεταξύ κρατικού χρέους και της κατάστασης στον τραπεζικό τομέα, θα ήταν ευκταίο να μπορεί να κινητοποιηθεί άμεσα ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ώστε να χρηματοδοτεί είτε την ανακεφαλαιοποίηση είτε την εξυγίανση (resolution) ενός πιστωτικού ιδρύματος χωρίς η συμμετοχή του να επιβαρύνει το χρέος του συγκεκριμένου κράτους-μέλους» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εμπιστευτικό γαλλικό έγγραφο. Η ιδέα αυτή αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής Ολάντ, αν και ο Γάλλος πρόεδρος είναι προσεκτικός. Η απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον ESM δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα προβλεπόμενα από μια μελλοντική τραπεζική ένωση που θα δίνει έμφαση στην επιτήρηση της λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων. Επιπλέον, ο ESM θα πρέπει να αποκτήσει πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ώστε να μην μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την ικανότητά του να παρεμβαίνει όποτε χρειαστεί, με επαρκή κονδύλια, ενώ δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η ενεργοποίησή του για την εγγύηση των καταθέσεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η πανευρωπαϊκή εγγύηση των καταθέσεων είναι ένας από τους τρεις άξονες στους οποίους πρέπει να στηριχθεί η νέα χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική στην Ευρώπη. Ο δεύτερος άξονας είναι η θεσμοποίηση μιας ενισχυμένης και πιο ολοκληρωμένης επιτήρησης που θα απαιτήσει και τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αρχής με ενισχυμένες εξουσίες, που θα αποτελείται όμως από αντιπροσώπους των κρατών – μελών. Ο τρίτος άξονας είναι η οργάνωση ενός ευρωπαϊκού συστήματος τραπεζικής εξυγίανσης που θα επιτρέπει την εγγύηση της αναδιάρθρωσης ή της διάλυσης πιστωτικών ιδρυμάτων. Η διαχείριση των τραπεζικών κρίσεων θα πρέπει να γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά οι μέτοχοι και οι ιδιώτες θα συνδράμουν στις παρεμβάσεις του δημοσίου τομέα.