Από τους «Ίωνες» και το Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά
του
ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΓΟΓΙΑΝΝΗ
Τα ιστορικά τεκμήρια του προσφυγικού συνοικισμού, μετέπειτα Δήμου της Ν. Ιωνίας και σήμερα Δημοτικής Ενότητας του ενιαίου Δήμου Βόλου, είναι ανεξάντλητα. Μόνο που χρειάζονται τον ανήσυχο και ακούραστο ανιχνευτή του παρελθόντος για να βγουν στο φως της επικαιρότητας, να αξιολογηθούν και να προβληθούν.
Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών «ΙΩΝΕΣ» είναι το φιλόδοξο σωματείο της Ν. Ιωνίας, που εδώ και πολλά χρόνια έχει ταγμένο σκοπό της ύπαρξής του την άσβεστη διατήρηση της μνήμης του αφανισμένου μικρασιατικού ελληνισμού τη διαφύλαξη των παραδόσεών του και των πολιτισμικών στοιχείων των ξεριζωμένων από τις πανάρχαιες κοιτίδες του, την ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων και των επιφανών προσώπων και την αναφορά στη σύγχρονη πολιτεία που με μόχθο και ιδρώτα οικοδόμησαν στα μπαΐρια του Ξηρόκαμπου.
Δραστήριοι εργάτες των επιδιωκόμενων σκοπών των «Ιώνων» τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και όλοι οι συμπαραστάτες τους. Η πρόεδρος Άννα Αϊβαζόγλου, ο γραμματέας Δημ. Κωνσταντάρας – Σταθαράς και όλα τα ακούραστα μέλη του Συμβουλίου, προσφέρουν αφείδωλα τις υπηρεσίες τους στην πραγματοποίηση διαλέξεων, εκδηλώσεων, συνεδρίων, πολύτιμων εκδόσεων, συγκέντρωση φωτογραφικού και αρχειακού υλικού και μιας πληθώρας άλλων δράσεων.
Ένα τελευταίο πόνημα που φρέσκο ακόμα έφτασε από το τυπογραφείο είναι το καινούριο βιβλίο που επιμελήθηκε ο ακούραστος και επίμονος ερευνητής της μικρασιατικής ιστορίας και όχι μόνο Δημήτρης Κωνσταντάρας – Σταθαράς, ο οποίος στις έρευνές του εντόπισε και ανέσυρε από την αφάνεια δύο χειρόγραφα τετράδια με ημερολογιακές καταγραφές του παπα-Νικόλα Καραπαπαδάκη, ιερέα Μικρασιάτη που διωγμένος στην καταστροφή έφτασε τελικά στην Ευαγγελίστρια της Ν. Ιωνίας.
Τα χειρόγραφα τα επιμελήθηκε υποδειγματικά ο Δημ. Κωνσταντάρας – Σταθαράς, τα υπομνημάτισε, τα σχολίασε και τα εξέδωσε με τίτλο: «Ιστορία του Νικολάου ιερέως – Ημερολόγιο του παπά-Νικόλα Καραπαπαδάκη, Μικρασιάτη ιερέα της Ευαγγελίστριας Ν. Ιωνίας Βόλου» (Έκδοση «ΙΩΝΕΣ», Βόλος 2011, σ.σ. 64).
Ο παπα-Νικόλας όπως διαφαίνεται από τις ημερολογιακές του καταγραφές τύπου αυτοβιογραφίας και σύμφωνα με τις παράπλευρες πληροφορίες που μας δίνει ο επιμελητής της έκδοσης υπήρξε μία εμβληματική φυσιογνωμία, ανήσυχος για δημιουργία και ανυπότακτος στις κατεστημένες καταστάσεις.
Υπήρξε ακόμη μια τραγική μορφή που η τύχη και η ζωή του επιφύλαξαν απογοητεύσεις, πικρίες, οδύνη και κλάματα.
Ο παπα-Νικόλας γεννήθηκε στη Νικομήδεια το 1878. Διορισμένος δάσκαλος σε ηλικία 15 χρόνων, νυμφεύτηκε το 1906 τη σύζυγό του Μαρία, με την οποία απόκτησε δύο γιους και δύο κόρες. Το 1912 χειροτονείται διάκονος και αμέσως μετά πρεσβύτερος, ενώ αμέσως αρχίζουν οι διωγμοί στην Προύσσα. Εκδιωκόμενος καταφεύγει στην Ελλάδα όπου ύστερα από περιπλανήσεις, κατέληξε το 1924 στην Ευαγγελίστρια Βόλου. Στο μεταξύ, το 1918 πεθαίνει η πρεσβυτέρα του Μαρία, ενώ το 1926, όντας εφημέριος στην Αγία Παρασκευή Βόλου, παύεται για ενάμιση χρόνο. Φαίνεται, ανυπότακτος όπως ήταν πως τσακώθηκε με τον ανεκδιήγητο επίσκοπο Γερμανό Μαυρομάτη. Στην Ευαγγελίστρια εφημέρευσε από το 1928 ώς το 1956 που αποσύρθηκε. Στο μεταξύ από το 1933 κι ύστερα άρχισαν να του πεθαίνουν ένα-ένα και τα τέσσερα παιδιά, ώσπου το 1937 παίρνει ως θετή κόρη του τη Μαρία Αναγνωστάκη που του συμπαραστάθηκε μέχρι το 1963 που απεβίωσε. Η Μαρία κράτησε τα χειρόγραφά του για να τα παραδώσει τελικά στο Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά που τα αξιοποίησε με την έκδοση του βιβλίου.
Ο παπα-Νικόλας με λόγο κατανοητό καταγράφει ενδιαφέροντα πράγματα από τη ζωή του στην Προύσσα, τους διωγμούς, τον ερχομό και την περιπλάνησή του στην Ελλάδα, ώσπου να καταλήξει στην Ευαγγελίστρια και να συμβάλει με το δυναμισμό του στην ανέγερση της νέας επιβλητικής εκκλησίας στην καρδιά του Συνοικισμού.
Το βιβλίο που προσφέρει πολλές πληροφορίες για την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής που δραστηριοποιήθηκε ο παπα-Νικόλας, προλογίζεται από τον Επίσκοπο Βελεστίνου κ. Δαμασκηνό, ο οποίος στα πρώτα χρόνια της ιεροσύνης του είχε την τύχη να γνωρίσει τον εμβληματικό κληρικό.
Οι εικόνες του εξώφυλλου και του οπισθόφυλλου είναι καλλιτεχνικά δημιουργήματα του ευαίσθητου και σεμνού δημιουργού Γιάννη Κονταξή.