Με μικρά ηλεκτροκίνητα βαγόνια υπόσχεται λύση του κυκλοφοριακού
Λύση στο κυκλοφοριακό, αλλά και περιβαλλοντικό πρόβλημα του Βόλου προτείνει ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μέσω της λειτουργίας ενός υπερυψωμένου δικτύου σταθερής τροχιάς, στο οποίο θα κινούνται χωρίς οδηγό μικρά ηλεκτροκίνητα βαγόνια 4-8 ατόμων, τα οποία ελέγχονται από κεντρικό πληροφοριακό σύστημα.
Με την υιοθέτηση αυτού του μοντέλου μετακίνησης, η πόλη θα απεξαρτηθεί σε ένα σημαντικό βαθμό από τα υγρά καύσιμα, ενώ θα δημιουργηθούν και 200 θέσεις εργασίας.
Ρεπορτάζ:
ΦΩΤΗΣ ΣΠΑΝΟΣ
Πώς θα ήταν η πόλη, το κυκλοφοριακό, ο αέρας που αναπνέουμε, αν οι μετακινήσεις των πολιτών στηρίζονταν αποκλειστικά στα ηλεκτροκίνητα βαγόνια που θα κινούνταν σε ένα υπερυψωμένο δίκτυο;
Εικόνα από το μέλλον, το οποίο όμως ίσως να μην είναι και τόσο μακρινό, όταν οι σημερινές συνθήκες πιέζουν για εξεύρεση νέων μοντέλων μεταφοράς των ανθρώπων που δεν θα επιβαρύνουν το περιβάλλον και δεν θα δημιουργούν κυκλοφοριακό φόρτο.
Γιατί ποια είναι σήμερα η κατάσταση στο Βόλο; Κυκλοφοριακό κομφούζιο πολλές ώρες καθημερινά και επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τους αέριους ρύπους που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλα.
Αυτή η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί, όπως έδειξε επιχειρηματικό σχέδιο που συνέταξαν φοιτητές του Εργαστηρίου Υποδομών, Τεχνολογικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στη διάρκεια του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους μια τετραμελή ομάδα φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Δικτύων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αποτελούμενη από τους Βάσω Αλεξίου, Φίλιππο Ηλιάδη, Χαράλαμπο Κυριακίδη και Αθανάσιο Τοπαλούδη συνέταξε ένα πλήρες επιχειρηματικό σχέδιο για την ανάπτυξη ενός δικτύου το Personal Rapid Transit (PRT), δηλαδή ταχεία ατομική μεταφορά, στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου, με την υποστήριξη και επίβλεψη του λέκτορα του Οικονομικού Τμήματος κ. Γ. Σταμπουλή.
Το σύστημα P.R.T. πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1960. Ωστόσο λόγω των τεχνολογικών συνθηκών της εποχής δεν εφαρμόστηκε. Σήμερα όμως μπορεί να δώσει λύσεις, ώστε οι πόλεις να «αναπνεύσουν» από τα κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τους φοιτητές, το PRT, το οποίο αποκαλείται αλλιώς ως personal automated transport (PAT=προσωπική ταχεία διακίνηση) ή podcar είναι ένα μέσο μετακίνησης και μεταφοράς σε υπερυψωμένο δίκτυο σταθερής τροχιάς (σε ράγες ή οδόστρωμα). Πάνω στο δίκτυο κινούνται μικρά ηλεκτροκίνητα βαγόνια 4-8 ατόμων, τα οποία ελέγχονται από κεντρικό πληροφοριακό σύστημα χωρίς οδηγό.
Η χρήση του P.R.T. είναι ιδιαίτερα εύκολη. Οι χρήστες επιλέγουν ένα σταθμό επιβίβασης, από όπου καλούν ένα όχημα προσδιορίζοντας το σταθμό προορισμού. Οι σταθμοί απέχουν μεταξύ τους 500-600 μέτρα, με αποτέλεσμα να παρέχεται εύκολη και ταχεία πρόσβαση σε αποστάσεις μικρότερες από 300 μέτρα. Τα οχήματα μεταφέρουν τον ή τους επιβάτες απευθείας στον προορισμό τους, δίχως ενδιάμεσες στάσεις, ενώ το σύστημα ελέγχου επιλέγει τη συντομότερη διαδρομή στο δίκτυο. Με άλλα λόγια το σύστημα λειτουργεί στη βάση της αρχής «πες μας πού πας να σε πάμε, όποτε θες».
Το δίκτυο PRT αναμένεται να καλύψει όλη την έκταση της πόλης του Βόλου και κατά συνέπεια θα είναι χρηστικό για τους κατοίκους. Πέραν όμως του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου το δίκτυο θα καλύπτει και τις Αλυκές, αλλά και την Αγριά, καθώς και στα Μελισσιάτικα, το Διμήνι και το Βελεστίνο. Κατ’ επέκταση, το δίκτυο διέρχεται και από τις δύο βιομηχανικές περιοχές της πόλης συμβάλλοντας αισθητά στη γρήγορη μετακίνηση των εργαζομένων στους χώρους εργασίας τους.
Τέλος, η αποτελεσματική εφαρμογή του δικτύου στο Βόλο θα συντελούσε αισθητά στην επέκταση του δικτύου σε επιπλέον περιοχές, όπως προς τη Λάρισα, την Αγχίαλο και τον Αλμυρό, καθώς και προς το Πήλιο.
Οι φοιτητές εξηγούν τους λόγους που το PRT πρέπει να προωθηθεί στο Βόλο σημειώνοντας πως με πληθυσμό που αγγίζει τους 120.000 κατοίκους, σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε., ανήκει στις 10 μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.
Η αύξηση του πληθυσμού οδηγεί στην ένταση των κυκλοφοριακών προβλημάτων παρά τη λήψη κάποιων μέτρων από τη Δημοτική Αρχή, όπως οι κορύνες. Ο κυκλοφοριακός φόρτος επιδεινώνει την ποιότητα του περιβάλλοντος, όπως έχουν δείξει έρευνες, ενώ καταλυτικός ως προς αυτό θέμα είναι και ο ρόλος των βιομηχανιών. Η κατάσταση αυτή συμπληρώνεται από τη δυσκολία στην ανεύρεση χώρων στάθμευσης.
Χαρακτηριστικό είναι, επιπροσθέτως, πως στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου ανήκουν και πολλοί προαστιακοί οικισμοί, όπως οι Αλυκές και ο Άγιος Ονούφριος, ενώ αυξημένη είναι η κινητικότητα προς την Αγριά και τη ΒΙ.ΠΕ., ιδίως κατά τους θερινούς μήνες. Παρά ταύτα η εξυπηρέτηση των κατοίκων δεν είναι η καλύτερη δυνατή μέσω της υπάρχουσας συγκοινωνίας και εμφανίζει πληθώρα προβλημάτων.
Οι φοιτητές υπογραμμίζουν πως η δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου θα συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για την πόλη του Βόλου, μιας που για την ομαλή λειτουργία αυτού του δικτύου αναμένεται να δημιουργηθούν 200 νέες θέσεις εργασίας σε διάφορους τομείς.
Θετικές επιδράσεις
Πολλαπλές είναι οι θετικές επιδράσεις από την υιοθέτηση του PRT. Πιο αναλυτικά είναι οι εξής:
1) Ασφάλεια προς τους χρήστες, μιας που το δίκτυο ρυθμίζεται μέσω αλγορίθμου, εκμηδενίζοντας τον κίνδυνο λάθους, ενώ επίσης παρέχει τη δυνατότητα ιδιωτικής μετακίνησης.
2) Ταχύτητα μετακίνησης, λόγω του γεγονότος ότι η μετακίνηση γίνεται κατά παραγγελία και χωρίς ενδιάμεσους σταθμούς, ενώ ταυτόχρονα η κατεύθυνση που ακολουθείται από το βαγόνι και που ρυθμίζεται από τον αλγόριθμο του συστήματος λειτουργεί με ένα «έξυπνο» σύστημα, βάσει του οποίου αποφεύγεται η κυκλοφοριακή συμφόρηση των βαγονιών, δρομολογώντας το κάθε βαγόνι στη συντομότερη διαδρομή.
3) Μετακίνηση καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου.
4) Χαμηλό κόστος χρήσης, συγκριτικά με τα άλλα μέσα, αλλά και με τις παρεχόμενες υπηρεσίες του εν λόγω μέσου. Υπολογίζεται ότι το μηνιαίο εισιτήριο για το Βόλο θα είναι 40 ευρώ.
5) Η ιδιότητα των δικτύων PRT να παρέχουν απευθείας μετακίνηση προς κάθε προορισμό, με άμεση συνέπεια να μην απαιτείται η χρήση πολλών διαφορετικών μέσων για τη μετακίνηση των χρηστών σε κάποιο προορισμό.
6) Βελτίωση της προσβασιμότητας στην πόλη, αφού μπορούν άτομα όλων των ηλικιών και με διάφορα προβλήματα κινητικότητας να μετακινούνται εύκολα και ανά πάσα στιγμή μέσα στην πόλη.
7) Το PRT αξιοποιεί για την κίνησή του, όπως έχει προαναφερθεί, ηλεκτρική ενέργεια που μπορεί να παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές. Επακόλουθο αυτής της καταστάσεως είναι ότι δεν παράγει και αέριους ρύπους, μειώνοντας την αέρια ρύπανση από την οποία μαστίζονται πολλές πόλεις της χώρας μας, όπως και ο Βόλος.
8) Μειωμένη ηχορύπανση.
9) Μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου, κυρίως σε ώρες αιχμής και αποσυμφόρηση του κέντρου των πόλεων.
10) Απελευθέρωση χώρων στην πόλη, μέσω της αποθάρρυνσης χρήσης του ΙΧ. Το P.R.T. προσφέρει μια πραγματική εναλλακτική λύση μετακίνησης δίχως τα μειονεκτήματα των παραδοσιακών μέσων μαζικής μεταφοράς.
Πρόκληση
Ο κ. Σταμπουλής υπογραμμίζει πως είναι λογικό ένα τόσο καινοτόμο σύστημα όσο το PRT να τρομάζει. Στην πραγματικότητα, πέρα από τη φουτουριστική όψη του, όλες οι τεχνολογίες που απαιτούνται είναι ώριμες, ελεγμένες και σχετικά παλιές.
Το PRT προσφέρει επίσης νέες ευκαιρίες στην ανάπτυξη και τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό του πολεοδομικού συγκροτήματος του Βόλου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ακόμη περισσότερο αν συνδυαστεί με ένα δίκτυο τελεφερίκ στο Πήλιο, με βάση το σχεδιασμό που είχε γίνει από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας από τη δεκαετία του 1990.
Η περίοδος που διανύουμε αποτελεί και μια από τις τελευταίες ευκαιρίες χρηματοδότησης του έργου από το ΕΣΠΑ ή άλλα Ευρωπαϊκά προγράμματα. Το γεγονός ότι ο Βόλος διαθέτει έμπειρες επιχειρήσεις στις τεχνολογίες που απαιτούνται αποτελεί ευκαιρία περαιτέρω αξιοποίησης. Η τοπική προστιθέμενη αξία του έργου μπορεί να υπερβεί το 80%, σε ό,τι αφορά την υλοποίηση. Η πραγματική πρόκληση όμως έγκειται στη συγκρότηση ενός δομημένου δικτύου επιχειρήσεων που θα παράγουν το έργο ως ενιαίο σύστημα και στη συνέχεια θα μπορέσουν να το εξάγουν και σε άλλες πόλεις και χώρες, συμβάλλοντας στη βιώσιμη απασχόληση.