Μόνο μία μεταμόσχευση νεφρού πραγματοποιήθηκε σε ασθενή από το Νομό Μαγνησίας το 2012, ενώ τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια οι μεταμοσχεύσεις κυμαίνονταν μεταξύ έξι με οκτώ. Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, των λιγοστών δωρεών οργάνων που έγιναν το 2012 στο Νομό. Αυτή τη στιγμή η λίστα αναμονής των νεφροπαθών για ένα μόσχευμα αγγίζει τα 70 άτομα και πανελλαδικά 1.100.
Το περασμένο Σάββατο βρέθηκε στο Βόλο με αφορμή την ετήσια εκδήλωση κοπής πίτας από τον τοπικό Σύλλογο Νεφροπαθών κλιμάκιο με συντονιστές από το Κέντρο Μεταμοσχεύσεων του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», ενός από τα πέντε νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας που διαθέτουν την υποδομή και το εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για την πραγματοποίηση μεταμοσχεύσεων.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Νεφροπαθών Μαγνησίας κ. Βασίλης Γιαννάκος τόνισε πως «δυστυχώς το 2012 είχαμε μεγάλη πτώση τόσο στις δωρεές οργάνων, όσο και στις μεταμοσχεύσεις. Στο Νομό Μαγνησίας έγινε μόνο μία μεταμόσχευση νεφρού. Ειδικότερα μόσχευμα έλαβε μία γυναίκα από ένα πτωματικό δότη. Το 2011 είχαμε επτά μεταμοσχεύσεις νεφρού, το 2010 οκτώ, το 2009 οκτώ και το 2008 οκτώ.
Το σημαντικό είναι ένα μόσχευμα να ταιριάζει με το νεφροπαθή, να υπάρχει δηλαδή συμβατότητα. Έτσι ένα μόσχευμα μπορεί να το λάβει ο Βολιώτης νεφροπαθής, όχι απαραίτητα από συμπολίτη του που έκανε δωρεά οργάνων, αλλά και από οποιοδήποτε δότη κάποια άλλης περιοχής. Παράλληλα το 2012 σημειώθηκαν πολύ λίγες δωρεές οργάνων στη Μαγνησία. Στο Νομό οι νεφροπαθείς που περιμένουν στη λίστα αναμονής ένα μόσχευμα, ανέρχονται στους 70, μεταξύ αυτών και νέοι άνθρωποι. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι πάσχοντες που βρίσκονται στη λίστα αναμονής για άλλα μοσχεύματα, όπως ήπαρ, καρδιά, κερατοειδείς.
Αναφερόμενος σε άλλα ζητήματα των νεφροπαθών επισήμανε τη μεγάλη χρονική καθυστέρηση που υπάρχει από το ΚΕΠΑ για να πιστοποιηθούν οι νεφροπαθείς την πάθησή τους και να λάβουν τη σύνταξή τους. Πρόκειται για νεφροπαθείς που δεν είχαν διά βίου σύνταξη. Επίσης πλέον οι νεφροπαθείς είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν και τη διαφορά στα φάρμακα. Ακόμη τα νέα μηχανήματα στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού δεν έχουν προμηθευτεί, ενώ λείπει και ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό.
Τα Κέντρα Μεταμοσχεύσεων
Στην Ελλάδα πέντε είναι τα Νοσοκομεία, όπου πραγματοποιούνται μεταμοσχεύσεις νεφρού. Ειδικότερα Κέντρα Μεταμοσχεύσεων νεφρού είναι ο «Ευαγγελισμός» και το «Λαϊκό» στην Αθήνα, το «Ιπποκράτειο» στη Θεσσαλονίκη και τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία σε Ιωάννινα και Πάτρα.
Κομβικός είναι ο ρόλος των συντονιστών μεταμοσχεύσεων στην επιτυχή υλοποίηση της όλης διαδικασίας, η οποία κρίνεται από διάφορα λεπτά σημεία.
«Από τη στιγμή που έχουμε μόσχευμα, πρέπει να συντονίσουμε την ομάδα για να το αφαιρέσουμε, αλλά και να προχωρήσουμε στην τοποθέτησή του στον πάσχοντα. Παράλληλα ετοιμάζουμε τους προμεταμοσχευτικούς ελέγχους για να διαπιστώσουμε την καταλληλότητα των ασθενών, ενώ συνεχής είναι η παρακολούθηση των μεταμοσχευμένων» τόνισε ο νοσηλευτής και συντονιστής μεταμοσχεύσεων του «Ευαγγελισμού» κ. Δημήτρης Πιστόλας που βρέθηκε στο Βόλο.
Στην όλη προσπάθεια η χρήση της τεχνολογίας είναι απαραίτητη. Την ώρα που οι χειρουργοί λαμβάνουν το μόσχευμα, το ελέγχουν μακροσκοπικά, ενώ λαμβάνεται και βιοψία του, ώστε να διαπιστωθεί η καταλληλότητά του.
Σύμφωνα με την ιατρική επιστήμη η τοποθέτηση του μοσχεύματος στο νέο ασθενή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο σε 72 ώρες μετά τη λήψη του από τον πτωματικό ή εν ζωή δότη. Στην Ελλάδα έχει επιτευχθεί από τα Κέντρα Μεταμοσχεύσεων, ώστε η τοποθέτηση να γίνεται μέσα σε 20 ώρες.
«Από τη στιγμή που αφαιρείται το μόσχευμα, ήδη έχουμε καλέσει δύο με τρεις υποψήφιους λήπτες τους οποίους ελέγχουμε αιματολογικά και ανοσολογικά, κάνουμε τη δοκιμασία διασταύρωσης μέσω ελέγχου το δότη και του λήπτη. Ταυτόχρονα ελέγχεται η καρδιακή λειτουργία του ασθενούς. Ο έλεγχος αυτός διαρκεί περίπου τέσσερις με πέντε ώρες. Αν και οι τρεις λήπτες είναι κατάλληλοι, τότε το μόσχευμα το λαμβάνει ο πρώτος, ενώ αν έχει πρόβλημα, θα το λάβει ο δεύτερος και στη συνέχεια ο τρίτος. Αν έχουμε δύο ασθενείς που ισοψηφούν, τότε λαμβάνει το μόσχευμα, όπως προβλέπεται από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, αυτός που προηγείται το όνομά του» υπογράμμισε ο κ. Πιστόλας.
Ως Κέντρο Μεταμοσχεύσεων για την καρδιά λειτουργεί το «Ωνάσειο», ενώ υπάρχουν σκέψεις να δημιουργηθεί ακόμη ένα Κέντρο σε Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης.
Όσον αφορά στο ήπαρ λειτουργεί ως Κέντρο Μεταμοσχεύσεων μόνο το «Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης, ενώ κατατέθηκε και σχετικός φάκελος από τον «Ευαγγελισμό», ώστε να λειτουργεί και ως Κέντρο Μεταμοσχεύσεων για το ήπαρ.
Λίστα αναμονής
Το 2012 υπήρξαν 150 μοσχεύματα νεφρών. «Είναι πολύ λίγα, αν και σε σχέση με άλλες χρονιές ήμασταν καλύτερα» τόνισε ο κ. Πιστόλας. Και πρόσθεσε πως «υπήρχαν και πολύ περισσότεροι δότες, των οποίων όμως τα όργανα ήταν ακατάλληλα και αχρηστεύτηκαν. Επίσης το 2012 σημειώθηκαν 24 μεταμοσχεύσεις καρδιάς που είναι αρκετές για την Ελλάδα. Το γεγονός ότι δεν έγιναν περισσότερες οφείλεται στο ότι υπάρχουν δότες με καρδιολογικά προβλήματα ή αντιμετωπίζουν πάθηση με το ήπαρ.
Ο μέσος χρόνος αναμονής στους νεφροπαθείς να λάβουν το μόσχευμα, ανέρχεται στα τέσσερα και πέντε χρόνια. Βέβαια αυτό εξαρτάται και από τη συμβατότητα του οργανισμού με το μόσχευμα.
Ο κ. Πιστόλας υπογράμμισε πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει το ανάλογο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για να υποστηρίξει την ιδέα της μεταμόσχευσης. Στην Αθήνα υπάρχουν μεγάλες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας που δεν έχουν δώσει ποτέ μοσχεύματα και εκεί νοσηλεύονται πολλοί εγκεφαλικά νεκροί. Στην εποχή της κρίσης υπάρχει πτώση μεταμοσχεύσεων, αφού κλίνουν κλίνες των ΜΕΘ και μειώνεται το προσωπικό.