Δραματική έως απελπιστική είναι η εικόνα των επιχειρήσεων στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα, σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της εξαμηνιαίας έρευνας που διενεργεί ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας. Ο πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου κ. Απόστολος Παπαδούλης παρουσίασε τα στοιχεία της έρευνας, από τα οποία προκύπτει η τραγικότητα της κατάστασης των επιχειρήσεων, αλλά και η απαισιόδοξη άποψη ότι η ανεργία στο τέλος του 2012 θα φτάσει στο 35%, καθώς ένας στους τρεις θα είναι άνεργος.
Το 60% των επιχειρήσεων στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα εμφανίζει πλέον αρνητικά οικονομικά στοιχεία και προσπαθούν να κρατηθούν ενεργείς «με νύχια και δόντια». Ένα ποσοστό περίπου 38% των επιχειρήσεων λέει πως δεν έχει προβλήματα και αντέχει ακόμη, επειδή παράγει προϊόντα ευρείας κατανάλωσης (είδη σούπερ μάρκετ). Το 41% των επιχειρήσεων στη Θεσσαλία δεν έχει «αγγίξει» έως τώρα τις εργασιακές σχέσεις και προσπαθεί με εσωτερικές ρυθμίσεις να μειώσει τα έξοδα. Το υπόλοιπο βρίσκεται σε οριακό επίπεδο και ίσως οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις να είναι βιαιότερες και να υπάρξουν απολύσεις. Το 92% ζητεί πιστή εφαρμογή του μνημονίου για ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ το 90% βλέπει έξοδο από την κρίση μετά το 2013.
Η τραπεζική χρηματοδότηση αναδεικνύεται ως κορυφαίο πρόβλημα των επιχειρήσεων, ενώ τεράστια προβλήματα -όπως ανέφερε ο κ. Παπαδούλης- έχουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, καθώς η προμήθεια πρώτων υλών προϋποθέτει προπληρωμή, επειδή καμία τράπεζα δεν εγγυάται. Από τα βασικά επίσης προβλήματα των επιχειρήσεων η συσσώρευση ακάλυπτων επιταγών.
Στην ερώτηση «αν θα κάνουν επενδύσεις» μόνο το 19% των επιχειρήσεων απαντά θετικά. Σε ερώτηση «τι θα τις ανακούφιζε», οι επιχειρήσεις απαντούν στο 75% μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ΦΠΑ και εξόφληση των χρεών του κράτους, που έχουν αγγίξει τα 9 δισ. ευρώ. «Το κρατικό χρέος είναι βόμβα στα θεμέλια των επιχειρήσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδούλης.
Τα συμπεράσματα από την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε στην περίοδο από 16/6/12 έως 30/6/2012 και στην οποία συμμετείχαν επιχειρήσεις των νομών της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδος περιέχουν όλα εκείνα τα συστατικά στοιχεία, που επιβεβαιώνουν την επιδείνωση του παραγωγικού έργου, την απαισιοδοξία που κυριαρχεί στην επιχειρηματική κοινότητα, αλλά και την αναγκαιότητα μεγαλύτερης αποφασιστικότητας στις πολιτικές για την ανάκαμψη της οικονομίας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με ερωτηματολόγιο πολλαπλών ερωτήσεων, σε 303 επιχειρήσεις της Θεσσαλίας και σε σύνολο 8.236 εργαζομένων.
Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας το κορυφαίο πλέον πρόβλημα των επιχειρήσεων αναδεικνύεται αυτό της χρηματοδότησης. Η κατάσταση πλέον της σχέσης των επιχειρήσεων με τις τράπεζες έχει ξεφύγει από την τυπική συνεργασία της πίστης και έχει επεκταθεί σε όλο το φάσμα της επιχειρησιακής λειτουργίας, αφού οι τράπεζες αδυνατούν να εγγυηθούν ακόμη και τις συναλλαγές των επιχειρήσεων στο εξωτερικό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί την πρώτη επιλογή τους, ενώ η πάταξη της γραφειοκρατίας την αμέσως επόμενη. Πιεστικά προβάλλει η αναγκαιότητα μείωσης της φορολογίας, εφαρμογής πολιτικών ενίσχυσης των εξαγωγών και αύξησης του χρόνου εξόφλησης του ΦΠΑ σε 100 μέρες.
Η στάση των επιχειρήσεων του δείγματος στην ερώτηση «Ποια είναι η άποψή σας για τον τρόπο εξόδου της χώρας από την κρίση», είναι εξαιρετικά ρεαλιστική και αντιμετωπίζεται με πλήρη συνέπεια, παρά την παραζάλη του πολιτικού κύκλου και την αντιφατικότητα των μηνυμάτων. Με σταθερότητα οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι μόνον η εισαγωγή τομών και μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και το κράτος, με πλήρη αξιοποίηση της δανειακής σύμβασης και πιστή εφαρμογή του μνημονίου, η χώρα θα καταφέρει να βγει από την κρίση και να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης.
Οι επιχειρήσεις, αξιολογώντας τα δεδομένα του επιχειρηματικού και του οικονομικού περιβάλλοντος, θεωρούν ότι η προοπτική εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση μετατίθεται πέραν του 2013, γεγονός που δικαιολογείται και από το κλίμα αβεβαιότητας που βιώνουν.
Συμπερασματικά, η συνολική εικόνα που παρέχει η έρευνα συγκυρίας, για το α’ εξάμηνο του 2012, είναι εξαιρετικά απογοητευτική και δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας. Οι επιχειρήσεις προοδευτικά ωθούνται σε μία αδιέξοδη πορεία, η οποία χαρακτηρίζεται από αντιξοότητες, ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Το περιβάλλον, στο οποίο καλούνται να δραστηριοποιηθούν, δεν τις εξασφαλίζει ούτε καν τα αναγκαία, που είναι η ρευστότητα, ενώ ειδικά οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, αντί να ενισχύονται με πολιτικές βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους υφίστανται το κόστος μίας σειράς ανερμάτιστων παρεμβάσεων, που υπονομεύουν το έργο τους. Η πιστωτική ασφυξία, η δραματική μείωση της ρευστότητας και η δραματική μείωση της εσωτερικής ζήτησης οδηγούν την παραγωγή σε συρρίκνωση και τις εργασιακές σχέσεις σε οριακό επίπεδο. Ολόκληροι κλάδοι, όπως αυτός των κεφαλαιουχικών, αλλά σε μεγάλο βαθμό και των ενδιάμεσων αγαθών, πλήττονται, πλέον, ανεπανόρθωτα, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν, πλέον, το βάρος της ασφυκτικής πίεσης. Η αναμενόμενη εξόφληση των υποχρεώσεων του κράτους προς την αγορά παραμένει ανεκπλήρωτη, που διαφορετικά θα αποτελούσε σοβαρή τονωτική ένεση στη ρευστότητα της αγοράς.
Δώδεκα σημεία
Σε 12 σημεία καταλήγει η έρευνα για τα στοιχεία του α’ εξαμήνου του 2012, όπως αποτυπώνονται από το Σύνδεσμο Βιομηχανιών Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας. Και είναι:
1. Τα αποτελέσματα του α΄ εξαμήνου του ΄12 παρουσιάζουν επιδείνωση ακόμη μεγαλύτερη σε σχέση με τα δύο προηγούμενα εξάμηνα. Οι επιχειρήσεις, που έδιναν θετικά αποτελέσματα μειώθηκαν περαιτέρω, και μετακινήθηκαν στην περιοχή που υποδηλώνει στασιμότητα, ενώ συνέχισαν να αυξάνονται εκείνες με χειρότερα αποτελέσματα. Σε επίπεδο κλάδων εξαιρετικά απογοητευτικά είναι τα αποτελέσματα των κεφαλαιουχικών αγαθών, ενώ ακολουθεί ο κλάδος των ενδιάμεσων.
2. Οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για το πώς θα κλείσει το 2012, διαμορφώνονται απαισιόδοξες, δεδομένου ότι με τα τρέχοντα δεδομένα δεν μπορεί να περιγραφεί μία διαφορετική εξέλιξη.
3. Ενώ τα γενικότερα προβλήματα της ζήτησης και της εμπιστοσύνης στην αγορά εξακολουθούν να παρουσιάζουν ιδιαίτερη ένταση, το κορυφαίο πλέον πρόβλημα των επιχειρήσεων αναδεικνύεται αυτό της χρηματοδότησης. Η κατάσταση πλέον της σχέσης των επιχειρήσεων με τις τράπεζες έχει ξεφύγει από την τυπική συνεργασία της πίστης και έχει επεκταθεί σε όλο το φάσμα της επιχειρησιακής λειτουργίας, αφού οι τράπεζες αδυνατούν να εγγυηθούν ακόμη και τις συναλλαγές των επιχειρήσεων στο εξωτερικό.
4. Συνεχής μείωση του παραγωγικού. Οι επιχειρήσεις των κεφαλαιουχικών αγαθών καταγράφουν μειώσεις, που κινούνται πέραν του 10%-30%, και επεκτείνονται, ευδιάκριτα, πλέον, και σε ποσοστά πέραν του 60%.
5. Ανάλογα άσχημη εμφανίζεται και η εικόνα σε σχέση με τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων του δείγματος. Το μόνο παρήγορο, που μπορεί να σχολιαστεί θετικά, είναι το γεγονός ότι ένα ποσοστό πάνω από 37% δεν έχει μειώσεις σε παραγγελίες, παραγωγή και κύκλο εργασιών, και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στα καταναλωτικά αγαθά (το 50% και πλέον του κλάδου), τα οποία ακόμη έχουν δυνάμεις αντίστασης.
6. Σε ό,τι αφορά στις εργασιακές σχέσεις, οι δραματικοί περιορισμοί σε παραγγελίες, παραγωγή και τζίρο, επηρεάζουν, πλέον, έντονα και ευθέως όλες τις εναλλακτικές λύσεις των εργασιακών σχέσεων. Με δεδομένο ότι μειώνεται δραματικά ο αριθμός των επιχειρήσεων που δεν έχουν προχωρήσεις σε αλλαγές σε εργασιακές σχέσεις, μπορεί να υπογραμμιστεί ότι οι δυνατότητες αποτελεσματικών εσωτερικών μεταβολών, βρίσκονται σε οριακό σημείο. Δηλαδή, οι επιχειρήσεις, ό,τι μπορούσαν να κάνουν για να διατηρήσουν αλώβητο το εργατικό τους δυναμικό το έχουν κάνει. Ενδεχομένως, τα επόμενα βήματα να είναι περισσότερο οδυνηρά.
7. Οι επιχειρήσεις εντοπίζουν ως πεδία αλλαγών για τη βελτίωση της δραστηριότητάς τους περιοχές, που αφενός απορροφούν μεγάλο μέρος της ρευστότητάς τους, αλλά επηρεάζουν αρνητικά και την ανταγωνιστική τους λειτουργία.
8. Η αβεβαιότητα και τα επιχειρηματικά αδιέξοδα φαίνονται και στο επίπεδο των επενδυτικών πρωτοβουλιών των επιχειρήσεων. Το επιχειρηματικό κλίμα και οι συνεχείς πιέσεις του επιχειρηματικού έργου περιορίζουν δραματικά τον επιχειρηματικό ορίζοντα, γεγονός που αποτυπώνεται, ως δείκτης αισιοδοξίας, στην επενδυτική απόφαση. Η διαφορά της επιχειρηματικής στάσης σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του ΄11 είναι σαφής.
9. Η προσπάθεια των επιχειρήσεων να αντιμετωπίσουν τη συνεχιζόμενη μείωση της εσωτερικής ζήτησης αναζητώντας ευκαιρίες στις διεθνείς αγορές είναι συνεχιζόμενη. Για το α΄ εξάμηνο του 2012 το ποσοστό, που προκύπτει από τις κυλιόμενες έρευνες του Συνδέσμου, συνεχίζει να είναι ενθαρρυντικό.
10. Η στάση των επιχειρήσεων του δείγματος στην ερώτηση «Ποια είναι η άποψή σας για τον τρόπο εξόδου της χώρας από την κρίση» είναι εξαιρετικά ρεαλιστική και αντιμετωπίζεται με πλήρη συνέπεια, παρά την παραζάλη του πολιτικού κύκλου και την αντιφατικότητα των μηνυμάτων. Με σταθερότητα οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι μόνον η εισαγωγή τομών και μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και το κράτος, με πλήρη αξιοποίηση της δανειακής σύμβασης και πιστή εφαρμογή του μνημονίου, η χώρα θα καταφέρει να βγει από την κρίση και να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης.
11. Εκτιμώντας οι επιχειρήσεις τόσο τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, όσο και τα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα, που την χαρακτηρίζουν, με πολύ ρεαλισμό, θεωρούν ότι την επόμενη διετία η πορεία θα διακρίνεται από σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή και δειλά αναπτυξιακά ανοίγματα. Αντίθετα, ένα μικρό ποσοστό εκφράζει την απαισιόδοξη πλευρά του σεναρίου, που θεωρεί ότι η ύφεση θα συνεχίσει, εντός της ευρωζώνης, οπότε σταδιακά η χώρα θα εξέλθει από αυτή.
12. Οι επιχειρήσεις, αξιολογώντας τα δεδομένα του επιχειρηματικού και του οικονομικού περιβάλλοντος, θεωρούν ότι η προοπτική εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση μετατίθεται πέραν του 2013, γεγονός που δικαιολογείται και από το κλίμα αβεβαιότητας που βιώνουν.
Τέλος η έρευνα διαπιστώνει ότι το κόστος του χρήματος έχει εκτιναχθεί και οι δανειστές πλέον έχουν το μεγαλύτερο λόγο (1-1,80) ενώ έχουν μειωθεί και οι εισπρακτέες απαιτήσεις των επιχειρήσεων.
«Αν σύντομα δεν γίνουν ενέργειες διάσωσης των επιχειρήσεων και νέες επενδύσεις η χώρα θα πάει κατευθείαν στα βράχια, η ελεύθερη πτώση δεν θα έχει σταματημό» κατέληξε ο κ. Παπαδούλης.