Εντυπωσιακά ντοκουμέντα από γερμανικά και ελβετικά αρχεία αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για το βιβλίο του κ. Γιώργου Γκέκου με τίτλο «Η επιστροφή – Αγωνιστές του Α. Υψηλάντη στον δρόμο για την Ελλάδα 1822/1823», που πρόσφατα βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Ο επίτιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης με διδακτορικό στην κβαντική ηλεκτρονική, έλαβε την ύψιστη διάκριση για το σύγγραμμά του, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2019 από τις εκδόσεις Καπόν.
Ο Βολιώτης ακαδημαϊκός μίλησε από τη Ζυρίχη, όπου ζει μόνιμα με την οικογένειά του, τόσο για την έρευνα που πραγματοποίησε αξιοποιώντας τις πηγές που είχε πρόσβαση, όσο και για την ύψιστη διάκριση που έλαβε από την Ακαδημία Αθηνών. Λάτρης της Ιστορίας και συγκεκριμένα του ελληνισμού της διασποράς, με το βιβλίο του, που ξεχωρίζει για την ποιότητα και την καλαισθησία της έκδοσής του, «φώτισε» τις δραματικές περιπέτειες που βίωσαν όσοι Έλληνες γλύτωσαν στη Μολδοβλαχία και έψαχναν τρόπο διαφυγής από τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Η αναζήτηση διόδου επιστροφής στην Ελλάδα, ύστερα από το άδοξο τέλος της εξέγερσης που ηγήθηκε ο Υψηλάντης, βρέθηκε στο επίκεντρο της έρευνας του κ. Γκέκου.
Καταθέτοντας την άποψή του για το τι θεωρεί πως ξεχώρισαν τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών στην «Επιστροφή», τόνισε πως «είναι η αναγνώριση της παρουσίασης μίας άγνωστης στο ελληνικό κοινό πτυχής της επανάστασης στη Μολδοβλαχία το 1821 και ο συνδυασμός της με τον έντονο φιλελληνισμό στην Κεντρική Ευρώπη (Γερμανία και Ελβετία)».
Ερωτώμενος για το πώς κατέληξε να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα, σημείωσε: «Η ιδέα γεννήθηκε από την έρευνα που έκανα τα τελευταία χρόνια σε αρχεία Γερμανίας και Ελβετίας για την προσφορά των φιλελλήνων στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Ήρθαν στο φως άγνωστα ντοκουμέντα που ανέφεραν αγωνιστές του Αλέξανδρου Υψηλάντη να επιστρέφουν στην Ελλάδα πεζή μέσω Ρωσίας, Πολωνίας, Γερμανίας, Ελβετίας και Γαλλίας, και με καράβια από τη Μασσαλία για το Αιγαίο. Εντύπωση μου προκάλεσαν το πείσμα τους για συνέχιση του αγώνα, οι τεράστιες απώλειες στην πορεία, η θερμή φιλική υποδοχή και μεγάλη υποστήριξη που είχαν από Γερμανούς και Ελβετούς πολίτες, και οι πολλές μαρτυρίες αγωνιστών που ήταν άγνωστες στην Ελλάδα και κατέγραψαν οι Ελβετοί, και δημοσίευσαν ήδη από το 1823».
Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν επίσης ονόματα αγωνιστών από τη Μαγνησία, οι οποίοι δεν δίστασαν να ταξιδέψουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και να πολεμήσουν τους Τούρκους. Η Σκόπελος, η Σκιάθος, η Μακρινίτσα, η Πορταριά, η Ζαγορά, το Τρίκερι, μέχρι και το Σέσκλο, μνημονεύονται ως τόποι καταγωγής πολλών εθελοντών που βρέθηκαν πριν από 200 χρόνια υπό τις οδηγίες του Αλέξανδρου Υψηλάντη, με τον συγγραφέα να μην κρύβει πως εντυπωσιάστηκε, όταν εντόπισε τη συγκεκριμένη λεπτομέρεια. «Ένιωσα μια ευχάριστη έκπληξη, διότι ήταν και σχετικά πολλοί», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όσο για το πόσο η συγγραφή νέων βιβλίων για την εποχή εκείνη, συντείνει στο να προσεγγίσουμε καλύτερα τα γεγονότα που σηματοδότησαν την απελευθέρωση της Ελλάδας χάρη στην Επανάσταση του 1821, ο κ. Γκέκος είπε: «Σαφώς και βοηθάει όταν τα βιβλία φωτίζουν άγνωστες πλευρές του Αγώνα. Για παράδειγμα, έτσι μπορούμε να καταλάβουμε με νέα στοιχεία, το μεγάλο κύμα του φιλελληνισμού στην Ευρώπη στην πρώτη φάση της Επανάστασης. Ο φιλελληνισμός δεν αφορούσε μόνο τις ελίτ (Λόρδος Βύρων και άλλοι), αλλά διαπερνούσε όλα τα κοινωνικά στρώματα».