Του Βασίλη Κουτσιαρή,
συγγραφέα παιδικών βιβλίων
Α’ ΜΕΡΟΣ
Τους τελευταίους μήνες κυκλοφόρησαν πολύ όμορφα εικονογραφημένα βιβλία. Τα βιβλία που ξεχώρισα είναι: «Μια θέση στον ήλιο» (εκδ. Καστανιώτη), «Η ΠΕΡ αποφασίζει – Εγώ και οι άλλοι» (εκδ. Μεταίχμιο), «Ο Βίνσεντ διώχνει τα σύννεφα» (εκδ. Διόπτρα) και «Τα πάντα για τα επαγγέλματα» (εκδ. Ψυχογιός). Αγαπημένο μου, το νέο βιβλίο της Μαρίας Ανδρικοπούλου «Το χρώμα του καλοκαιριού» σε εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη, που με αφορμή τον πίνακα «Το ψάθινο καπέλο» του Νικόλαου Λύτρα, μας ταξιδεύει σε δικά μας μοναδικά καλοκαίρια στο χωριό.
Βιβλία που ξεχώρισαν:
Μια θέση στον ήλιο
Νίκος Αντωνίου
Εικόνες: Ντανιέλα Σταματιάδη
Καστανιώτης
Στα πολύ παλιά χρόνια ζούσαν κάτω από τη γη κάτι παράξενα ζώα που έμοιαζαν με ποντίκια, οι τάρταροι. Ό,τι φαγητό έβρισκαν το πήγαιναν στον βασιλιά τους, ενώ για κείνους κρατούσαν ελάχιστο. Ο βασιλιάς με τους αξιωματούχους του απολάμβαναν τα καλούδια των υπηκόων και σαν αντάλλαγμα ο βασιλιάς αναγόρευε σε τάρταρο του μήνα αυτόν που θα έφερνε τα περισσότερα.
Στον κόσμο των ταρτάρων ζούσε και ο Ήρα, ένας νεαρός τάρταρος που ήταν πολύ παρατηρητικός. Δεν καταλάβαινε γιατί έσταζε νερό από την οροφή του λαγουμιού ή γιατί όλες οι ρίζες κατευθύνονταν προς τα κάτω. Μήπως τελικά υπήρχε και άλλος κόσμος εκτός από τον δικό τους; Όταν έκανε την ερώτηση αυτή στον βασιλιά, εκείνος τη θεώρησε αγενή και προσβλητική. Μια φίλη του Ταρταριανή όμως, η Φόνη, τον πλησίασε και τον προέτρεψε να το ανακαλύψει μόνος του. Έτσι, χωρίς να χάσει άλλο χρόνο, ξεκίνησε να σκάβει προς τα πάνω…
Ένα βιβλίο που αναφέρεται στο δικαίωμα των ανθρώπων όχι μόνο να ονειρεύονται, αλλά και να διεκδικούν έναν καλύτερο κόσμο. Ακόμα και μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, έρχεται η στιγμή που η ψυχή επαναστατεί και αναζητά διεξόδους.
Για να φτάσει κανείς στο φως και να αντικρίσει την πραγματική ομορφιά, ίσως χρειαστεί να περάσει χρόνος. Μπορεί όλοι να μας αμφισβητήσουν, να μας κοροϊδέψουνε και να γελάσουν μαζί μας, αναγκάζοντάς μας να σκύψουμε απογοητευμένοι το κεφάλι. Ας ελπίσουμε πως θα ’ρθει η στιγμή που κάποιος θα μας ενθαρρύνει να μην σταματήσουμε, όπως η Φόνη στην ιστορία μας. Ακόμα όμως κι αν δεν υπάρξει αυτός ο κάποιος, οφείλουμε να παλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις για έναν καλύτερο κόσμο για μας και τους αγαπημένους μας.
Αλληγορικό παραμύθι, πανέμορφες εικόνες, δυνατό μήνυμα. Απευθύνεται σε μικρούς αλλά και σε μεγαλύτερους αναγνώστες.
Η ΠΕΡ αποφασίζει (Εγώ και οι άλλοι)
Μαριέττα Κόντου
Εικόνες: Χρύσα Σπυρίδωνος
Μεταίχμιο
Στην Περ αρέσει να έρχονται οι γονείς στο σχολείο για να παρακολουθούν τις παραστάσεις τους, αλλά αισθάνεται άβολα όταν βρίσκεται με άγνωστο κόσμο στην παραλία. Της αρέσουν τα χάδια και οι αγκαλιές από τη μαμά, τον μπαμπά, τη γιαγιά και τη φίλη της τη Σομόν, αλλά όχι από τον δάσκαλο της μουσικής, τον κύριο Βεραμάν, και μάλιστα χωρίς την άδειά της. Η Περ θέλει να επιλέγει εκείνη πού θα δίνει τα φιλιά της και γι’ αυτό δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να φιλά γνωστούς και συγγενείς, όταν έρχονται καλεσμένοι στο σπίτι. Η Περ είναι γενικά φιλική με όλους, αλλά δεν μιλάει και πολύ περισσότερο δεν ακολουθεί ξένους, ακόμα κι αν της πουν να παίξουν μαζί ή να την πάνε στους γονείς της. Όταν προβληματίζεται και έχει απορίες απευθύνεται πάντα στους δικούς της ανθρώπους…
Η Μαριέττα Κόντου και η Χρύσα Σπυρίδωνος δημιουργούν με τρυφερότητα, προσοχή, αλλά κυρίως πολλή αγάπη ένα βιβλίο για τον σεβασμό των ορίων του ανθρώπινου σώματος. Όλα τα παιδιά οφείλουν να λένε «όχι», «δεν θέλω» ή «δεν επιτρέπω». Κυρίως, όμως, οφείλουν να μιλάνε στον μπαμπά, τη μαμά και τους δικούς τους ανθρώπους για όσα πράγματα τα προβληματίζουν ή τα κάνουν να νιώθουν άσχημα και άβολα. Μόνο έτσι θα καταφέρουν να νιώσουν ασφαλή, χαρούμενα και ευτυχισμένα. Η ηρωίδα του βιβλίου είναι αξιαγάπητη και θα αγαπηθεί πολύ από τους μικρούς αναγνώστες. Αξίζει να αναφερθεί πως στο τέλος του βιβλίου δίνονται χρήσιμες πληροφορίες και πολύτιμες συμβουλές για όσους, γονείς και εκπαιδευτικούς, θελήσουν να προσεγγίσουν το δύσκολο αυτό θέμα.
Ο Βίνσεντ διώχνει τα σύννεφα
Τζένη Κουτσοδημητροπούλου
Εικόνες: Ναταλία Καπατσούλια
Σειρά: Σε καταλαβαίνω
Διόπτρα
Βαθιά μέσα στη ζούγκλα ζούσε ο Βίνσεντ. Ήταν ζωηρός, εφευρετικός, αστείος και είχε αμέτρητες ιδέες. Αυτές οι ιδέες του πολλές φορές τον έβαζαν σε μπελάδες. Έκανε τα πάντα για να τις βάλει σε μια τάξη, αλλά εκείνες άρχισαν να χοροπηδούν σαν μπουρμπουλήθρες στο μυαλό του κι εκείνος πηδούσε από δω κι από κει για να τις σκάσει. Ευτυχώς, στον δρόμο του βρέθηκε η φίλη του η Φράνσις. Αφού της εξήγησε το πρόβλημά του, εκείνη προσφέρθηκε να τον βοηθήσει. Πήρε λοιπόν ένα φύλλο μπανανιάς και πάνω έγραψε όσα ήθελε να κάνει ο Βίνσεντ. Τρέξιμο, παιχνίδι, ζωγραφική ήταν μόνο μερικά από αυτά. «Με τι ξεκινάμε;» τον ρώτησε και κείνος διάλεξε το τρέξιμο. Άλλωστε, ήταν το αγαπημένο του…
Άλλη μια ιστορία από την πολύ ενδιαφέρουσα σειρά των εκδόσεων Διόπτρα με τίτλο «Σε καταλαβαίνω». Ο Νόλαν, ο Μπερτ και η Χόλι δίνουν τη σκυτάλη στον τέταρτο ήρωα, τον αξιαγάπητο ουρακοτάγκο Βίνσεντ, ο οποίος έχει ΔΕΠΥ. Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας είναι από τις πιο συχνές νευροαναπτυξιακές διαταραχές που συναντάμε στην παιδική ηλικία και θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Η συγγραφέας δεν την ονομάζει στην ιστορία της, αλλά αφήνει να γίνει αντιληπτή μέσα από τη συμπεριφορά του Βίνσεντ. Σε αυτό φυσικά βοηθά πολύ και η υπέροχη εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια, που συμπληρώνει το γεμάτο ευαισθησία και χιούμορ κείμενο. Στο τέλος του βιβλίου μπορείτε να βρείτε χρήσιμες πληροφορίες για τη ΔΕΠΥ από την ειδική παιδαγωγό – θεραπεύτρια, δρ Εύα Βακιρτζή.
Τα πάντα για τα επαγγέλματα
Φιπ Βέστεντορπ
Μετάφραση: Μαρία Πηγαδά
Ψυχογιός
Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός ένα ξεχωριστό βιβλίο γνώσεων. Δικαιολογεί απόλυτα τον τίτλο του, καθώς αναφέρεται σε έναν μεγάλο αριθμό επαγγελμάτων, χωρισμένα στις ακόλουθες κατηγορίες: Σε μαγαζί, Σε ξενοδοχεία και εστιατόρια, Αθλητισμός, Στον χώρο της υγείας, Δουλεύοντας με ζώα, Για διαβαστερούς, Ένστολοι, Στο τιμόνι, Τέχνες, Τεχνικά επαγγέλματα, Ηγέτιδες και Ηγέτες.
Σαράντα επαγγέλματα παρουσιάζονται μέσα από έξυπνα στιχάκια, δίνοντας στοιχεία και πληροφορίες για αυτά. Φούρναρης – φουρνάρισσα, μάγειρας – μαγείρισσα, νοσοκόμος – νοσοκόμα, εκπαιδευτικός, καπετάνιος – καπετάνισσα, μαέστρος, συγγραφέας, ηλεκτρολόγος, δήμαρχος είναι μόνο μερικά από αυτά. Πολύ ενδιαφέρον και το δισέλιδο, στο τέλος του βιβλίου, με κάποια επαγγέλματα που έχουν εκλείψει (άνθρωπος – ξυπνητήρι, φανοκόρος, γανωματής, γαλατάς κ.ά.). Ιδανικό εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών για το εργαστήρι δεξιοτήτων (επιχειρηματικότητα, αγωγή σταδιοδρομίας, γνωριμία με επαγγέλματα).
Το βιβλίο όμως αυτό δεν ξεχωρίζει μόνο για όλα τα παραπάνω, αλλά και γιατί βροντοφωνάζει το αυτονόητο, πως δηλαδή κάθε παιδί (αγόρι ή κορίτσι) μπορεί να επιλέξει όποιο επάγγελμα αγαπάει. Έτσι, μέσα από τις εξαιρετικές εικόνες μπορούμε να θαυμάσουμε την πολλά υποσχόμενη καπετάνισσα ή την ταλαντούχα χτίστρια…
Φυσικά, η εικονογράφος Φιπ Βέστεντορπ, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες εικονογράφους της ολλανδικής παιδικής λογοτεχνίας (1916 – 2004), που συνέβαλε πολύ στο να μην βλέπουν τα παιδιά τη μητέρα τους σαν υπηρέτρια και ουσιαστικά αποκαθήλωσε το πρότυπο της «τέλειας νοικοκυράς, μητέρας και συζύγου». Εξαιρετικός ο πρόλογος από τη Χέιντι ντ’ Ανκόνα και ιδιαίτερα η αναφορά στο βιβλίο «Als ik 33 ben» (Όταν θα είμαι 33…) (1969) και στο τι απάντησαν τα 227 παιδιά που ρωτήθηκαν.
Αγαπημένο βιβλίο
Το χρώμα του καλοκαιριού
Μαρία Ανδρικοπούλου
Εικόνες: Βασίλης Κουτσογιάννης
Υδροπλάνο
Καλοκαίρι για μένα σημαίνει διακοπές στο νησί, στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς. Μακριά από το σχολείο, με μια φέτα καρπούζι στο χέρι και πολύ παιχνίδι. Μέχρι κι η ζέστη δεν με ενοχλεί τόσο εκεί. Τα μόνα πράγματα που δεν μου πολυαρέσουν είναι ο μεσημεριανός ύπνος και οι συνεχόμενες υπενθυμίσεις της γιαγιάς να μην περπατάω ξυπόλητη και να φοράω πάντα καπέλο. Ένα ψάθινο, σαν κι αυτό που φοράει το παιδί του πίνακα, που κρέμεται σ’ έναν τοίχο του δωματίου μας.
Ο ζωγράφος του πίνακα καταγόταν από το νησί μας και ο παππούς με τη γιαγιά δεν χάνουν ευκαιρία που να μην το αναφέρουν αυτό σε κάθε κουβέντα τους. Πολλά μεσημέρια που δεν μπορώ να κοιμηθώ τα περνάω χαζεύοντας τον πίνακα. Ώσπου μια φορά τα εκτυφλωτικά χρώματά του με τράβηξαν προς το μέρος του και βρέθηκα να τριγυρίζω στο νησί, χέρι χέρι με το μυστηριώδες παιδί του πίνακα…
Ένα βιβλίο που με την ευαίσθητη γραφή του και τις γεμάτες νοσταλγία και ζεστασιά εικόνες του, μας ταξιδεύει στα δικά μας μοναδικά καλοκαίρια στο χωριό. Εκεί, όπου με μια φέτα καρπούζι στο χέρι και ένα καπέλο χανόμασταν για ώρες σε κάθε σοκάκι του. Αυτό ακριβώς μας θυμίζουν οι δυο πρωταγωνιστές της ιστορίας, που στο διάβα τους στο μαγικό κυκλαδίτικο νησί ξυπνούν αναμνήσεις και πολύ ιδιαίτερες στιγμές μας.
Η συγγραφέας εμπνέεται από τον πολύ γνωστό πίνακα «Το ψάθινο καπέλο», 1925 του Νικόλαου Λύτρα και δημιουργεί μια ευφάνταστη και συγκινητική ιστορία για την έμπνευση και τη δημιουργία. Υπέροχος ο τρόπος που μερικοί από τους πιο γνωστούς πίνακες του ζωγράφου κρύβονται στις σελίδες του (Βάρκα με πανί, Θαλασσογραφία, Χωράφι με στάχυα, Το γαϊδουράκι, Ηλιοθεραπεία) και τους οποίους μπορούν οι αναγνώστες ή να προσπαθήσουν να ανακαλύψουν στο τέλος ή να τους αναζητήσουν στο διαδίκτυο. Μια πολύ ωραία ιδέα προσέγγισης της τέχνης, που φυσικά συνοδεύεται από μια ποιοτική έκδοση (εκδ. Υδροπλάνο) και μια υπέροχη εικονογράφηση.