Του Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου
Το αθέατο σώμα,
Daniel M. Davis,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ο συγγραφέας: Ο Daniel M. Davis είναι καθηγητής Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και διευθυντής Ερευνών του Συνεργατικού Κέντρου Έρευνας της Φλεγμονής (MCCIR) στο ίδιο πανεπιστήμιο. Διδάκτορας φυσικής από το Πανεπιστήμιο του Strathclyde, στη Γλασκώβη, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το ανθρώπινο ανοσιακό σύστημα ως μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Harvard. Μέλος της βρετανικής Ακαδημίας Ιατρικών Επιστημών από το 2011, έχει δημοσιεύσει πάνω από 130 επιστημονικές εργασίες, μεταξύ των οποίων και άρθρα στα περιοδικά Nature, Science και Scientific American. Το πρώτο του βιβλίο, The Compatibility Gene: How Our Bodies Fight Disease, Attract Others, and Define Our Selves (2013), ήταν υποψήφιο για βράβευση από τη Βασιλική Εταιρεία και την Εταιρεία Βιολογίας της Μεγάλης Βρετανίας.
Φανταστείτε ότι, χάρη σε μια πρωτοφανή κατανόηση της λειτουργίας κάθε κυττάρου του σώματός σας, μπορείτε να γνωρίζετε την ακριβή πιθανότητα να εμφανίσετε στο μέλλον κάποια μορφή καρκίνου• να ακολουθείτε μια διατροφή απολύτως προσαρμοσμένη στο μικροβίωμά σας• να παρακολουθείτε τη συνολική ευεξία του σώματός σας• να παίρνετε φάρμακα που βελτιώνουν τη γνωσιακή σας ικανότητα και σας βοηθούν να αποκτήσετε νέες δεξιότητες• να τροποποιείτε τα γονίδια των αγέννητων παιδιών σας προκειμένου να εξαλείψετε μια ασθένεια ή ακόμα και να ενισχύσετε τις ικανότητές τους.
Οι πρόσφατες εξελίξεις σε ό,τι αφορά την κατανόηση του σώματός μας θα αλλάξουν άρδην την εμπειρία μας ως ανθρώπων τον επόμενο αιώνα. Ήδη έχουν αναδειχθεί δυνατότητες επέμβασης σε κάθε επίπεδο, από τον εγκέφαλο και τα γονίδιά μας μέχρι το μικροβίωμα και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι δυνατότητες αυτές θα μας δώσουν μια πρωτόγνωρη δύναμη να αντιμετωπίζουμε θέματα που αφορούν την υγεία, την ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία, τις γνωσιακές και τις σωματικές ικανότητές μας• θα επηρεάσουν δε κάθε πτυχή της ζωής μας, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Καθώς θα αποκαλύπτονται τα μυστικά του σώματός μας, όλοι θα έρθουμε αντιμέτωποι με επιλογές, μέχρι πρότινος αδιανόητες, τις συνέπειες των οποίων ακόμη δεν τις κατανοούμε πλήρως.
Γραμμένο από έναν βραβευμένο επιστήμονα Το αθέατο σώμα εξηγεί πώς οι ριζικές αυτές δυνατότητες έχουν καταστεί εφικτές χάρη σε ιδιοφυείς νέες τεχνολογίες. Το βιβλίο εξετάζει έξι πρόσφατες σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας, οι οποίες αφορούν έξι θεματικά πεδία: Το μεμονωμένο κύτταρο, το έμβρυο, τα όργανα και τα συστήματα του σώματος, τον εγκέφαλο, το μικροβίωμα και το γονιδίωμα. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό αφήγημα για την αναδυόμενη επανάσταση στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας, το οποίο παρουσιάζει μια οπτική για την απίθανη πολυπλοκότητα και τις θαυμαστές δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος.
Εγκώμιο για τα μαθηματικά,
Αλαίν Μπαντιού,
Εκδόσεις Πατάκης
Ο συγγραφέας: Ο Αλαίν Μπαντιού γεννήθηκε το 1937 στο Μαρόκο. Ως φιλόσοφος ανέπτυξε ζωηρό ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και την τυπική λογική. Ως συγγραφέας είναι δύσκολο να ταξινομηθεί. Ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 δημοσιεύοντας μυθιστορήματα, τα οποία ακριβέστερα θα περιγράφονταν ως «εκτεταμένα ποιητικά πεζά». Στη συνέχεια εγκαταλείπει τη λογοτεχνία της «μυθοπλασίας» για να αφοσιωθεί στη λογική και τη φιλοσοφία. Την ίδια εποχή η πολιτική καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της ζωής του και της κριτικής σκέψης του. Λαμβάνει ενεργό μέρος στα γεγονότα του Μάη του ’68, παθιασμένος από τη μαοϊκή Κίνα, και ασχολείται επίσης με τις διάφορες μορφές του εργατικού κινήματος. Διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Antoine Vitez, ο οποίος σκηνοθέτησε την «Echarpe rouge». Έχει γράψει πολλά δοκίμια για το θέατρο που δημοσίευσε στο «Rhapsodie pour le theatre» και στο «Beckett, l’increvable desir». Είναι επίσης διευθυντής προγράμματος στο College International de Philosophie. Το πολύπλευρο φιλοσοφικό έργο του συμπυκνώνεται στο βιβλίο του «L’etre et l’evenement», που κυκλοφόρησε το 1988. Τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει τη θεατρική του δραστηριότητα.
Τι είναι τα μαθηματικά; Γιατί από τις απαρχές της γέννησής τους στην αρχαία Ελλάδα η φιλοσοφία διατηρεί προνομιακές σχέσεις μαζί τους; Το αίνιγμα αυτής της σχέσης δεν έπαψε να απασχολεί ανά τους αιώνες φιλοσόφους και μαθηματικούς. Ο Μπαντιού επιχειρεί εδώ να το αποκρυπτογραφήσει με τρόπο αξιοθαύμαστα κατανοητό, συνδυάζοντας παιδαγωγική σαφήνεια και απλά, αλλά διαφωτιστικά παραδείγματα. Αποφεύγοντας εξισώσεις και τεχνικούς όρους, εστιάζει στην αμιγώς εννοιολογική διάσταση των μαθηματικών και στην εμπλοκή τους στη συγκρότηση του φιλοσοφικού λόγου υπό μορφή ανεξάλειπτης συνθήκης. Αναδεικνύει ότι χάρη στην ορθολογική έννοια της «απόδειξης» τα μαθηματικά ήταν η πρώτη μορφή σκέψης που χειραφετήθηκε από την αυθεντία της θρησκευτικής υπερβατικότητας, τα θέσφατα της παράδοσης, τη σαγήνη των μυθολογικών αφηγήσεων, την εξ αποκαλύψεως αλήθεια – κάτι που αποτέλεσε συνθήκη απόλυτα αναγκαία για την ανάδυση της φιλοσοφίας. Υπό αυτό το πρίσμα σχολιάζει το καθεστώς των μαθηματικών στη σκέψη όλων των μεγάλων φιλοσόφων από τον Παρμενίδη ώς τον Βιττγκενστάιν.
Για τον Μπαντιού τα μαθηματικά δεν είναι μια γλώσσα φορμαλιστικών κατασκευών, αλλά μια μορφή σκέψης. Τα μαθηματικά είναι η ίδια η οντολογία, δηλαδή η εξερεύνηση και η αποτύπωση όλων των μορφών πολλαπλότητας, «γιατί ό,τι υπάρχει είναι μια μορφή πολλαπλότητας», όποια κι αν είναι η υλική του υπόσταση. Γι’ αυτό και οι δομές που περιγράφουν τα μαθηματικά απαντώνται στους πλέον ετερόκλητους τομείς της φύσης και της ανθρώπινης εμπειρίας. Πλέκοντας το εγκώμιο των μαθηματικών και της φιλοσοφίας, ο Μπαντιού επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη επούλωσης του ρήγματος που επέφερε στην αμοιβαία σχέση τους η νεωτερικότητα.