Βιβλία με επιστημονικό ενδιαφέρον: «Γεωπολιτική των τροφίμων και της γαστρονομίας» και «Η μεγαλύτερη εφεύρεση – Η υπέροχη ιστορία της γραφής»

Του Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου

Γεωπολιτική των τροφίμων
και της γαστρονομίας,
Pierre Raffard,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ο συγγραφέας: Ο Pierre Raffard είναι λέκτορας Γεωπολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο Ελεύθερο Ινστιτούτο Μελέτης των Διεθνών Σχέσεων στο Παρίσι (ILERI-Paris) και στην 3A Business School, συνιδρυτής του ερευνητικού εργαστηρίου Food 2.0 Lab. Διδάκτωρ γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (2013), το 2015-2017 διετέλεσε αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Σμύρνης. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον εστιάζεται στην πολιτική διάσταση της τροφής, στη σημασία της στο πεδίο των διεθνών σχέσεων και στον ρόλο της τεχνολογίας τροφίμων. Έχει δημοσιεύσει επίσης, μαζί με τον Gilles Fumey, το βιβλίο Atlas de l’alimentation (CNRS Éditions, 2018).
Από την εμφάνιση των σχέσεων ανταλλαγής έως την παγκοσμιοποίηση της εποχής μας, η τροφή είναι συγχρόνως αντικείμενο, αλλά και δείκτης των τάσεων και του συσχετισμού δυνάμεων που συνδιαμόρφωσαν την ιστορία της ανθρωπότητας. Στις μέρες μας, η υγειονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19 από το 2019, αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022, γέννησαν σοβαρές ανησυχίες για τη σταθερότητα του κυρίαρχου αγροδιατροφικού μοντέλου και την επάρκεια σε βασικά τρόφιμα διεθνώς. Συνειδητοποιούμε πλέον ότι η σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση στα τρόφιμα δεν αποτελεί κάποια απαραβίαστη πραγματικότητα, πως τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διεθνή σκηνή, καθώς και στη σταθερότητα των κρατών. Όσο η τροφή απογυμνώνεται από το ψυχαγωγικό της ένδυμα στις κοινωνίες της αφθονίας, όλο και πιο ξεκάθαρα αποκαλύπτεται η γεωπολιτική της ουσία.
Το βιβλίο του Pierre Raffard αναδεικνύει τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προκλήσεις που παρουσιάζονται στα χωράφια ή στους αμπελώνες, σε όλο το μήκος των αλυσίδων μεταποίησης και διανομής, στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αλλά επίσης μέσα στο πιάτο μας και γύρω από αυτό. Η τροφή ως μέσο επιβίωσης, αλλά και ως εργαλείο ήπιας ή σκληρής ισχύος, οι προκλήσεις τις οποίες θέτει στην παραγωγή τροφίμων η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια ηγεμονία συγκεκριμένων εταιρειών ειδών διατροφής, ο ρόλος της τεχνολογίας τροφίμων, το διαδίκτυο και οι στρατηγικές μάρκετινγκ που επιδιώκουν να προβλέψουν και να ελέγξουν τις πιο προσωπικές επιλογές μας, τα κινήματα για μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση της τροφής, είναι όψεις μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας και δείχνουν ότι το πιάτο μας αποτελεί έναν προνομιακό χώρο για να κατανοήσουμε τον κόσμο και να αναλογιστούμε την εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών στο μέλλον.

Η μεγαλύτερη εφεύρεση –
Η υπέροχη ιστορία της γραφής,
Silvia Ferrara,
Εκδόσεις Πατάκη
Η συγγραφέας: Η Silvia Ferrara είναι τακτική καθηγήτρια Αιγαιακών Πολιτισμών στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Έχει σπουδάσει στο University College του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και, αφού εργάστηκε ως ερευνήτρια αρχαιολογίας και γλωσσολογίας στην Οξφόρδη, επέστρεψε στην Ιταλία. Το 2017 το ερευνητικό της έργο τιμήθηκε με το Consolidator Grant του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί το βιβλίο της Η μεγαλύτερη εφεύρεση: H υπέροχη ιστορία της γραφής.
Τo βιβλίο αυτό είναι η ιστορία μιας εφεύρεσης που εξακολουθεί να περιβάλλεται από μυστήριο: Της γραφής. Είναι σήμερα σχεδόν βέβαιο ότι η σύλληψη της εφεύρεσης αυτής έγινε πολλές φορές στην ιστορία του ανθρώπου από το μηδέν. Πώς έφτασαν κάθε φορά οι άνθρωποι σε αυτή την επαναστατική σύλληψη; Τι τους ώθησε να γράψουν; Κίνα, Αίγυπτος, Μεξικό, Μεσοποταμία, Κύπρος και Κρήτη. Τα αινίγματα των νησιών, η οργάνωση των πόλεων και των αυτοκρατοριών. Τα πειράματα πάνω στη γραφή και οι μοναχικές εφευρέσεις, τα συστήματα των Νήσων του Πάσχα και της Κοιλάδας του Ινδού, που επίσης δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί ακόμα, το χειρόγραφο Βόινιτς, τα σκοτεινά khipu των Ίνκα, ο δίσκος της Φαιστού και πολλά άλλα. Η Silvia Ferrara μάς οδηγεί στην ανακάλυψη των γραφών που δημιουργήθηκαν από το μηδέν και εκείνων που ώς σήμερα δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί, όχι μόνο ανάμεσα στα μυστικά της ιστορίας, αλλά και μέσα στους μαιάνδρους του νου μας. Η Μεγαλύτερη εφεύρεση είναι ένα ταξίδι στην απεριόριστη ικανότητά μας να γεννάμε ιστορίες και σύμβολα, ένα ταξίδι καμωμένο από σιβυλλικές επιγραφές, από φαεινές ιδέες του παρελθόντος, από την επιστημονική έρευνα του σήμερα και από τον ασαφή, απρόβλεπτο αντίλαλο της γραφής του μέλλοντος. «Με πόση τέχνη η Silvia Ferrara μοιράζεται με τους μη ειδικούς την ακαδημαϊκή σοφία! Ένα σπουδαίο βιβλίο που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα…» περ. Études, Revue de culture contemporaine: «Αν κάποιος αμφιβάλλει πως το απώτατο παρελθόν αξίζει εξίσου την προσοχή μας με το μέλλον που οραματίζεται η συγγραφέας, το βιβλίο αυτό θα τον πείσει. Κι όχι μόνο, το βιβλίο αυτό μπορεί να γεννήσει ένα νέο πάθος, μπορεί ακόμη και να αλλάξει μια ζωή».