Πολιτισμός

Βάιος Κουτριντζές: Το μυθιστόρημα συγκεντρώνει τις δυσκολίες όλων των άλλων μορφών του πεζού αφηγηματικού λόγου

Ο Βάιος Κουτριντζές γεννήθηκε στην Ξυνόβρυση Μαγνησίας. Τις εγκύκλιες γνώσεις απέκτησε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του και στα Γυμνάσια Αργαλαστής – Α’ Αρρένων Βόλου. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Άσκησε το επάγγελμα στον ιδιωτικό τομέα διατηρώντας τεχνικό γραφείο και στον δημόσιο τομέα στα υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ και ΕΣΔΑ, όπου έφτασε ώς τον βαθμό του διευθυντού, στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Λάρισας. Άρχισε να γράφει, συστηματικά, λογοτεχνία και δοκίμιο από το 2013. Δημοσίευσε για πρώτη φορά στο λογοτεχνικό περιοδικό «Θράκα» (τεύχος 3-4) το δοκίμιο «Ο κύκλος των κόμιξ». Δημοσιεύει ιστορικά άρθρα και διηγήματα στις τοπικές εφημερίδες «Larissanet», «Ελευθερία» και στο διαδικτυακό περιοδικό «Fractal». Ζει και δραστηριοποιείται στη Λάρισα από το 1985.
Έχουν εκδοθεί και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Θράκα» τα μυθιστορήματά του «Γυμνό σχέδιο», 2016, «Ο τελευταίος αριθμός», 2017 και «Γεωμετρική σχέση», 2019, το οποίο είναι και η αφορμή της συνέντευξης στην εφημερίδα «Θ».

«Γεωμετρική σχέση» ο τίτλος του νέου σας βιβλίου. Δώστε μας λίγα στοιχεία για αυτό.
Η υπόθεση απαρτίζεται από αλληλοτεμνόμενες κοινωνικές ιστορίες των ηρώων. Το λογοτεχνικό αποτέλεσμα που προκύπτει, είναι ένα κοινωνικό-μαθηματικό μυθιστόρημα, με κύριο χαρακτηριστικό το μυστήριο. Το υπερβατικό ενεδρεύει σε κάθε κεφάλαιο και αναζητεί την κατάλληλη στιγμή, για να εισβάλλει στον «πραγματικό» ενδοκειμενικό κόσμο. Η διήγηση, τότε, ξεφεύγει από τις κοινοτυπίες της αμιγούς ρεαλιστικής αφήγησης και φανερώνει στον αναγνώστη, μέσ’ απ’ τα δρώμενα, τον αθέατο Κόσμο του υπερφυσικού. Όλα αρχίζουν την ημέρα που ο αρχιτέκτων Τέλης Νικόπουλος και η υπάλληλός του Ξένια επισκέπτονται τη μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ, στις ανατολικές πλαγιές του Νότιου Πηλίου, για να διαπιστώσουν την υφιστάμενη κατάσταση των κτιρίων, επειδή το γραφείο τους έχει αναλάβει την επισκευή τους. Κατά την παραμονή τους εκεί, λαμβάνει χώρα ένα σημαντικό γεγονός: Ο Τέλης ανακαλύπτει ένα παλιό χειρόγραφο. Η αποκατάσταση του βιβλίου φέρνει στο φως τη χαμένη πραγματεία του Ευκλείδη: «Περί Διαιρέσεων» κι ένα περίεργο γεωμετρικό σχήμα. Ο Τέλης, αναστατωμένος, προστρέχει στη βοήθεια δύο πρώην καθηγητών του και, χωρίς να το ξέρει, γίνεται πρόξενος πρωτοφανών εξελίξεων. Στην ευρύτερη περιοχή της μονής έχουν κατασκευάσει τα εξοχικά τους ένας πάμπλουτος έμπορος, ο Ρένος Παντίδης, και ο μαθηματικός Σταύρος Γαλανός. Το καλοκαίρι των επεισοδίων, η Βέρα, η γυναίκα του Ρένου, προσκαλεί τον Σταύρο και τη γυναίκα του, την Ολυμπία, σε δείπνο. Από κείνη κιόλα τη βραδιά, της πρωτογνωριμίας των τεσσάρων, αρχίζουν να συμβαίνουν παράξενα και ανεξήγητα γεγονότα.

Στο βιβλίο τα γεγονότα διαδραματίζονται στις ανατολικές πλαγιές του Νότιου Πηλίου όρους. Τυχαία η τοποθεσία; Διότι γεννηθήκατε στην Ξυνόβρυση Μαγνησίας και μεγαλώσατε σε αυτή την περιοχή, στην οποία πήγατε και σχολείο.
Πολλοί συγγραφείς τοποθετούν τη δράση των ηρώων των μυθιστορημάτων τους στην πόλη που έζησαν ή ζουν. Ο Σκαρίμπας στη Χαλκίδα, ο Μπακόλας στη Θεσσαλονίκη, ο Παπαδιαμάντης στη Σκιάθο, ο Όστερ στη Νέα Υόρκη, ο Μουζίλ στη Βιέννη, ο Τζόις στο Δουβλίνο, κ.λπ. Η περιοχή του Νότιου Πηλίου μού είναι οικεία, τη γνωρίζω, όπως και τους ανθρώπους που την κατοικούν. Συνεπώς, δεν είναι τυχαία η επιλογή του τόπου που γεννήθηκα και μεγάλωσα, για να αποτελέσει το φυσικό σκηνικό των μυθιστορημάτων μου, αλλά εσκεμμένη. Επιθυμία μου είναι ν’ αναδείξω τις φυσικές ομορφιές, μέσα από γλαφυρές τοπιογραφικές περιγραφές, και να σκιαγραφήσω τους χωρικούς με βάση τις εργασίες τους, τα ήθη και τα έθιμά τους. Ωστόσο, οι οικισμοί, ειδικά, δεν παρουσιάζονται με τις πραγματικές τους ονομασίες, ενώ οι τοποθεσίες δεν τοποθετούνται επακριβώς στην πραγματική τους θέση. Τo χωριό Κοτρώνι και η κωμόπολη Α (…) δεν υφίστανται, έχουν επινοηθεί για να καλύψουν τις συγγραφικές ανάγκες.

Ο τίτλος του νέου σας βιβλίου πώς προέκυψε;
Συνειρμικά. Ο τίτλος είναι δίσημος. Αφενός μεν είναι ένας μαθηματικός όρος, συγκεκριμένα η σχέση της χρυσής τομής, που παίζει κυρίαρχο ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής, αφετέρου δε μία κοινωνική σχέση, μεταξύ δύο γυναικών εν προκειμένω, της Βέρας και της Ολυμπίας, που θα βρεθούν στη δίνη παράλογων καταστάσεων και θ’ αναγκαστούν, εκ των πραγμάτων, να τις αντιμετωπίσουν μόνες τους, συνεπικουρώντας η μία την άλλη. Μοιραία, οι άγνωστες, έως τότε, μεταξύ τους γυναίκες θα γίνουν στενότατες φίλες κι ο συγχρωτισμός αυτός, στην κατάληξή του, θα πάρει τη μορφή μιας ιδιότυπης σχέσης, «γεωμετρικής», της οποίας όμως δεν μπορώ ν’ αποκαλύψω το είδος και τα χαρακτηριστικά, διότι είναι το βασικό μυστικό του μυθιστορήματος.

Ποιο το κύριο θέμα του έργου – μυθιστορήματος;
Τρία είναι τα κύρια αλληλοσχετιζόμενα θέματα του έργου που συνιστούν ένα τρίπολο: Η μη επαρκώς εξηγήσιμη, εκ μέρους της Επιστήμης, παρουσία του ανθρώπου στη Γη, Ο ρόλος της Γυναίκας, του δημιουργήματος – κλειδί, η οποία αναπαράγει τη Ζωή, μην ορρωδώντας μπροστά σε κανένα εμπόδιο προκειμένου να επιτελέσει το καθήκον της, τη Γέννηση, και το «σημείο», όπως προκύπτει από τον ορισμό του Ευκλείδη: «Σημείο είναι αυτό που δεν καταλαμβάνει μέρος», ως βασικού δομικού στοιχείου της Δημιουργίας, δεδομένου ότι σ’ ένα «σημείο» έχουν την αρχή τους τα πάντα.

Πόσο δύσκολο είναι να γράψει κάποιος μυθιστόρημα; Ποια πιστεύετε είναι τα στοιχεία που πρέπει να έχει ένα μυθιστόρημα, για να κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη;
Είναι κοινώς παραδεκτό ότι το μυθιστόρημα αποτελεί το δυσκολότερο λογοτεχνικό είδος γραφής. Συγκεντρώνει τις δυσκολίες όλων των άλλων μορφών του πεζού αφηγηματικού λόγου (διήγημα, νουβέλα, ποίηση με στοιχεία μύθου) και απαιτεί πολύωρη και πολύμοχθη καθημερινή ενασχόληση και μελέτη πηγών, εκτός αν πρόκειται για κάποια μυθιστορία που για την κατάστρωσή της δεν χρειάζονται ιδιαίτερες επιστημονικές γνώσεις, όπως είναι τα αισθηματικά ρομάντζα. Σε γενικές γραμμές, ένα μυθιστόρημα γράφεται σχετικά εύκολα, αλλά πολύ δύσκολα μεταμορφώνεται σε κείμενο με λογοτεχνικές αξιώσεις. Για να καταφέρει ένα μυθιστόρημα να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη ώς το τέλος πρέπει:
Να στοχεύει στην ψυχαγωγία και στην ωφέλεια του αναγνώστη και να του δημιουργεί ερεθίσματα για περαιτέρω αναζητήσεις φιλοσοφικές, ιστορικές, κ.λπ. Ν’ αναφέρεται σε αναγνωρίσιμα πανανθρώπινα ζητήματα. Να διαθέτει, στον πυρήνα του, στοιχεία κοινωνικού ρεαλισμού, καλά δομημένη υπόθεση, μυστήριο, εκπλήξεις και ανατροπές. Να περιλαμβάνει, οπωσδήποτε, διαλόγους. Να μη μένουν κενά στην αφήγηση. Να χρησιμοποιεί λογοτεχνικά σχήματα και ιδιαίτερο συγγραφικό ύφος. Η αφηγηματική ροή να μην είναι ευθύγραμμη, γιατί τότε η εξιστόρηση καταντά μονότονη, αλλά να υπάρχουν χρονικές μετατοπίσεις στο παρελθόν ή το μέλλον. Να το χαρακτηρίζει η διακειμενικότητα, η σύνδεσή του δηλαδή με το εθνικό και παγκόσμιο λογοτεχνικό corpus.

Θεωρείτε ότι τα βιβλία πρέπει να δίνουν μηνύματα; Στο βιβλίο «Γεωμετρική σχέση» υπάρχουν κάποια μηνύματα;
Δεδομένου ότι το μυθιστόρημα συνδυάζει το τερπνόν με το ωφέλιμον είναι επόμενο να «εκπέμπει» μηνύματα, αλλιώς η ιστόρηση δεν θα διαθέτει εσωτερική δυναμική. Όχι όμως για τα τετριμμένα, αλλά για τα υψηλά ιδεώδη του σύγχρονου πολιτισμένου ανθρώπου. Τα μηνύματα, επιπλέον, δεν πρέπει να καταγράφονται εν είδει αφορισμών, γιατί τότε το βιβλίο μεταπίπτει σε μικτό είδος πεζογραφήματος (στη χειρότερη περίπτωση θεωρείται στρατευμένο), αλλά να αναφαίνονται στους διαλόγους των χαρακτήρων του. Στη «Γεωμετρική σχέση» υποφώσκουν μηνύματα και σχηματοποιούνται ιδέες για έναν καλύτερο κόσμο απαλλαγμένο από την εκμετάλλευση του ανθρώπου, τη στέρηση της ελευθερίας, τη βία, τον φθόνο, την αχαριστία, κ.ά.

Υπάρχουν μελλοντικά συγγραφικά σχέδια;
Έχω προγραμματίσει να βγει, μες στο 2020, το τέταρτο μυθιστόρημά μου και ελπίζω να βρεθεί κάποιος χορηγός, που θ’ αναλάβει τη δαπάνη έκδοσης της μελέτης μου «Λεξικογράφηση 600 Λαρισαίων συγγραφέων και λογοτεχνών».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το