Β’ μέρος – Εικονογραφημένα βιβλία που ξεχώρισαν

Του 

Βασίλη Κουτσιαρή,

συγγραφέα παιδικών βιβλίων

Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματός μου σε παιδικά εικονογραφημένα βιβλία, παρουσιάζω τέσσερα βιβλία για την αυτοεκτίμηση και το θάρρος, την ξαφνική και αναπάντεχη απώλεια, την τήρηση των κανόνων σε μια βιβλιοθήκη και την ιστορία της ανθρώπινης υγιεινής. Τα βιβλία που ξεχώρισα είναι: «Ησυχία», εκδ. Ίκαρος, «Το χρώμα του κενού», εκδ. Δεσύλλας και «Το λιοντάρι της βιβλιοθήκης», εκδ. Παπαδόπουλος. Αγαπημένο, το καινούριο βιβλίο του Πολωνού εικονογράφου Piotr Socha, «Ένα βιβλίο μες στη Βρόμα», εκδ. Μικρή Σελήνη. Καλές αναγνώσεις!

Βιβλία που ξεχώρισαν 

Ησυχία

Tom Percival

Εικόνες: Richard Jones

Μετάφραση: Φίλιππος Μανδηλαράς

Ίκαρος

Κάποτε ζούσε ένα πουλάκι, που του άρεσε να πετάει ψηλά στον ουρανό, μακριά από αυτό το πανδαιμόνιο φωνών που επικρατούσε στο δάσος. Η φωνούλα του ήταν τόσο χαμηλή και αδύναμη, που δεν μπορούσε να ακουστεί, όσο κι αν προσπαθούσε. Ένα πρωί άκουσε έναν παράξενο θόρυβο, που το έκανε να ανησυχήσει πάρα πολύ. Προσπάθησε να μοιραστεί αυτή του την ανησυχία με τα υπόλοιπα ζώα του δάσους, αλλά η φωνή του ήταν πολύ σιγανή για να ακουστεί. Έτσι, αποφάσισε να ανακαλύψει μόνο του τι συνέβαινε και πέταξε στην άλλη πλευρά του δάσους. Εκεί, ένα τεράστιο μηχάνημα κατέστρεφε τα πάντα στο πέρασμά του. Βλέποντας το δάσος, τα σπίτια να κινδυνεύουν, κατάλαβε πως έπρεπε γρήγορα να κάνει κάτι γι’ αυτό. Ακόμα κι αν χρειαζόταν να φωνάξει πολύ δυνατά, για να ακουστεί…

Μια όμορφη ιστορία για όλες αυτές, τις αδύναμες φωνούλες, που θέλουν να μιλήσουν, να πουν τη γνώμη τους, αλλά δεν τολμούν. Επιλέγουν ή να παρακολουθούν τους άλλους σιωπηλά ή να φεύγουν μακριά. Έρχεται όμως η στιγμή που επαναστατούν, βρίσκουν το θάρρος και μιλάνε. Τα λόγια τους έχουν τέτοια δύναμη, που καταφέρνουν να κάνουν τους γύρω τους όχι μόνο να τους προσέξουν, αλλά και να πιστέψουν σε αυτούς. 

Άλλη μια υπέροχη και συγκινητική δουλειά από τον Tom Percival, τον δημιουργό των εξαιρετικών εικονογραφημένων βιβλίων «Η θάλασσα είδε» & «Το ποτάμι». Το βιβλίο εστιάζει στην αυτοεκτίμηση, στο θάρρος που οφείλουμε να δείχνουμε στις δύσκολες καταστάσεις, αλλά και στην ανάγκη για επικράτηση ενός ήρεμου κλίματος, προκειμένου να παρθούν οι σωστές αποφάσεις.

Το χρώμα του κενού

John Dougherty

Εικόνες: Thomas Docherty

Απόδοση: Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου

Δεσύλλας

Ο Χερτλ και η Μπερτλ ήταν αχώριστοι. «Είναι δυνατόν ένας γρήγορος λαγός να έχει φίλη μια αργή χελώνα;» έλεγαν και ξανάλεγαν όλοι όσοι τους έβλεπαν μαζί. Εκείνοι δεν έδιναν σημασία και απολάμβαναν τη φιλία τους, ώσπου έφτασε μια μέρα που όλα τέλειωσαν ξαφνικά. Ο Χερτλ έγινε καπνός, αφήνοντας πίσω του μια σκοτεινή τρύπα. Είχε το σχήμα του λαγού, αλλά ήταν κατάμαυρη και άδεια. Η Μπερτλ έψαξε πάνω, έψαξε κάτω, δεξιά κι αριστερά, γύρω από την τρύπα και μέσα σε αυτή. Ο φίλος της όμως δεν ήταν πουθενά. «Φύγε! Εξαφανίσου!» της φώναζε, αλλά τι μπορούσε να απαντήσει μια τρύπα; Έκλαιγε για μέρες, αλλά ο πόνος δεν περνούσε. Η Γκέρντα, η αρκούδα την είδε ένα πρωί και κάθισε δίπλα της. Την αγκάλιασε τρυφερά και της είπε: «Αυτή την τρύπα δεν μπορείς με τίποτα να τη διώξεις. Μπορείς όμως να της βάλεις κάτι μέσα, να τη γεμίσεις…».

Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα εικονογραφημένα βιβλία που κυκλοφόρησαν για την απώλεια. Ένα πραγματικά δύσκολο θέμα που απαιτεί λεπτό και ιδιαίτερο χειρισμό από τον κάθε συγγραφέα. Το «χρώμα του κενού» – εξαιρετικός τίτλος και εξώφυλλο – αναφέρεται στην αναπάντεχη απώλεια, που δεν μας βρίσκει προετοιμασμένους, που μας αιφνιδιάζει. Πανέξυπνο το εύρημα της κατάμαυρης άδειας τρύπας που χρησιμοποιείται αλληγορικά στην ιστορία και μας προτρέπει να τη γεμίσουμε με χρώματα και όμορφες αναμνήσεις. Το βιβλίο εστιάζει φυσικά και στον καταλυτικό ρόλο του ενήλικα, που θα βοηθήσει το παιδί όχι μόνο να αποδεχτεί την απουσία, αλλά και να συνεχίσει χαρούμενο τη ζωή του. Συγκινητικό το τελευταίο σιωπηλό σαλόνι, που θα αγγίξει λίγο παραπάνω την καρδιά των ενήλικων αναγνωστών. 

Το λιοντάρι της βιβλιοθήκης

Michelle Knudsen

Εικόνες: Kevin Hawkes

Μετάφραση: Μάνος Μπονάνος

Παπαδόπουλος

Μια μέρα ένα λιοντάρι μπήκε στη βιβλιοθήκη. Αφού περιπλανήθηκε στον χώρο, κάθισε στη γωνιά διαβάσματος και άκουσε όλα τα παραμύθια από την αφηγήτρια, αλλά όταν τέλειωσαν, και τα παιδιά άρχισαν να φεύγουν, την πλησίασε και βρυχήθηκε πολύ δυνατά. Η κυρία Μεριγουέδερ, η βιβλιοθηκονόμος, του είπε πως αν δεν μπορούσε να κάνει ησυχία, θα έπρεπε να φύγει. Το λιοντάρι την κοίταξε και σταμάτησε να βρυχάται. 

Την επόμενη μέρα, αλλά και κάθε μέρα πήγαινε στη βιβλιοθήκη και βοηθούσε. Άλλοτε ξεσκόνιζε τα ράφια, άλλοτε σάλιωνε φακέλους, άλλοτε άφηνε τα μικρά παιδιά να ανεβαίνουν στην πλάτη του για να φτάνουν τα βιβλία στα ψηλότερα ράφια. Μετά, κουλουριαζόταν στη γωνιά του και περίμενε να ξεκινήσει η αφήγηση των παραμυθιών. 

Μια μέρα, καθώς η βιβλιοθηκονόμος προσπαθούσε να κατεβάσει ένα βιβλίο πατώντας σε ένα σκαμνί, έπεσε και χτύπησε το χέρι της. Το λιοντάρι έπρεπε γρήγορα να ειδοποιήσει κάποιον. Έτσι, διέσχισε τρέχοντας τον διάδρομο και μόλις έφτασε στην υποδοχή, έβγαλε τον πιο δυνατό βρυχηθμό του. Όμως, επειδή είχε παραβεί δυο κανόνες, αποφάσισε να φύγει για πάντα από τη βιβλιοθήκη…

Πολυβραβευμένο (Best seller των New York Times, ανάμεσα στα 100 κορυφαία βιβλία για παιδιά όλων των εποχών από το περιοδικό Time, βραβείο Cuffie του Publishers Weekly κ.ά.) κι όχι άδικα, αφού αγκαλιάζει με τόση στοργή τον αγαπημένο χώρο μιας βιβλιοθήκης. Όλοι έχουν δικαίωμα να βρίσκονται σε αυτή και να απολαμβάνουν είτε το διάβασμα είτε την αφήγηση των παραμυθιών. Με την προϋπόθεση βέβαια να σέβονται τους κανόνες της, χωρίς αυτό να σημαίνει πως κι αυτοί κάπου κάπου δεν μπορεί να παραβιαστούν. Ειδικά αν προκύψει σοβαρός λόγος. Οι ήρωες της ιστορίας – ζώο και άνθρωποι – αξιαγάπητοι. Βιβλίο, που σίγουρα θα αγαπηθεί από τους μικρούς μας αναγνώστες.