Της Ελένη Χρυσοπούλου*
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου, ώρα 19.30, στο «Αχίλλειον» το CineDoc Βόλου, σε συνδιοργάνωση με την Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ του Δήμου Βόλου και σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τμήμα Κοινωνικής Προστασίας του Δήμου Βόλου, θα προβάλει το ντοκιμαντέρ «Ένας Καλύτερος Άνδρας» της Attiya Khan και του Lawrence Jackman.
Η ταινία παρακολουθεί την προσωπική αποστολή της σκηνοθέτιδας να θεραπευτεί, καθώς αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο το τραύμα της και τον άνθρωπο που της το προξένησε. Πρόκειται για μια ταινία, που πραγματεύεται ένα ζήτημα που δυστυχώς συμβαίνει γύρω μας ή πολύ κοντά μας ή ακόμη και σε εμάς, και η οποία χωρίς να χρησιμοποιεί σκηνές βίας, καταφέρνει να προσφέρει παρηγοριά και ελπίδα σε όσους πρέπει και θέλουν να βοηθήσουν ή να βοηθηθούν.
Η Attiya Khan είναι καναδή σκηνοθέτιδα, ακτιβίστρια κατά της βίας και επιζήσασα κακοποίησης από τον σύντροφο που είχε στα 16 της χρόνια. Δύο χρόνια αφότου η Khan εγκατέλειψε τον Steve, τον συνάντησε τυχαία στο Τορόντο, και οι συναντήσεις συνεχίστηκαν για έξι χρόνια, ώσπου το 2011 ο Steve της ζήτησε να συναντηθούν και της ζήτησε επανειλημμένα συγνώμη, ξεσπώντας σε λυγμούς. Από τότε η Khan άρχισε να σκέφτεται μήπως οι συναντήσεις αυτές την βοηθούσαν να ξεπεράσει το τραύμα της. Έτσι, το 2013 πρότεινε στον Steve να διερευνήσουν μπροστά στην κάμερα την σχέση τους, με σκοπό να βοηθήσουν και άλλες γυναίκες που είχαν παρόμοια εμπειρία, αλλά και να αποτρέψουν παρόμοιες πράξεις από κάποιους άνδρες.
Με τη μεσολάβηση ενός ειδικού συμβούλου σε θέματα κακοποίησης, η σκηνοθέτιδα και ο Steve συναντήθηκαν οκτώ φορές στη διάρκεια ενός χρόνου, δημιουργώντας ένα ντοκιμαντέρ που αποτελεί κοινωνικό επίτευγμα, καθώς μετέτρεψε μια ιστορία πόνου σε ελπιδοφόρο μήνυμα ίασης και αποκατάστασης. Η πρωταγωνίστρια – σκηνοθέτιδα, που έχει αποκτήσει σύντροφο και παιδί, αποτελεί πρότυπο δύναμης και έμπνευσης για όλους όσοι έχουν υποστεί σωματική, λεκτική ή σεξουαλική κακοποίηση.
Το «Ένας Καλύτερος Άνδρας» ανήκει σε ένα είδος διερευνητικού ντοκιμαντέρ, με μεγάλη απήχηση τελευταία στις ΗΠΑ, όπου ο θύτης αντιμετωπίζει το θύμα του σε μια προσπάθεια επανορθωτικής δικαιοσύνης- μιας εναλλακτικής στη σωφρονιστική δικαιοσύνη-, κατά την οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι στο αδίκημα αποφασίζουν μαζί τι πρέπει να γίνει, για να διορθώσουν ένα κακό.
Σε αυτού του είδους τις συνεδρίες, ο θύτης αναλαμβάνει την ευθύνη για την συμπεριφορά του και δεσμεύεται σε ένα πρόγραμμα επανόρθωσης, που περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, κοινωνική εργασία, μια επίσημη δήλωση συγνώμης και, κάποιες φορές, και οικονομική αποζημίωση. Το αμερικάνικο δικαστικό σύστημα πρώτο ενσωμάτωσε πρακτικές επανορθωτικής δικαιοσύνης στα τέλη της δεκαετίας του 1970 για αστικές υποθέσεις και εγκλήματα ανηλίκων, ενώ χώρες όπως ο Καναδάς, η Αυστρία και η Φινλανδία έχουν προγράμματα επανορθωτικής δικαιοσύνης, τα οποία χρησιμοποιούν σε περιπτώσεις κακοποίησης, εδώ και κάποια χρόνια.
Η ύπαρξη και η εκδήλωση οποιασδήποτε από τις πολλές μορφές έμφυλης βίας, στηρίζεται σε διαχρονικές κοινωνικές και οικονομικές δομές εξουσίας του άνδρα απέναντι στη γυναίκα, που ξεκίνησαν με την πατριαρχία και φτάνουν στις μέρες μας, έχοντας ριζωθεί βαθιά στην κοινωνία μας με στερεότυπα και αντιλήψεις που υποβιβάζουν το γυναικείο φύλο.
Η ενδοοικογενειακή βία, όπως όλες οι μορφές έμφυλης βίας, αποτελεί φαινόμενο που υπερβαίνει τις κοινωνικές, οικονομικές και μορφωτικές διακρίσεις και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Αποδεικνύεται δε καθημερινά ότι η ενδοοικογενειακή και συντροφική βία, αποτελεί μία κυρίαρχη μορφή βίας, γεγονός που αναπαράγει τις στερεοτυπικές αντιλήψεις περί ανισότητας των φύλων. Για την καταπολέμησή της, όπως και για όλες τις μορφές άσκησης βίας κατά των γυναικών, απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση, που επενδύει σε όλους τους τομείς της πρόληψης και καταστολής, περιλαμβάνει τη συμμετοχή πολλών φορέων της πολιτείας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και του εθελοντικού τομέα, καθώς και τη δικτύωση μεταξύ διαφόρων εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Επιπλέον, πρέπει να επισημαίνουμε ότι η βία κατά των γυναικών εντός του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης είναι έγκλημα, συνιστά παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και αποτελεί έμφυλη διάκριση βάσει φύλου. Οι συνέπειες δε της βίας για τη σωματική και ψυχική υγεία των γυναικών που την υφίστανται, είναι πολύ σοβαρές.
Είναι χρήσιμο, επίσης, να τονίσουμε πως τα κρυφά ποσοστά είναι μεγαλύτερα από τα καταγεγραμμένα περιστατικά βίας. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι, κατά τη διάρκεια του 2018, 286 γυναίκες φιλοξενήθηκαν στους Ξενώνες Φιλοξενίας Γυναικών θυμάτων βίας των δήμων, στα Συμβουλευτικά Κέντρα απευθύνθηκαν 4.909 γυναίκες, ενώ η Γραμμή SOS 15900 δέχθηκε 5.088 κλήσεις! Από τις κλήσεις που αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών το 87% αφορούσαν σε ενδοοικογενειακή βία με δράστη, κυρίως, τον σύζυγο.
Σε αυτόν τον αγώνα, οφείλουμε όλοι να συμπορευτούμε, να ενισχύσουμε κάθε μέθοδο καταπολέμησης της βίας και ο καθένας μας, μέσα από το δικό του μικρόκοσμο, την οικογένειά του, να στοχεύει σε ένα κοινό όραμα: τη δημιουργία μιας κοινωνίας αλληλέγγυας, με ισότητα και σεβασμό απέναντι σε όλους τους ανθρώπους.
Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τις κ.κ. Φ. Κουλούμπαρδου, Ψυχολόγο, και Β. Μακρυγιάννη, Κοινωνική Λειτουργό, του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Βόλου.
Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί με ελληνικούς υποτίτλους.
Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ, φοιτητικό και ΑμεΑ: 4 ευρώ
Εισιτήρια με αριθμημένες θέσεις για τις προβολές προπωλούνται στο κατάστημα «Έντεκα» (Γκλαβάνη 86- Τ. Οικονομάκη), ημέρες και ώρες καταστημάτων, και στο ταμείο του «Αχίλλειον» την ημέρα της προβολής, μετά τις 18.30.
*υπεύθυνης διοργάνωσης CineDoc Βόλου