Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ
συντ/χου γεωπόνου,
πρ. προέδρου Γεωπονικού
Συλλόγου Μαγνησίας
Καταρχήν θα πρέπει να πούμε και να τονίσουμε το εξής πολύ σημαντικό δεδομένο: Το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» υπάρχει και «λειτουργεί στη φύση / στο περιβάλλον από μόνο του και χωρίς την άμεση ανθρώπινη παρέμβαση – συμμετοχή. Πλην, όμως, το μέγεθος της έντασής του και τα προβλήματα που προκύπτουν, οφείλονται (άμεσα ή έμμεσα) στις πολλές, διάφορες και πολυποίκιλες «δραστηριότητες» των ανθρώπων! Ανθρώπινες «δραστηριότητες» που έχουν άμεση σχέση με τις «εκπομπές» (προς την ατμόσφαιρα) διάφορων επικίνδυνων αερίων, που αποκαλούνται «αέρια του θερμοκηπίου» όπως π.χ. το Διοξείδιο του Άνθρακα / CO2, το Μεθάνιο / CH4, τα Οξείδια του Αζώτου / Ν2Ο, Νο, οι χλωρο-φθορ-άνθρακες / CFC κ.ά.
Σημείωση: α) Το Διοξείδιο του Άνθρακα / CO2 είναι το βασικότερο, το πολυπληθέστερο και το πιο επικίνδυνο αέριο για τη δημιουργία του «Φαινομένου του θερμοκηπίου» και παράγεται (κυρίως) από την καύση * ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα κ.ά.), * στερεών (φυτικών) υλικών (π.χ. δέντρων, θάμνων, πάσης φύσεως και μορφής ξυλεία κ.ά.), * στερεών «αποβλήτων» σε χώρους «υγειονομικής ταφής» κ.τ.λ.
β) Το Μεθάνιο / CH4 είναι το δεύτερο, πιο σημαντικό από τα «αέρια του θερμοκηπίου», μετά από το CO2 και προέρχεται (κυρίως) από τις διάφορες ηφαιστειακές δραστηριότητες στον πλανήτη μας (γενικά) * από τις πυρκαγιές (μικρές ως πολύ μεγάλες) και από τις «χωματερές» κατά την ατελή καύση κάθε οργανικής ουσίας, * από κτηνοτροφικές δραστηριότητες, όπως π.χ. από την εκτροφή ή ελεύθερη βοσκή αγελάδων, κατσικιών κ.ά., κατά την πέψη και «ρέψιμο» δύσπεπτων τροφών και κυρίως όταν τρώνε πολύ γρασίδι κ.τ.λ.).
Ας δούμε, όμως, τώρα, πώς δημιουργείται το «φαινόμενο του θερμοκηπίου», καθώς και τις διάφορες βασικές επιπτώσεις του στο κλίμα του πλανήτη μας (γενικά και της χώρας μας (πιο ειδικά).
Όπως είναι γνωστόν, η θερμική ακτινοβολία του Ηλίου / η ηλιακή θερμότητα, πέφτει στην επιφάνεια της Γης, δηλαδή και στα επιφανειακά νερά της και στο έδαφός της και στα «επιμέρους» ειδικά «μέρη» της, όπως οι μακροχρόνιοι πάγοι (των βουνών) και οι παγετώνες. Το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλιακής θερμότητας απορροφάται από την επιφάνεια της Γης (γενικά), ενώ το υπόλοιπο αντανακλάται, πίσω, προς την ατμόσφαιρα.
Αν, τώρα, το ποσοστό των «αερίων του θερμοκηπίου» και κυρίως του CO2 (που είναι το περισσότερο και το πιο επικίνδυνο των υπολοίπων «αερίων») βρίσκεται (στην ατμόσφαιρα) σε κανονικές «φυσιολογικές» ποσότητες, τότε ένα ικανοποιητικό ποσοστό / «μέρος» της ηλιακής θερμότητας παραμένει στην ατμόσφαιρα και έτσι έχουμε στον πλανήτη μας (γενικά) την «ανεκτή» θερμοκρασία «ζωής» για κάθε «έμβιο ον» (ανθρώπους, ζώα, φυτά κ.ά.), ενώ το υπόλοιπο ποσοστό / «μέρος» της θερμότητας, «φεύγει» έξω από την ατμόσφαιρα και… «χάνεται».
Όμως. Αν το ποσοστό των «αερίων του θερμοκηπίου» και κυρίως το CO2 βρίσκεται / υπάρχει σε μεγαλύτερη ως πολύ μεγαλύτερη ποσότητα (από τη θεωρούμενη «κανονική – φυσιολογική»), τότε τα «αέρια» αυτά, λειτουργούν σαν «κουβέρτα» και η οποία συγκρατεί / παγιδεύει (από τη αντανακλαζόμενη θερμότητα της επιφάνειας της Γης), μεγαλύτερη ώς πολύ μεγαλύτερη ποσότητα θερμότητας στην ατμόσφαιρα της Γης.
Ανάλογα με την ποσότητα της «παγιδευμένης» θερμότητας (στην ατμόσφαιρα), έχουμε και ανάλογη αύξηση της «μέσης» θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και του πλανήτη μας (γενικά) και της μεσογειακής «λεκάνης» και της χώρας μας, φυσικά. Παράλληλα, όμως, λόγω της αυξημένης θερμότητας, έχουμε και μεγαλύτερη ώς πολύ μεγαλύτερη εξάτμιση (υδρατμών) από τα επιφανειακά νερά της Γης (γενικά και ειδικά).
Αυτή η μεγαλύτερη αύξηση της εξάτμισης υδρατμών από τα επιφανειακά νερά των θαλασσών, λιμνών, ποταμών κ.ά. (μαζί με άλλα μετεωρολογικά «φαινόμενα»), προκαλεί και αύξηση έντονων βροχοπτώσεων και αύξηση καταιγίδων και αύξηση (άμεσα ή έμμεσα) κατολισθήσεων σε ορεινές ή ημιορεινές περιοχές κ.ά.
Επιπλέον, επίσης, έχουμε (λόγω των πολύ αυξημένων ατμοσφαιρικών θερμοκρασιών) και ισχυρούς καύσωνες και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και ερημοποίηση (παραγωγικών εδαφών και πολύ μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές δασικών εκτάσεων (όταν αυτές, φυσικά, δεν οφείλονται σε κακόβουλα ανθρώπινα χέρια) και αύξηση της στάθμης των νερών των θαλασσών, λόγω λιώσιμου πάγων και παγετώνων και με ό,τι αυτό συνεπάγεται κ.ά.
Γενικά, δηλαδή, λόγω (κυρίως) του «φαινομένου του θερμοκηπίου» έχουμε τις παραπάνω αναφερθείσες και όχι μόνον έντονες καιρικές «εξελίξεις» της «κλιματικής διαφοροποίησης / αλλαγής» και «κρίσης».
Σημείωση: Στο επόμενο άρθρο μου θα ασχοληθώ με το εξής θέμα: «Τα φυτά (γενικά) και τα δάση (ειδικότερα) στην υπηρεσία περιορισμού της κλιματικής αλλαγής.