Της Χαριτίνης Μαλισσόβα *
Μια εβδομάδα μετά τη λήξη των μαθημάτων στο Δημοτικό Σχολείο και οι γονείς των μαθητών διερωτώνται τι πρέπει να διαβάσουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών.
Το ερώτημα είναι διπλής κατεύθυνσης.
Η πρώτη αφορά στις επαναλήψεις για τη διδαχθείσα ύλη ώστε οι μαθητές να είναι έτοιμοι για την επόμενη σχολική χρονιά.
Η δεύτερη αφορά στα λογοτεχνικά βιβλία που θα διαβάσουν τα παιδιά ώστε να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να ασκηθούν στην ανάγνωση αλλά και στην κατανόηση των κειμένων.
Για να υπάρχει διάθεση από την πλευρά των παιδιών να ασχοληθούν με τα μαθήματα του σχολείου εξαρτάται και από το πόσο ξεκούραστο κι έτοιμο είναι το παιδί να κάνει επανάληψη στην ύλη της προηγούμενης τάξης.
Ένα παιδί κουρασμένο που έχει ανάγκη από ξενοιασιά και διακοπές δεν μπορεί μέσα στο καλοκαίρι να διαβάζει σχολικά μαθήματα.
Είναι άσκοπο λοιπόν να πιέζουμε τα παιδιά να διαβάζουν σχολικά μαθήματα κατά τη διάρκεια των διακοπών ,ιδιαίτερα όταν δείχνουν άρνηση.
Καλό κίνητρο, ωστόσο, αποτελούν κάποιες εικονογραφημένες εκδόσεις που αφορούν σε επανάληψη της ύλης κάθε τάξης, κυρίως στη γλώσσα και στα μαθηματικά, τα οποία με ευχάριστο και παιγνιώδη τρόπο κερδίζουν το ενδιαφέρον των παιδιών.
Αυτό, πάντως, είναι ορθό να γίνει μετά τον Δεκαπενταύγουστο ή νωρίτερα μόνο αν το αναζητήσει το ίδιο το παιδί ως άσκηση και παιχνίδι μαζί.
Είναι σημαντική μια περίοδος αποσυμφόρησης και ξεκούρασης.
Όμως, τι γίνεται με την ορθή διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους καλοκαιρινούς μήνες;
Η θάλασσα, το βουνό, το παιχνίδι με φίλους, είναι καλές πηγές εκτόνωσης και αποσυμφόρησης από την καθημερινότητα και το άγχος των σχολικών κι εξωσχολικών υποχρεώσεων.
Οι διάφορες αθλητικές δράσεις (εφόσον τις έχει επιλέξει το ίδιο το παιδί) είναι ένας ακόμα εποικοδομητικός τρόπος για τη διαχείριση του χρόνου τους.
Οι γονείς συχνά ανησυχούν, όχι άδικα, όταν τα παιδιά αφιερώνουν ατελείωτο χρόνο στο κινητό, το τάμπλετ ή την τηλεόραση μένοντας στατικά.
Δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε παιδιά δημοτικού σχολείου σε κέντρα εστίασης ή στην ξαπλώστρα ακίνητα με μόνη επαφή κι επικοινωνία με τον έξω κόσμο τα κινητά τους.
Το πιο περίεργο είναι όταν το ίδιο κάνουν όσα παιδιά βρίσκονται στην ίδια παρέα χωρίς καμία επικοινωνία μεταξύ τους.
Το να «ξεκολλήσουν» και να αρχίσουν να διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία τα παιδιά αυτής της ηλικίας αφορά πρωτίστως τους γονείς τους.
Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών τους και να τα κατευθύνουν έξυπνα, όχι παρεμβατικά, στο να ξεκινήσουν να διαβάζουν.
Ένας γονιός οφείλει επίσης να έχει περάσει χρόνο με το παιδί του διαβάζοντάς του βιβλία, από τη βρεφική ηλικία, ώστε να συνεχίσει, όταν μάθει να διαβάζει το ίδιο, να αποζητά τα βιβλία.
Ισχυρό κίνητρο τέλος για να γίνει αναγνώστης ένα παιδί είναι να βλέπει τους ίδιους τους γονείς του να διαβάζουν.
Τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται συμπεριφορές, οπότε είναι πιο εύκολο να πείσεις κάποιον όταν εσύ ο ίδιος γίνεσαι παράδειγμα.
Η αρχή, φυσικά, δεν θα γίνει δια μαγείας, στη θάλασσα, αλλά στο ίδιο το σπίτι, όταν το παιδί θα επιλέξει το ίδιο ένα βιβλίο για να διαβάσει.
Όταν γινόμαστε επίμονοι να διαβάσουν τα παιδιά, αντί να αγαπήσουν το διάβασμα θα αντιδράσουν, αφού θα το αντιμετωπίσουν ως ακόμα μια επιβεβλημένη υποχρέωση και θα το κάνουν ως αγγαρεία.
Σκοπός είναι να τους εμφυσήσουμε το ενδιαφέρον για τα βιβλία και την αγάπη για την ανάγνωση.
Μικρές συμβουλές
*Έχετε πάντα σε προσβάσιμο χώρο κάποια βιβλία που θα θέλατε να διαβάσει το παιδί σας.
*Αφιερώστε του μια επίσκεψη σε ένα βιβλιοπωλείο και αφήστε το να ψάξει και να βρει το ίδιο ποιο βιβλίο του αρέσει.
*Συζητήστε μαζί του για βιβλία που διαβάσατε στην ηλικία του.
*Εξηγήστε του ότι το διάβασμα χρειάζεται κάποια εκπαίδευση, πως δεν είναι κακό να μην του αρέσει κάποιο βιβλίο που άρεσε στους φίλους του και πως ο καθένας έχει δικαίωμα να επιλέγει τα βιβλία που του αρέσουν.
Ας μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά έχουν πρωτίστως ανάγκη από παιχνίδι και ξενοιασιά και συνθήκες οικογενειακής ηρεμίας.
Αφουγκραστείτε τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους ώστε να επιστρέψουν ξεκούραστα και με όρεξη την επόμενη σχολική χρονιά.
Καλό καλοκαίρι.
*Η Χαριτίνη Μαλισσόβα είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας του βιβλίου Σχέσεις γονέων εκπαιδευτικών στο Δημοτικό Σχολείο (εκδ. Αρμός).