Το γάλα ζωικής προέλευσης, όπως είναι το γάλα αγελάδας, το πρόβειο ή το κατσικίσιο, είναι μια τροφή υψηλής διατροφικής αξίας, που περιέχει σημαντική ποσότητα πρωτεϊνών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Ωστόσο, μια μεγάλη ποικιλία από ροφήματα φυτικής προέλευσης που ονομάζονται κατ’ αναλογία «φυτικά γάλατα» έχει εμφανιστεί στην αγορά τα τελευταία χρόνια και όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να τα εντάξουν στη διατροφή τους.
Θα δούμε στη συνέχεια τα πιθανά οφέλη για την υγεία που έχουν τα φυτικά γάλατα, πότε συνιστάται η κατανάλωσή τους, καθώς και τα κυριότερα είδη γάλακτος φυτικής προέλευσης που μπορείτε να βρείτε στα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα.
Πότε είναι προτιμότερο το φυτικό γάλα
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ορισμένοι άνθρωποι αποφεύγουν το ζωικό γάλα:
- Δυσανεξία στη λακτόζη: Ένα 65% του παγκόσμιου πληθυσμού δυσκολεύεται να αφομοιώσει τη λακτόζη, ένα σάκχαρο που βρίσκεται σε κάθε γάλα ζωικής προέλευσης. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι αυτό το ποσοστό φτάνει το 10-20% των ενηλίκων.
- Αλλεργίες: Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν αλλεργικές αντιδράσεις στις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο γάλα. Το 2-3% των βρεφών γεννιούνται με αλλεργία στο γάλα.
- Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Η παραγωγή εναλλακτικών φυτικών τύπων γάλακτος έχει γενικά χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε ότι αφορά τη χρήση νερού και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και είναι μια πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον λύση.
- Αντιβιοτικά και φυτοφάρμακα: Τα αντιβιοτικά και τα φυτοφάρμακα πιθανόν να αφήνουν ένα αποτύπωμα στο ζωικό γάλα, αν και οι συνέπειες αυτών των υπολειμμάτων στην υγεία δεν είναι πλήρως γνωστές.
- Ορμόνες: Κάθε ζωικό γάλα περιέχει οιστρογόνα και προγεστερόνη, ορμόνες που κάποιοι φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο ή να οδηγήσουν σε πρόωρη εφηβεία τα κορίτσια. Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
- Υγεία του προστάτη: Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άντρες που καταναλώνουν γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα σε μεγάλες ποσότητες στατιστικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Αντίστοιχα, κάποιοι προτιμούν την κατανάλωση κάποιου φυτικού ροφήματος αντί για γάλα για τους εξής λόγους:
- Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ενώ παράλληλα είναι πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, που είναι ευεργετικά για τη λειτουργία της καρδιάς
- Αποτελούν μα καλή εναλλακτική λύση για όσους ακολουθούν χορτοφαγική ή vegan διατροφή.
- Σε γενικές γραμμές έχουν λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα ζωικά γάλατα, αν και πολλά τέτοια ροφήματα περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη.
- Συχνά είναι εμπλουτισμένα με πρόσθετες θρεπτικές ουσίες, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ειδικότερα την Β12, που είναι απαραίτητο συμπλήρωμα για όποιους ακολουθούν vegan διατροφή.
Ποιο φυτικό γάλα είναι κατάλληλο για εσάς;
Τα φυτικά γάλατα παράγονται από μια μεγάλη ποικιλία καρπών, φασολιών και σπόρων. Κάποια από τα πιο συνηθισμένα είναι τα εξής:
- Γάλα αμυγδάλου: Είναι χαμηλό σε θερμίδες και περιέχει υγιή μονοακόρεστα λίπη. Είναι μια καλή πηγή βιταμίνης Ε, η οποία είναι ένα αντιοξειδωτικό που συμβάλλει στην καλή υγεία του δέρματος. Κυκλοφορεί σε διάφορες γεύσεις και παραλλαγές, για παράδειγμα στις προσφορές τριημέρου του My Market θα βρείτε ροφήματα αμυγδάλου με βανίλια, με σοκολάτα, χωρίς ζάχαρη, με πρόσθετη πρωτεΐνη, κτλ.
- Γάλα σόγιας: Είναι μια καλή πηγή πλήρους πρωτεΐνης, που περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Είναι επίσης φυσικά πλούσιο σε ασβέστιο και βιταμίνη D και βιταμίνη Β12.
- Γάλα βρόμης: Είναι πλούσιο σε διαλυτές φυτικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Είναι κατάλληλο για όσους έχουν αλλεργία στους ξηρούς καρπούς ή στη σόγια.
- Γάλα καρύδας: Περιέχει σημαντική ποσότητα ασβεστίου, όπως και βιταμίνες C και Ε που του προσδίδουν ήπια αντιοξειδωτική δράση. Είναι πλούσιο σε ω-6 λιπαρά οξέα τα οποία είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για τον οργανισμό.
- Γάλα ρυζιού: Είναι πολύ εύπεπτο και ελαφρύ. Είναι επίσης το λιγότερο αλλεργιογόνο φυτικό γάλα.
- Γάλα κάνναβης: Αποτελεί καλή πηγή ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων. Είναι πλούσιο σε φυτικές πρωτεΐνες και περιέχει βασικά μέταλλα όπως ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο.
- Γάλα κάσιους: Έχει κρεμώδη υφή με ελαφρώς γλυκιά γεύση. Είναι μια καλή πηγή υγιεινών μονοακόρεστων λιπών και διαφόρων μεταλλικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου του μαγνησίου και του ψευδαργύρου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το θρεπτικό περιεχόμενο αυτών των φυτικών ροφημάτων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις μάρκες και τις πρόσθετες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία με τα οποία έχουν εμπλουτιστεί. Ελέγχετε πάντα τη λίστα συστατικών και τις διατροφικές πληροφορίες στη συσκευασία για να κάνετε μια ενημερωμένη επιλογή. Εάν έχετε οποιεσδήποτε αμφιβολίες ή συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή έναν διατροφολόγο για εξατομικευμένες συμβουλές.