Θα ξαναδώσουμε τα χέρια;

Της Ελένης Καραγιάννη

Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι αγωνίζονται να αγνοήσουν χιλιάδες χρόνια βιο-κοινωνικής σύμβασης και να αποφύγουν να αγγίξουν ο ένας τον άλλον. Η χειραψία μπορεί να είναι ένα από τα πιο δύσκολα έθιμα που χάνεται στον κόσμο μετά την πανδημία, αλλά υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, γράφει ο Τζέιμς Τζέφρι, συγγραφέας, σε άρθρο του στο BBC.
Υπάρχουν διάφορες ιδέες για την προέλευση της χειραψίας. Μπορεί να προήλθε από την αρχαία Ελλάδα ως σύμβολο ειρήνης μεταξύ δύο ανθρώπων, δείχνοντας ότι κανένα άτομο δεν κουβαλούσε όπλο. Ή μπορεί να έχει ξεκινήσει στη Μεσαιωνική Ευρώπη, όταν οι ιππότες έσφιγγαν ο ένας το χέρι του άλλου δυνατά για να σιγουρευτούν ότι δεν έκρυβε κάποιο όπλο στην πανοπλία του.
Οι Κουάκεροι (τα μέλη μιας Χριστιανικής Εκκλησίας) πιστώνονται με τη διάδοση της χειραψίας αφού θεώρησαν ότι ήταν πιο ισότιμη από το να υποκλίνονται.
Η χειραψία είναι μια «κυριολεκτική χειρονομία ανθρώπινης σύνδεσης».
Με μια ιστορία που χρονολογείται χιλιάδες χρόνια, η χειραψία μπορεί να είναι πολύ εδραιωμένη για να σταματήσει εύκολα, λέει η Κριστίν Λεγκάρ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν.
«Το γεγονός ότι πήγαμε στο χτύπημα του αγκώνα ως εναλλακτική λύση δείχνει πόσο σημαντική είναι η αφή, δεν θέλαμε να χάσουμε αυτή τη φυσική σύνδεση».
Δυσοίωνο το μέλλον της χειραψίας κατά τον δρ Άντονι Φάουτσι, βασικό μέλος της ειδικής ομάδας κορωναϊών του Λευκού Οίκου.
«Για να είμαι ειλικρινής δεν νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε χειραψία ποτέ ξανά», δήλωσε.
«Οι συνήθειες πεθαίνουν σκληρά», λέει η Έλκε Βέμπερ, καθηγήτρια Ψυχολογίας και δημοσίων υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
Από την άλλη πλευρά, οι συνήθειες και τα κοινωνικά έθιμα μπορούν και αλλάζουν όταν το κοινωνικό και οικονομικό και, στην περίπτωση αυτή, το πλαίσιο της υγείας αλλάζει».
Υπάρχουν ήδη πολλές επιλογές μη επικοινωνίας, το Bowing, για παράδειγμα.
Περισσότερο αισιόδοξος εμφανίζεται ο καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Τέξας Άρθουρ Μάρκμαν.
«Η χειραψία, όσο και αν περιορίζεται ασφυκτικά στις μέρες μας, θα συνεχίσει να υπάρχει. Η αποφυγή ασθενειών είναι κρίσιμη για τον άνθρωπο. Αλλά εξίσου σημαντικό είναι η διαβίωσή μας να είναι ολοκληρωμένη και πλήρης. Ίσως αρχίσουμε να εστιάζουμε πολύ περισσότερο σε διαδικασίες ρουτίνας όπως ο καθαρισμός χεριών και η χρήση αντισηπτικών τζελ, αλλά και ο περιορισμός των επαφών στο πρόσωπο, παρά να κόψουμε οριστικά τις χειραψίες», τονίζει ο Μάρκμαν.
Πραγματικά μια από τις σκληρές ειρωνείες του Covid-19, όπως σημειώνει η Λεγκάρ, είναι ότι ακριβώς όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αγχωτικές συνθήκες εξαρτώνται από την ανθρώπινη αφή. Σκεφτείτε τους τρόπους που αντιδρούμε όταν οι άνθρωποι θρηνούν κάποιο θάνατο ή κάτι άσχημο που τους συνέβη. Τους αγκαλιάζουμε. Ή στεκόμαστε δίπλα τους και τους αγγίζουμε στον ώμο.
Όλοι περιμένουμε τη ζωή να επανέλθει στο φυσιολογικό μόλις περιοριστεί ο κορωνοϊός και ελπίζουμε ότι η χειραψία θα επιστρέψει γρήγορα.