Ο Σπύρος Καραβίας γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε στο ΤΕΦΑΑ του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε με την ειδικότητα των Χιονοδρομιών. Από το 2019 είναι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Τίτλου «Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων» του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Συμμετείχε σε επιμορφωτικά σεμινάρια για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, τη χρήση νέων τεχνολογιών και την ανάπτυξη άλλων πλευρών της εκπαίδευσης. Είναι ενεργό μέλος σε εθελοντική ομάδα Πολιτικής Προστασίας. Εργάστηκε ως καθηγητής Φυσικής Αγωγής σε δημόσια σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από το 1990 μέχρι σήμερα. Τα τελευταία 14 χρόνια ασχολείται και με τη διοίκηση της εκπαίδευσης. Από το 2013 μέχρι σήμερα είναι διευθυντής Γυμνασίου στην περιοχή των Αχαρνών.
Ο Φώτης Μυλωνάς γεννήθηκε το 1984 στην Αστυπάλαια της Δωδεκανήσου. Λίγα χρόνια αργότερα η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Νίκαια του Πειραιά, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια κι έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Σπούδασε δάσκαλος στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (2005). Το 2019 αποφοίτησε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής «Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων» και το 2020 ανακηρύχθηκε υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Έχει εξειδικευτεί μέσω ετήσιων επιμορφωτικών προγραμμάτων στην Ειδική Αγωγή, αλλά και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Το 2005-2006 εργάστηκε ως δάσκαλος σε ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο του Πειραιά, ενώ από το 2007 εργάζεται ως δάσκαλος σε δημόσια Δημοτικά Σχολεία της Αθήνας και του Πειραιά.
Συνέντευξη
ΧΑΡΙΤΙΝΗ ΜΑΛΙΣΣΟΒΑ
Πώς προέκυψε η συγγραφή του βιβλίου σας Εμπλοκή γονέων στην εκπαίδευση;
ΣΚ: Η αρχική αφόρμηση για το βιβλίο αυτό ήταν η αγάπη για το επάγγελμά μας, ως εκπαιδευτικοί. Επίσης, η ανησυχία μας για ένα από τα σημαντικότερα θέματα που συναντούμε στην καθημερινότητα του σχολικού μας βίου, τις σχέσεις μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών. Αυτά έδεσαν με τη διπλωματική εργασία που αναλάβαμε στο πλαίσιο των κοινών μεταπτυχιακών μας σπουδών και που είχε ως αντικείμενο τη χρήση διαπραγματευτικών μεθόδων γονιών και εκπαιδευτικών σε κάποια διαφωνία που μπορεί να έχουν μεταξύ τους.
Τι περιλαμβάνει το βιβλίο;
ΦΜ: Στο βιβλίο περιλαμβάνεται η θεωρία των διαπραγματευτικών τεχνικών και τακτικών, αλλά και πώς όμως αυτή μπορεί να εφαρμοστεί στην εκπαιδευτική πρακτική. Μέσα από επιστημονικά δεδομένα της διεθνούς και της ελληνικής βιβλιογραφίας αναλύεται το μεγάλο ζήτημα της γονικής εμπλοκής. Παραθέτονται στοιχεία από την πρόσφατη εμπειρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης λόγω του Covid-19, αλλά και καταδεικνύονται θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Τέλος εμπεριέχεται μια δική μας έρευνα, η οποία έλαβε χώρα σε εκπαιδευτικούς και γονείς μαθητών από σχολεία της Νίκαιας του Πειραιά και είχε ως θέμα τις μεθόδους διαπραγμάτευσης που αυτοί χρησιμοποιούν κατά τις επαφές τους στο σχολείο. Θα λέγαμε ότι αυτό το βιβλίο είναι μία πρόταση που απεικονίζει τη λογική, από την οποία θα πρέπει να διέπεται η επικοινωνία εκπαιδευτικών και γονιών.
Σε ποιο αναγνωστικό κοινό απευθύνεται;
ΦΜ: Το βιβλίο είναι εργαλείο για φοιτητές παιδαγωγικών σχολών, εκπαιδευτικούς, αλλά και γονείς που αναζητούν εποικοδομητική συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, με στόχο πάντα τα καλύτερα αποτελέσματα για τους μαθητές. Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στο αναγνωστικό μας κοινό, είναι ότι μέσα από τη συνεχή και αέναη επικοινωνία, αλλά και τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών και γονιών, γεννιέται ένα καλύτερο διδακτικό προϊόν, που στόχο έχει την πρόοδο των μαθητών τόσο στο μαθησιακό, όσο και στο συναισθηματικό κομμάτι της σχολικής τους ζωής.
Ποιο μέρος του βιβλίου αντιστοιχεί σε κάθε έναν;
ΦΜ: Κατά την πορεία της συγγραφής του βιβλίου μας εφαρμόσαμε στην πράξη αυτό που μελετούσαμε: Τη συνεργασία. Κάναμε χρήση σύγχρονων εργαλείων, που επέτρεπαν την αδιάκοπη πρόσβαση και των δύο μας στο κείμενο που γραφόταν. Προχωρήσαμε συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλο σε κάθε βήμα. Συζητούσαμε καθημερινά κάθε καινούργιο πλαίσιο που μας κέντριζε το ενδιαφέρον και η μεταξύ μας ενθάρρυνση να συνεχίσουμε έδωσε μεγάλη ώθηση στο να υλοποιηθεί αυτό που σχεδιάζαμε και ονειρευόμασταν.
Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζετε ως εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, κύριε Καραβία, σε σχέση με την εμπλοκή των γονέων;
ΣΚ: Είναι γνωστό πως όσο το παιδί μεγαλώνει και περνά από την Πρωτοβάθμια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση η συμμετοχή των γονέων στο σχολείο μειώνεται, άρα το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, είναι το πώς θα καταφέρουμε να πείσουμε τους γονείς να έρθουν κοντά στο σχολείο και να ασχοληθούν ενεργά με τη σχολική πορεία του παιδιού τους. Βέβαια, όταν υπάρχουν προβλήματα και διαφωνίες ή διαμαρτυρίες, οι αποστασιοποιημένοι γονείς εμφανίζονται με επιθετικό τρόπο και από μέρος της λύσης γίνονται μέρος του προβλήματος. Ο στόχος ο δικός μας είναι να τους κάνουμε να νιώσουν ένα σημαντικό κομμάτι του σχολικού συνόλου και η αίσθηση υπευθυνότητας που θα αναπτυχθεί, θα αποσοβήσει τα περισσότερα από τα μελλοντικά προβλήματα.
Ποια είναι η δική σας θέση ως εκπαιδευτικός της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κύριε Μυλωνά;
ΦΜ: Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζω είναι η έλλειψη χρόνου από μέρους των γονιών των μαθητών μου. Τα τελευταία χρόνια και οι δύο γονείς δουλεύουν αρκετές ώρες, με αποτέλεσμα ο χρόνος που επενδύουν στο παιδί τους, να είναι λιγοστός. Η εικόνα του παππού και της γιαγιάς που παραλαμβάνει τη μαθήτρια ή τον μαθητή κατά το σχόλασμα είναι πλέον ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Εμείς οι δάσκαλοι επικοινωνούμε, συμβουλεύουμε και δίνουμε οδηγίες σε εκείνους με στόχο είτε να τις μεταφέρουν στους γονείς όταν επιστρέψουν από την εργασία τους είτε να τις εφαρμόσουν οι ίδιοι κατά τη μελέτη του παιδιού στο σπίτι. Ένα ακόμα πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι τα διαζύγια των ζευγαριών. Όλο και περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες υπάρχουν στην κοινωνία μας, με τις μητέρες-ηρωίδες, οι οποίες έχουν την επιμέλεια του παιδιού, να προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στη δουλειά, το νοικοκυριό και τον πολύτιμο χρόνο που πρέπει να αφιερώσουν στο παιδί τους.
Τι μπορεί να γίνει για να έχει θετικό πρόσημο η σχέση αυτή;
ΣΚ: Αυτό που λέτε είναι η μεγαλύτερη επιδίωξή μας. Καταρχάς, πρέπει να υπάρχει διάθεση για επικοινωνία και συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές. Αυτό θα φέρει εμπιστοσύνη τού ενός απέναντι στον άλλο. Επειδή η εμπιστοσύνη είναι κάτι που οικοδομείται στο βάθος του χρόνου, πρέπει να έχουμε μεγάλη υπομονή. Η υπομονή μας σίγουρα θα ανταμειφθεί και τα θετικά αποτελέσματα θα υπάρξουν αρκεί να τα επιδιώκουμε και να μην περιμένουμε να συμβούν από μόνα τους. Στην περίπτωση που υπάρξουν διαφωνίες, πρέπει να έχουμε την ωριμότητα να τις λύνουμε χωρίς να δυναμιτίζουμε τη σχέση μας, χρησιμοποιώντας μεθόδους, τις οποίες περιγράφουμε στο βιβλίο, και ανήκουν στη διαπραγμάτευση αξιών ή αλλιώς αρχετυπική.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
ΣΚ: Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως εμείς, ως εκπαιδευτικοί, βρισκόμαστε στο σχολείο για να εκπαιδεύσουμε και να διαπαιδαγωγήσουμε τους μαθητές μας. Την εποικοδομητική συνεργασία με τους γονείς θα πρέπει να την επιδιώκουμε, επειδή αυτή είναι που θα προσφέρει το μεγαλύτερο όφελος στο παιδί, άρα θα κάνει το έργο μας αποτελεσματικότερο και θα γεμίσει εμάς με ικανοποίηση για την επιτυχία μας.
ΦΜ: Η συνεργασία και η κοινή στάση που πρέπει να κρατάμε εκπαιδευτικοί και γονείς σε όλες τις εκφάνσεις του σχολικού βίου του παιδιού, είναι ό,τι σημαντικότερο. Το παιδί πρέπει να ζει και να μεγαλώνει σε ένα ήρεμο περιβάλλον, που να σκέφτεται μόνο τα παιχνίδια του και τα μαθήματά του. Οι εντάσεις μεταξύ γονιών και εκπαιδευτικών ξεστρατίζουν το παιδί από αυτό το πλαίσιο και γεμίζουν το μυαλό του με απορίες και σκέψεις που δεν είναι της ηλικίας του και δεν είναι φυσιολογικό να σπαταλάει χρόνο ψάχνοντας απαντήσεις σε σχέση με αυτές.
Τι σημαίνει για εσάς το λειτούργημα του εκπαιδευτικού;
ΦΜ: Ο εκπαιδευτικός είναι η ασπίδα των μαθητών του. Προστατεύει τα παιδιά του από κάθε είδους ρατσισμούς και διακρίσεις που μπορεί να υπάρχουν στην κοινωνία των μεγάλων. Ο δάσκαλος είναι και γιατρός. Εκείνος επουλώνει πληγές και βοηθάει σε κάθε πρόβλημα που εμφανίζεται. Ο εκπαιδευτικός είναι το στήριγμα των παιδιών. Εκείνος τα οδηγεί σε μια καλύτερη ζωή μέσα από τις γνώσεις που τους μεταλαμπαδεύει. Ο δάσκαλος μέσα από το φιλότιμό του και την ακούραστη προσπάθειά του, θυσιάζει πολλές φορές προσωπικό χρόνο και χρήματα, έτσι ώστε μαζί με τα πενιχρά μέσα που του διαθέτει το κράτος, να κρατήσει ψηλά την εκπαίδευση των παιδιών του. Αυτός είναι ο εκπαιδευτικός και αυτό είναι το λειτούργημά του.
ΣΚ: Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν μοιάζει με όλα τα υπόλοιπα. Περνούν από τα χέρια μας οι επόμενες γενιές και εν μέρει διαμορφώνονται από εμάς. Δεν είμαστε απλοί μεταφορείς γνώσεων. Δίνουμε την ψυχή μας για να προσφέρουμε όσα περισσότερα μπορούμε στους μικρούς και μεγάλους μαθητές μας. Σε αυτή την προσπάθεια θέλουμε τους γονείς δίπλα μας, συνεργάτες και βοηθούς. Ακόμη και αν αυτοί στην αρχή δεν το βλέπουν έτσι, αλλά νιώθουν ανταγωνιστικά απέναντί μας, πρέπει να τους πείσουμε να συνεργαστούν μαζί μας και να τους δώσουμε ρόλο και αξία.