Της Ράνιας Γάτου*
Στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, οικονομικής, πολιτικής και θρησκευτικής, ή της νέας τάξης πραγμάτων, η οποία επιδιώκει την ανατροπή των παραδοσιακών αξιών και την τροποποίηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων σύμφωνα με τα μη φυσιολογικά πρότυπα του υπερανθρώπου που καταδυναστεύει τους συνανθρώπους του, ποιό νόημα έχει η διπλή εορτή της 25ης Μαρτίου, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και η Μνήμη της Εθνικής Παλλιγενεσίας του 1821; Σήμερα η θρησκευτική παγκοσμιοποίηση του θρησκευτικού συγκρητισμού, διαχριστιανικού και διαθρησκειακού, προσπαθεί να μας πείσει ότι ο Ιησούς Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος ή Θεός Υιός – που γεννήθηκε αϊδίως, δηλαδή χωρίς αρχή και χωρίς τέλος, από τον Θεό Νού ή Θεό Πατέρα, δηλαδή απαθώς χωρίς μητέρα, και ο οποίος γεννήθηκε και ως άνθρωπος όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου από την Παναγία χωρίς σπέρμα άνδρα, προκειμένου να γίνει ο δεύτερος Αδάμ, ο νέος Γενάρχης της απαλλαγμένης από την αμαρτία, τη φθορά και τον θάνατο ανθρωπότητας – είναι δήθεν μόνον ένας άνθρωπος συμπεριλαμβανόμενος στην ομάδα των μεγάλων μυστών της ανθρωπότητας ή των ανθρώπων ιδρυτών θρησκειών.
Σήμερα η οικονομική και πολιτική παγκοσμιοποίηση προσπαθεί να μας πείσει ότι τα έθνη – κράτη της υφηλίου πρέπει να παραχωρούν σταδιακά τμήματα της εθνικής τους κυριαρχίας σε περιφερειακές ενώσεις τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες διαπλέκονται με θεσμούς παγκόσμιας διακυβέρνησης πολιτικής, οικονομικής και θρησκευτικής, που εξυπηρετούν διαπλεκόμενα τραπεζικά και πολυεθνικά εταιρικά συμφέροντα με διάφορες προφάσεις. Ποιό συμπέρασμα συνάγει ο σημερινός Έλληνας από τη σύγκριση του θρησκευτικού συγκρητισμού με το Θεανθρώπινο Πρόσωπο του Χριστού, του οποίου τη μνήμη της συλλήψεώς του ως ανθρώπου από την Παναγία Μητέρα του εορτάζουμε με την πρώτη Δεσποτική εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου; Ποιό συμπέρασμα συνάγει ο σημερινός Έλληνας από τη σύγκριση της οικονομικής και πολιτικής παγκοσμιοποίησης, η οποία εξυπηρετεί μεγαλο-επιχειρηματικά συμφέροντα, με τη διατήρηση της κυριαρχίας του εθνικού κράτους, το οποίο εξυπηρετεί πληρέστερα τα συμφέροντα των πολιτών του και για την εθνική παλιγγενεσία του οποίου αγωνίστηκαν οι πρόγονοί μας στην Επανάσταση του 1821;
«Ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου το εσφαγμένο αρνίον προ καταβολής κόσμου έρχεται να συναναστραφεί μεταξύ των ανθρώπων. Η μεμνηστευμένη παρθένος Μαρία στο πιο άσημο χωριό της Παλαιστίνης, στην πιο άσημη γωνιά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τη Ναζαρέτ, δέχεται την αναγγελία του μηνύματος της γέννησης του Ιησού. « Και εισελθόν ο άγγελος προς αυτήν είπε: «Χαίρε κεχαριτωμένη. Ο Κύριος μετά σου». Σύμφωνα με τον Ωριγένη δεν δόθηκε ποτέ τέτοιος χαιρετισμός σε άνθρωπο και ιδίως σε γυναίκα. «Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου». Η δεύτερη Εύα έλυσε την κατάρα της δουλείας της γυναίκας η οποία ήταν δούλη του άνδρα, ως προσωρινή παιδαγωγική μέριμνα επανορθώσεώς της από τον Θεό, επειδή παρέσυρε τον Αδάμ στην πτώση, δηλαδή στην αυτονόμηση της θελήσεώς του έναντι του θελήματος του Θεού. Η Παναγία μας γεμάτη από τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος είναι εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα ανάμεσα στις γυναίκες και ιδιαίτερα εγκωμιασμένη από τη φωνή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Η Κυρία Θεοτόκος θα κυοφορήσει και θα γεννήσει τον Υιό του Θεού: «Συλλήψη εν γαστρί», και ο Θεός θα έρθει πραγματικά σαρκούμενος». «Ούτως έσται μέγας και Υιός Υψίστου κληθήσεται» και βασιλεύσει επί τον οίκο Ιακώβ, καθώς η ενανθρώπιση του θεού είναι έργο της θείας βούλησης του Αγίου Τριαδικού Θεού. Επειδή το σύμπαν ολόκληρο έχει φθαρεί, η ενανθρώπιση του θείου λόγου περιβάλλεται τη δημιουργία καθώς η άριστη και κορυφαία μορφή της ορατής δημιουργίας είναι ο άνθρωπος. Η αποδοχή της Κυρίας Θεοτόκου στο θέλημα του θεού είναι μετοχή στο μυστήριο του σταυρού. «Ιδού η δούλη Κυρίου γενοιτό μοι κατά το ρήμα σου».
Οι λόγοι του ευαγγελισμού όπως και το περιεχόμενο ενθρονίζουν με δέος την ανθρώπινη ψυχή. Ένα χαρμόσυνο μήνυμα εγκαθιδρύεται πάνω στη γη. Ένα χαρούμενο μήνυμα σκεπάζει την ορατή κτίση. Γεμάτη από χάρες και δωρεές η Παναγίας μας δέχεται το στέφανο της θείας ευλογίας. Αυτός ο χαιρετισμός, «Χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία, ο Κύριος μετά σου. Ευλογημένη συ εν γυναιξί και ευλογημένος ο καρπός της κοιλιάς σου, ότι Σωτήρα έτεκες των ψυχών ημών», είναι η κορωνίδα όλων των αρετών και όλων των προνομίων. Κυρία Θεοτόκος. Ο υψηλότερος τίτλος των ουρανών και ο βαθύτερος χαρακτηρισμός που έχει δοθεί ποτέ σε άνθρωπο και κυρίως σε γυναίκα. Η αόρατη επιστασία και η προστασία του Θεού φαίνεται στο λόγο του Αρχαγγέλου Γαβριήλ: «Ο Κύριος μετά σου». Σε αυτό τον λόγο αποκαλύπτεται η οντολογική διάσταση της θείας βούλησης, ο ασύλληπτος ρεαλισμός της θείας έκφρασης, καθώς ο Υιός του Θεού θα έρθει σκηνωμένος μέσα στα σπλάχνα της Θεοτόκου. Η οδός της ανθρώπινης σωτηρίας έρχεται μέσα από το μήνυμα του αρχαγγέλου Γαβριήλ. Ο Θεός ενδεδυμένος τη δημιουργία γίνεται ο σκοπός της ύπαρξής μας στον κόσμο. Το σεσιγημένο μυστήριο της ενανθρώπισης και της προαιώνιας βούλησης του Θεού. Και ο θεός θεμελίωσε την ανθρώπινη φύση, καθώς ο άνθρωπος είναι το αποκορύφωμα της κτιστής ορατής δημιουργίας, όντας πνεύμα και ύλη. Όμως όλα συγκλίνουν στο πρόσωπο της Θεοτόκου η οποία είναι η πλατυτέρα των ουρανών. Το σημείον της μη πτώσεως και της αιωνίου ζωής είναι ο Χριστός γεννημένος από την Παρθένο Μαρία, ενώ το μυστήριο της ανακεφαλαίωσης εκ της φθοράς στην αφθαρσία το υπηρέτησε η Κυρία Θεοτόκος.
Η θρησκευτική και συνάμα εθνική εορτή του ευαγγελισμού προαιωνίζει την έναρξη της ελληνικής επανάστασης ενάντια στην Οθωμανική κυριαρχία του 1821. Ο εορτασμός σε αυτή την ημέρα καθιερώθηκε το 1838 με το Βασιλικό Διάταγμα 980 / 15(27)-3-1838 από την Κυβέρνηση του Όθωνα, και συγκεκριμένα του Γεώργιου Γλαράκη, γραμματέα της Επικρατείας (υπουργού) επί των Εκκλησιαστικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και Εσωτερικών. Η 25η Μαρτίου, ημέρα του Ευαγγελισμού, είχε οριστεί ως ημέρα έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης από τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη “ως ευαγγελιζομένη την πολιτικήν λύτρωσιν του ελληνικού έθνους”. Από το 1936 η μαθητική παρέλαση, που έγινε μπροστά από το βασιλιά Γεώργιο και τον πρωθυπουργό Μεταξά, έλαβε επίσημο χαρακτήρα. «Ο Βαλαωρίτης, ως πνευματικός άνθρωπος του καιρού του, αλλά και άνθρωπος ο οποίος ζει και στην πραγματική ζωή, πέραν απο μιάν αρρωστημένη πνευματικότητα και απομονωτισμό, θεωρεί πως η εθνική μας επανάστασις δεν τελειώνει με το 1821, αλλά οφείλει η Ελλάς να αντεπιτεθεί είς όλα τα μέτωπα, ως εκ τούτου λοιπόν κρίνεται ως υπέρμαχος της «Μεγάλης Ιδέας» και μαχητής ενάντια στον «Μικροελλαδισμό» του μετέπειτα δόγματος, της πτωχής αλλά εντίμου Ελλάδος» (Πάνος Χατζηγεωργιάδης Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης, Δημοσιογράφος).
Ο Ρήγας Βελεστινλής με τα σπουδαία πολιτικά του κείμενα τα οποία χαρακτηρίζονται από επαναστατική διάθεση, φιλοπατρία, σεβασμό στην ορθόδοξη παράδοση, πίστη στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές ιδέες, εστιάζει στην εθνική συνείδηση και στο αγωνιστικό φρόνημα. Εξέχουσα είναι και η προτροπή του από το σχέδιο Συντάγματος, την “Νέα Πολιτική Διοίκηση”, όπως την οραματίσθηκε για να εφαρμοσθεί σε μία ελεύθερη Ελλάδα. Γράφει στο άρθρο 22: “Όλοι χωρίς εξαίρεσιν έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα. Η Πατρίς έχει να καταστήση σχολεία εις όλα τα χωρία δια τα αρσενικά και θηλυκά παιδία. Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη. Να εξηγούνται οι παλαιοί ιστορικοί συγγραφείς, εις δε τας μεγάλας πόλεις να παραδίδεται η γαλλική και ιταλική γλώσσα, η δε ελληνική να είναι απαραίτητος”.
Η επιβίωσή μας στηρίζεται στην εθνική συνείδηση και στην τόνωση της ιστορικής μνήμης. Οι ίδιες με τη σειρά τους καλλιεργούν το αγωνιστικό φρόνημα των Ελλήνων ενώπιον της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Οι εμπορικές και οι οικονομικές συναλλαγές, οι κεφαλαιοαγορές, η Ευρωπαϊκή Ένωση, συναινούν στην εξασθένιση της εθνικής συνείδησης και μνήμης ισχυροποιώντας δυναμικά την ίδια την παγκοσμιοποίηση, εφόσον η Ένωση υιοθετεί την πολιτική του φεντεραλισμού (ή ομοσπονδοποίησης) και όχι εκείνη των εθνών – κρατών μελών της. Όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Χολέβας για την ιστορική μνήμη και την εθνική συνείδηση: «Στην Ιταλία, στο κέντρο της πρωτεύουσας Ρώμης, υπάρχει μία σειρά χαρτών μεγάλου μεγέθους επάνω σε τοίχο, οι οποίοι παριστούν την γεωγραφική επέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στην χώρα μας δεν υπάρχουν πουθενά αντίστοιχοι χάρτες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ενώ στην Αθήνα δεν υπάρχει ούτε ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου»! και συνεχίζει, «Η ιστορική μνήμη, η εθνική και θρησκευτική ταυτότητα -ειδικά για μας τους Ορθοδόξους Έλληνες- η Παράδοση, η Γλώσσα, η έννοια του Έθνους και του εθνικού συμφέροντος αποτελούν στοιχεία απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Παρά τις σειρήνες της παγκοσμιοποιήσεως, όλοι οι λαοί προτάσσουν την εθνική τους ιδιαιτερότητα.
Το Έθνος, ως έννοια, ως ιδέα, ως βίωμα, ως ζωντανή πραγματικότητα παραμένει πρωταρχικός παράγων της κοινωνικής και της διεθνούς εξελίξεως. Τα Έθνη δεν πέθαναν, όπως θα ήθελαν οι πάσης φύσεως διεθνιστές».
Διερωτάται όμως κανείς αν υπάρχει ελπίδα; Αν υπάρχουν ιδανικά; Αν είμαστε προσηλωμένοι στους νεοτερισμούς και στα κενοτάφια των σειρήνων της παγκοσμιοποίησης, της οικονομικής, της πολιτικής και της θρησκευτικής, η οποία, ως γνωστόν, προωθείται από τις διεθνείς τράπεζες και τις πολυεθνικές εταιρίες; Αν έχουμε ευαισθησίες εθνικής μνήμης, γλώσσας και έθνους; Αν έχουμε θρησκεία; Αν έχουμε ταυτότητα και συνείδηση; Αν θέλουμε να αναγνωρίσουμε την ιστορική αλήθεια ή να υπερασπιστούμε τον υλισμό και τον ευδαιμονισμό μας; Μήπως ήρθε η ώρα να ανοικοδομήσουμε το εθνικό μας φρόνημα; Μήπως ήρθε ο καιρός να διαφυλάξουμε τη Μεγάλη Ιδέα και το αίσθημα της εθνικής νίκης όπως πολύ σοφά μας θυμίζει ο ποιητής Κωστής Παλαμάς;: «Κι αν είναι πλήθος τ’ άσχημα,κι αν είναι τ’ άδεια αφέντες, φτάνει μια σκέψη, μια ψυχή, φτάνεις εσύ, εγώ φτάνω, να δώση νόημα στων πολλών την ύπαρξη».
*Η Ράνια Γάτου είναι Ποιήτρια, Δοκιμιογράφος και Εικαστικός.
Φωτό: DELACROIX “Η Ελλάδα πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου”