“Nα θυμόμαστε ότι ο θάνατος στην πανδημία ήταν θυσία που μας δίδαξε” – 4 χρόνια από το ξέσπασμά της, μαθήματα ζωής από την περιπέτεια του πνευμονολόγου Κ. Χρήστου

4 χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, ο ειδικός πνευμονολόγος – φυματιολόγος κ. Κωνσταντίνος Χρήστου, μας μιλά για το μάθημα ζωής που πήρε μετά την περιπέτεια της υγείας του από τον κορωνοϊό. Με μεγάλη ενσυναίσθηση των προβλημάτων υγείας των ασθενών του, «αφού βρέθηκα κι εγώ στη θέση τους», προσφέρει τις συμβουλές του. «Παλέψτε το νόσημα με δύναμη και αυτοπεποίθηση ότι θα το ξεπεράσετε και έτσι θα δώσετε αξία στην εναπομείνασα ζωή σας» υποστηρίζει, ενώ προηγουμένως τονίζει πως «στην προσωπική περιπέτειά μου, «ενώθηκαν» τόσες πολλές ανθρώπινες δυνάμεις, που πιστεύω ότι η διάσωσή μου ήταν ένα τεράστιο Θαύμα».

Συνέντευξη
Στέφανος Νακόπουλος

Μιλήστε μας για την περιπέτεια της υγείας σας και πώς την αντιμετωπίσατε ως ειδικός πνευμονολόγος; Πώς και πότε κολλήσατε τον κορωνοϊό;
Κόλλησα στο πλαίσιο της εργασίας μου τον Νοέμβριο του 2020, όταν κλήθηκα να εξετάσω μια κυρία στο σπίτι της, όπου δεν είχε διαπιστωθεί ότι έπασχε ακόμη από κορωνοϊό, αλλά υπήρχε ισχυρή υποψία. Όταν βγήκα θετικός μετά από έξι μέρες καραντίνα στο σπίτι μου, πήγα στο νοσοκομείο. Μετά από 15 ημέρες, όταν επιδεινώθηκε η κατάστασή μου, μπήκα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), όπου και διασωληνώθηκα. Αφού πρώτα «νίκησα» τον κορωνοϊό και βγήκα αρνητικός, επιβίωσα και από τρεις, πολύ σοβαρές, επιπλοκές: 1) από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, 2) από θρόμβωση και εμβολή (που εμφάνιζαν συχνά οι πάσχοντες από κορωνοϊό) και 3) από μυοπάθεια, λόγω της νόσου και της ακινησίας της νοσηλείας (έχασα 25 κιλά περίπου και όταν συνήλθα ήμουνα 58 kg, με 1.78 μέτρα ύψος). Αφού άρχισα να αναρρώνω, οι συνάδελφοι της ΜΕΘ μείωσαν τα αναισθητικά φάρμακα, οπότε άρχισα να έχω συνείδηση και επικοινωνία και τότε διαπίστωσα την οικτρή κατάστασή μου. Οπότε, αποφασίστηκε να μεταφερθώ σε κέντρο αποκατάστασης για να διεκδικήσω ό,τι καλύτερο μπορούσα. Πήγα στον «Κένταυρο» και, προς δικιά μου χάρη, στήθηκε μία προσπάθεια αποκατάστασής μου, όσο και άλλων περιστατικών Covid-19, που παίρνανε εξιτήριο από το νοσοκομείο, εκείνον τον καιρό. Έμεινα στο κέντρο αποκατάστασης δυόμιση μήνες, όμως με την εμπειρία και τη γνώση που έχω τώρα, έπρεπε να μείνω τέσσερις με πέντε. Ευχαριστώ και πάλι δημόσια όλους όσοι συνέβαλαν στη διάσωσή μου! Είστε ΗΡΩΕΣ, διότι πράξατε πολλά περισσότερα από τις γνώσεις και τα εργαλεία που διαθέτατε, πάλι, στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία.

Τι συμβουλές δίνετε σήμερα στους ασθενείς;
Τους ασθενείς μου τους συμβουλεύω, για τα δικά τους προβλήματα υγείας, να κοιτούν μπροστά, να μαθαίνουν από αυτό που έπαθαν ακόμα περισσότερο την αξία της υγείας και της ζωής, να ενδυναμώνονται, σωματικά και ψυχολογικά, για να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους. «Μην μείνετε στο τραυματικό γεγονός της πάθησης και σε αυτό που βιώσατε, αλλά κοιτάξτε πώς θα το αντιμετωπίσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» τους λέω, έτσι ώστε οι επιπτώσεις να είναι όσο λιγότερο κακές στη ζωή τους. «Παλέψτε το νόσημα με δύναμη και αυτοπεποίθηση ότι θα το ξεπεράσετε και έτσι θα δώσετε αξία στην εναπομείνασα ζωή σας».

Ποιο ήταν το μάθημα ζωής που πήρατε από τον κορωνοϊό;
Το μάθημα ζωής είναι ένα, ότι η ΖΩΗ του καθενός μας είναι ανεκτίμητη. Πολλές φορές μέσα από τέτοιες καταστάσεις διαπιστώνεις ακόμα περισσότερο τι έχουν πραγματικά αξία για εσένα. Κι αυτά που έχουν αληθινή αξία δεν είναι τα ίδια στον καθένα μας. Οι αξίες που έχουμε είναι η οικογένεια, είναι οι φίλοι, είναι η εργασία, είναι τα θέλω στη ζωή, κ.ά. Οι αξίες της ζωής δεν είναι σε ιεραρχία και σε αναλογία ίδια σε όλους μας και διαφέρει το κατά πόσον μπορούμε να τα υποστηρίξουμε και να πάρουμε την ικανοποίηση μέσα από αυτή την επίτευξή τους. Εγώ, αυτό που διαπίστωσα είναι ότι πολλές φορές παρασυρόμαστε και πολύ εύκολα δίνουμε αξία σε καταστάσεις και σε παράγοντες οι οποίοι πραγματικά δεν έχουν αξία, όπως η αέναη προσπάθεια απόκτησης υλικών αγαθών, το κυνήγι των ανεκπλήρωτων φιλοδοξιών, η εμπλοκή σε ευτελείς καβγάδες και τσακωμούς με άλλους ανθρώπους και όλα αυτά μπορεί να μας φθείρουν και να μας οδηγήσουν πιο εύκολα σε αρρώστιες, σωματικές και ψυχολογικές. Θα έλεγα ότι καλά είναι όταν ο κάθε άνθρωπος παρεκτρέπεται βιώνοντας μια τέτοια κατάσταση, να υποστηρίζεται και να συνέρχεται από την πεμπτουσία της ζωής: οι αγαπημένοι άνθρωποί μας! Αυτοί που πραγματικά με υποστήριξαν, όταν πέθαινα…! Είναι αμέτρητη και ανεκτίμητη η αγάπη τους, ακόμη και σήμερα. Οι προσευχές τους (ακόμη και αγνώστων σε εμένα ανθρώπων) προς τον Θεό να με σώσει, επηρέασαν την απόφασή Του να με κρατήσει στη ζωή. Τους ευχαριστώ τόσο εγώ, όσο και η οικογένειά μου, και εύχομαι και ελπίζω κάθε άνθρωπος να βρίσκει τέτοια ανθρώπινη συμπαράσταση. Όχι μόνο δεν άλλαξα την πίστη μου στον Θεό και στις βασικές αξίες μου, αυτές που είχα και πριν την προσωπική μου περιπέτεια με τον κορωνοϊό, αλλά δυναμώθηκαν ακόμη περισσότερο! Το λέω, επαναλαμβάνοντάς το, γιατί μου αρέσει να υποστηρίζω τους ασθενείς μου και με το προσωπικό βίωμά μου. Πολλοί ασθενείς, πλέον, με επιλέγουν, μεταξύ των άλλων κριτηρίων, ως γιατρό τους, γιατί πιστεύουν ότι μπορώ να έχω περισσότερη ενσυναίσθηση των προβλημάτων υγείας τους, αφού βρέθηκα κι εγώ στη θέση τους!

Πιστεύετε ότι θα υπάρξει κι άλλη πανδημία;
Πιστεύω ότι η πανδημία που έγινε ήταν αναπόφευκτη. Επίσης, μπορεί η ανθρωπότητα να ζήσει και άλλες καταστάσεις πανδημίας από άλλους λοιμογόνους παράγοντες. Την κάθε πανδημία πρέπει να τη μελετάμε με συνδυασμό των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων σε κάθε ιστορική περίπτωση. Η πανδημία του κορωνοϊού έγινε λόγω των επικίνδυνων μεταλλάξεων που μπορεί να εμφανίσουν οι ιοί και εξαπλώθηκε τόσο δραματικά και σε τόση ένταση λόγω της διαβίωσης πολλών ανθρώπων σε συνθήκες συνωστισμού: πολλοί άνθρωποι διαβούν, εργάζονται, μετακινούνται με μέσα μεταφοράς, διασκεδάζουν, σε υπερβολικά λίγο χώρο. Οπότε, ήταν αναπόφευκτη η διασπορά ενός τόσο μολυσματικού στελέχους του κορωνοϊού, που το ονομάσαμε Sars-Cov 2, σε όλο τον πλανήτη. Ο ιός ακόμη εξακολουθεί να μολύνει ανθρώπους και να μεταλλάσσεται μέσα τους. Ευτυχώς τόσο η φυσική ανοσία της νόσησης, όσο κυρίως η επίκτητη ανοσία με τον εμβολιασμό, σε αναλογία πληθυσμών άνω των 75-80%, εξασθένησε πλέον τον ιό. Και έτσι ο Sars Cov 2 έγινε ενδημικός. Εξακολουθεί ακόμη να αποτελεί απειλή για τους ευάλωτους συνανθρώπους μας, όπως οι ηλικιωμένοι, και αυτοί που έχουν πολλά νοσήματα υγείας, κ.ά. Επιπρόσθετα η επιστήμη κατασκεύασε και θεραπεία για αυτούς τους ευάλωτους ανθρώπους, η οποία πλέον εφαρμόζεται με την εμφάνιση θετικού rapid test. Επιστημονικά επιτεύγματα λόγω της πανδημίας έγιναν σε λίγους μήνες, ενώ χωρίς την πανδημία θα χρειάζονταν πολλά χρόνια! Να σημειωθεί πως ακόμη και σήμερα, δεν ανήκω σε ευπαθή ομάδα ανθρώπων, αλλά έχω αυξημένο κίνδυνο να νοσήσω πάλι λόγω της στενής επαφής ως γιατρός με τους πάσχοντες. Κάτω από δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης πολλών ανθρώπων στον πλανήτη, λόγω πολέμων, φτώχειας, μετανάστευσης πληθυσμών κ.ά., θα δούμε και άλλα μεταδοτικά νοσήματα, να ξεσπούν τουλάχιστον μικρο-επιδημίες. Είμαστε όμως πιο έτοιμοι πλέον να τις αντιμετωπίσουμε. Επίσης, να μην ξεχάσουμε ότι κατά τη διάρκεια της αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού έγιναν τραγικά λάθη και μεγάλες αδικίες, που στοίχισαν ζωές. Και παρά την παραδοχή αυτή από την επιστημονική κοινότητα, η οργανωμένη πολιτεία εξακολουθεί να διαχειρίζεται πολιτικά τα θέματα υγείας, αδιαφορώντας εάν κάποιοι, και σήμερα ακόμη, θα υποφέρουν και θα κινδυνεύσουν στον βωμό σκοπιμοτήτων, κυρίως οικονομικών. Δυστυχώς σε αυτή τη ζωή ζούμε. Γι’ αυτό προτείνω σε όλους όσοι με συμβουλεύονται, να μην αμελούν να εφαρμόζουν τους καθημερινούς κανόνες υγιεινής στην προσωπική ζωή τους και να εμπιστεύονται τους γιατρούς τους! Έτσι θα προστατεύσουν τον εαυτό τους και τους δικούς τους ανθρώπους. Η ίδια φιλοσοφία πρέπει να μας οδηγεί στο να προετοιμαστούμε και να φτιάξουμε κάποιες δικλείδες ασφαλείας για έναν επαπειλούμενο σεισμό, για μια επαπειλούμενη πλημμύρα, για μια επαπειλούμενη πανδημία, κ.λπ. Τουλάχιστον θα έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας ότι παλέψαμε και προσπαθήσαμε. Και τέλος, μία πρόταση: να τιμούμε τους νεκρούς της πανδημίας, για να θυμόμαστε. Να θυμόμαστε ότι ο θάνατός τους ήταν μία θυσία, η οποία έπιασε τόπο: μας δίδαξε και άλλα σημαντικά για την ανθρώπινη ζωή. Η μνήμη και το βίωμα είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη για το μέλλον, το οποίο οφείλουμε να προασπίσουμε, για να βελτιώσουν και οι απόγονοι μας τη σημασία των λέξεων: ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ και ΖΩΗ.
Συνοψίζοντας, θα έλεγα πως η διαφορετικότητα που έχει ο κάθε άνθρωπος στον τρόπο που αντιλαμβάνεται και πράττει στη ΖΩΗ και την ΑΡΡΩΣΤΙΑ, είναι τόσο μοναδική, και θα πρέπει να γίνεται σεβαστή. Η διαφορετικότητα θα πρέπει να μας ενώνει, όσο δύσκολο και εάν είναι αυτό να γίνει. Στην προσωπική περιπέτειά μου, «ενώθηκαν» τόσες πολλές ανθρώπινες δυνάμεις, που πιστεύω ότι η διάσωσή μου ήταν ένα τεράστιο Θαύμα. Και είμαι ευτυχής τόσο που το βίωσα, όσο και που το μοιράζομαι μαζί σας!!!