Πυρκαγιά από κεραυνό μέχρι και μετά από 10 ημέρες – Ο Διοικητής Π.Υ. Σκοπέλου Ευ. Καραμίντζας περιγράφει το φαινόμενο

Ως άλλη βραδυφλεγής βόμβα λειτουργούν οι κεραυνοί στο δάσος. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις στη Μαγνησία που υπήρξε καιρική δραστηριότητα με καταιγίδες, χωρίς να σημειωθεί κάποια πυρκαγιά εκείνη την ώρα. Πρόσφατα, στη Σκόπελο, ξαφνικά μετά από 10 ημέρες, ξέσπασε φωτιά με τους πυροσβέστες να τρέχουν να τη θέσουν υπό έλεγχο προτού αυτή ξεφύγει.

Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων «εμπρηστής» ήταν το ηλεκτρικό φορτίο του κεραυνού, που έφτασε μέχρι τις ρίζες. Ο διοικητής της Π.Υ. Σκοπέλου, αντιπύραρχος, Ευάγγελος Καραμίντζας εξηγεί στη «Θ» γιατί συμβαίνει το συγκεκριμένο φαινόμενο και τον μηχανισμό ενεργοποίησής του.
Όπως τονίζει δεν είναι ασυνήθιστο το γεγονός αυτό, όταν προκύπτει καταιγίδα είτε ξηρή είτε με βροχή, στο οικοσύστημα της Σκοπέλου. «Το δέντρο επιλέγει τον κεραυνό και όχι ο κεραυνός το δέντρο. Βλέπουμε ότι στο νησί δεν χτυπάει τα ψηλότερα δέντρα ή τα σημεία, αλλά διαφορετικά» τονίζει, δίνοντας το στίγμα της λειτουργίας της όλης διαδικασίας.
Όταν πέφτουν κεραυνοί και χτυπούν δέντρα, τα οποία έχουν ξηρό φλοιό, δημιουργείται ελικώδης στροβιλισμός που αποτυπώνεται σαν μια γραμμή, με θερμοκρασία 29.726 βαθμούς Κελσίου, που διαπερνά τον κορμό και φτάνει μέχρι το έδαφος.
Το αποτέλεσμα είναι η ενέργεια να εγκλωβιστεί στη γη και λόγω της υψηλής θερμοκρασίας να ανάψουν οι ρίζες των πεύκων, αλλά και τα πουρνάρια και οι κουμαριές στη βάση τους. «Οι ρίζες είναι σαν φυτίλι που ανάβουν και ξεσπά φωτιά» επισημαίνει ο έμπειρος πυροσβέστης, υπογραμμίζοντας επίσης πως με το που περάσουν μια με δύο ημέρες και εξατμιστεί το νερό από την επιφάνεια του εδάφους, στεγνώσουν οι πευκοβελόνες και αρχίζει να θερμαίνεται το χούμο, παίρνει φωτιά ό,τι υπάρχει στο έδαφος.
Η διαδικασία δημιουργίας της συγκεκριμένης κατάστασης μπορεί να κρατήσει μέχρι και 10 ημέρες, όπως άλλωστε συνέβη και το 2011 με τη φωτιά στην περιοχή του Καλόγηρου στη Σκόπελο.
«Για παράδειγμα στη 1 τα ξημερώματα ξέσπασε φωτιά σε δύσβατο σημείο στο βουνό Δέλφι. Ανοίξαμε αντιπυρική ζώνη, ενώ συνέδραμαν και τρία αεροσκάφη. Όπως διαπιστώθηκε χτυπήθηκαν από κεραυνούς τέσσερα δέντρα, με το ένα από αυτά να είναι υπεύθυνο. Οι πυροσβέστες όταν ξεσπάει καταιγίδα έχουμε τα μάτια μας στραμμένα στο δάσος μήπως κάποιος κεραυνός δώσει φωτιά. Ρόλο σε αυτό παίζει και η ποιότητα του εδάφους και των πετρωμάτων. Στη Σκόπελο έχουμε ιδιαίτερα οικοσυστήματα, που ευνοούν την καύση και τη μετέπειτα αναγέννηση του δάσους. Εμείς θέλουμε την αναγέννηση, αλλά όχι τη σαρωτική πυρκαγιά» τόνισε.
Ο κ. Καραμίντζας είναι βαθύς γνώστης του δασικού οικοσυστήματος, ως πτυχιούχος δασοπόνος, έχοντας ζήσει στο Γκέτινγκεν της Γερμανίας, αλλά και εργαστεί στο ΕΘΙΑΓΕ, καταγράφοντας εκατοντάδες ώρες επιμόρφωσης σε σχολές που αναφέρονται σε δασικές πυρκαγιές, αναλύει τις συνθήκες για το ξέσπασμα μιας μεγάλης φωτιάς. Δηλαδή να υπάρχει χαμηλή υγρασία, αυξημένη θερμοκρασία, αρκετή καύσιμη ύλη, όπως πευκοβελόνες, κλαδιά και φυσικά ισχυρός άνεμος. Σημαντικό ρόλο παίζει και η τοπογραφική κατανομή, όπως να υφίστανται απότομες χαράδρες και δύσβατο έδαφος.
«Όλα αυτά τρέφουν τη φωτιά, η οποία αν περάσει στις κόμες των δέντρων καίγονται από κάτω μέχρι πάνω. Ζητούμε τη βοήθεια των πολιτών, γιατί είναι τα μάτια μας και θέλουμε να τους έχουμε δίπλα μας, υιοθετώντας πρακτικές προστασίας των δασών, όπως να μην προβαίνουν σε εργασίες κοπής μετάλλων, να μην πετάνε τσιγάρα στον δρόμο, να μην καίνε απορρίμματα και κλαδιά. Να γίνονται άτυποι πυροφύλακες, γιατί οι περισσότερες πυρκαγιές οφείλονται σε αμέλεια ή τυχαίο γεγονός, με την πρόληψη να είναι σημαντικότερη και λιγότερο δαπανηρή από την καταστολή» καταλήγει ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Σκοπέλου.