Η Περιφέρεια Θεσσαλίας θα χρηματοδοτήσει την αντικατάσταση του κρηπιδότοιχου του δημοτικού λιμενίσκου Νέας Αγχιάλου και τη λειτουργία αλιευτικού καταφυγίου, ενώ σε διαβούλευση τέθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στη μελέτη περιγράφονται αναλυτικά και όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ν. Αγχίαλος.
Η κατάρρευση τμήματος του κρηπιδώματος, το οποίο θα αντικατασταθεί με το έργο, έγινε σταδιακά τα τελευταία πέντε χρόνια. Ξεκίνησε, το 2007-2008, με κάποιες ρωγμές – κενά αρχικά, οι οποίες οδήγησαν σε τμηματικές αποκολλήσεις των κατασκευών. Η κατάρρευση οφείλεται πιθανότατα σε διάβρωση των κατασκευών λόγω των ρευμάτων και των κακών καιρικών συνθηκών που έχουν επικρατήσει στο παρελθόν ή και σε πιθανές κακοτεχνίες προγενέστερων έργων. Ο προϋπολογισμός θα ανέλθει σε 74.600 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στο έργο, πρόκειται για υφιστάμενο αλιευτικό καταφύγιο (λιμενικό έργο), στερούμενο περιβαλλοντικής αδειοδότησης, στο οποίο θα γίνει καθαίρεση και ανακατασκευή του κατεστραμμένου τμήματος του κρηπιδώματος σε μήκος περίπου είκοσι πέντε (25,00) μέτρων. Για να καταστεί δυνατή η επισκευή απαιτείται νομιμοποίηση των υφιστάμενων κατασκευών στην καθορισμένη ζώνη αιγιαλού που βρίσκονται στο λιμανάκι Πυράσου της Ν. Αγχιάλου και παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης του αιγιαλού στο Δήμο Βόλου.
Στην κατεύθυνση αυτή, έχει κατατεθεί σχετική αίτηση του Δήμου Βόλου στην Κτηματική Υπηρεσία του Ν. Μαγνησίας, από το 2012.
Η συνολική επιφάνεια των νομιμοποιούμενων υφιστάμενων κατασκευών του λιμανιού (εντός της καθορισμένης ζώνης αιγιαλού), είναι 3.584,50 τ.μ., ενώ η συνολική επιφάνεια των υφιστάμενων κατασκευών του λιμανιού (εντός της γραμμής παραλίας) είναι 7.095,19 τ.μ. Το συνολικό μήκος των κρηπιδωμάτων είναι 663,60 μ.
Η επιφάνεια της λιμενολεκάνης είναι 13.661 μ2.
Σύμφωνα με το Λιμεναρχείο Βόλου, στο αλιευτικό καταφύγιο Νέας Αγχιάλου ελλιμενίζονται περίπου 150 μικρά ερασιτεχνικά και επαγγελματικά σκάφη (μικρότερο μήκος των 10 μ.). Ο σκοπός κατασκευής των υφιστάμενων έργων ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για τον οικισμό της Νέας Αγχιάλου, καθώς δημιουργήθηκε ένας χώρος ικανός να εξυπηρετεί τις ανάγκες ελλιμενισμού των μικρών αλιευτικών σκαφών της περιοχής καθώς και σκαφών τουριστικής χρήσης.
Με την έκδοση περιβαλλοντικών όρων για τη λειτουργία του αλιευτικού καταφυγίου θα επιτευχθεί η προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής καθώς θα γίνεται συστηματικός έλεγχος της ποιότητάς του και καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων. Παράλληλα, θα υπάρξει καλύτερη εξυπηρέτηση και προστασία των σκαφών που ελλιμενίζονται στην περιοχή.
Η αποκατάσταση των σημαντικών φθορών που έχουν προκληθεί με την πάροδο του χρόνου κρίνεται επιβεβλημένη έχοντας ως βασικό σκοπό τον ασφαλή ελλιμενισμό των σκαφών και την ασφάλεια των χρηστών τους αλλά και των διερχομένων από τις χερσαίες εγκαταστάσεις του λιμανιού. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας νομιμοποίησης των κατασκευών στη ζώνη αιγιαλού γύρω από το λιμανάκι της Ν. Αγχιάλου, που βρίσκεται σε εξέλιξη και την περιβαλλοντική αδειοδότηση του συνόλου του έργου, ο Δήμος Βόλου θα έχει τη δυνατότητα επισκευής / αξιοποίησης του συνόλου των κατασκευών, σύμφωνα με όποια ανάγκη παραστεί στο μέλλον. Το λιμανάκι Πυράσου της Ν. Αγχιάλου δεν συμπεριλαμβάνεται στα σημαντικότερα αλιευτικά καταφύγια, τα περισσότερα των οποίων χαρακτηρίζονται ως κομβικού χαρακτήρα στη Μαγνησία.
Τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ν. Αγχιάλου
-Η απουσία εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων στη Νέα Αγχίαλο αποτελεί σημαντικό παράγοντα για πιθανή ρύπανση με οργανικά φορτία στο έδαφος και στους υδάτινους αποδέκτες από τους υφιστάμενους βόθρους του οικισμού, καθώς και από πιθανούς ασυνείδητους που αδειάζουν τα βυτιοφόρα με τα λύματα σε ρεματιές. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους οικισμούς του Δήμου, οι οποίοι βέβαια είναι υπεύθυνοι για πολύ μικρότερα ρυπαντικά φορτία, σε σχέση με αυτά της Ν. Αγχιάλου. Το πρόβλημα διογκώνεται κατά την καλοκαιρινή περίοδο με την παρουσία τουριστών και τη λειτουργία των ξενοδοχείων εντός της Ν. Αγχιάλου.
-Οι διάσπαρτες κτηνοτροφικές μονάδες – μαντριά, οι οποίες είναι μικρής δυναμικότητας συμβάλλουν επίσης με οργανική ρύπανση στο έδαφος και στους υδάτινους αποδέκτες.
-Οι εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών στον Άγ. Γεώργιο αποτελούν δυνητική πηγή ρύπανσης, η οποία προκύπτει από ενδεχόμενα ατυχήματα.
-Ένα ελαιοτριβείο και ένα οινοποιείο εντός της γεωγραφικής περιοχής της Δ.Ε. Ν. Αγχιάλου αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης, αν δεν επεξεργάζονται σωστά και με υπευθυνότητα τα υγρά τους απόβλητα.
-Σημαντικό παράγοντα διάχυτης ρύπανσης αποτελούν οι αγροτικές δραστηριότητες, όταν χρησιμοποιούνται αλόγιστα λιπάσματα και φυτοφάρμακα, με σημαντικότερο πρόβλημα αυτό της νιτρορύπανσης, η οποία οδηγεί σε φαινόμενα ευτροφισμού των υδάτινων αποδεκτών, ανάπτυξη μικροφυκών και δημιουργία ανοξικών συνθηκών, υπό τις οποίες δεν είναι δυνατή η διατήρηση εν ζωή της ιχθυοπανίδας.
-Η χρήση και η σπατάλη του αρδευτικού νερού αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς στην περιοχή μελέτης έχουν καταγραφεί πάρα πολλές ιδιωτικές αρδευτικές γεωτρήσεις και ένα μόνο περιορισμένης έκτασης αρδευτικό δίκτυο. Η αλόγιστη άντληση του υπόγειου νερού για αρδευτική χρήση, σε συνδυασμό με τα πετρώματα της ευρύτερης περιοχής μελέτης, οδηγεί σε φαινόμενα υφαλμύρινσης, τα οποία αν δεν αντιμετωπιστούν επιτυχώς, θα προκαλέσουν υποβάθμιση της ποιότητας των εδαφών και τελικά ερημοποίησή τους.
-Ευρύτερες γεωγραφικά πηγές ρύπανσης αποτελούν το αεροδρόμιο της Ν. Αγχιάλου, το οποίο διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Αλμυρού, είτε με την ατμοσφαιρική ρύπανση, είτε με τη ρύπανση των νερών, καθώς με κάθε βροχόπτωση, η σκόνη, τα μικροσωματίδια και οι αέριοι ρύποι κατακάθονται στο έδαφος του αεροδρομίου και μεταφέρονται μέσω του δικτύου ομβρίων του στον Παγασητικό Κόλπο. Ο Κρατικός Αερολιμένας Νέας Αγχιάλου, που βρίσκεται στα νότια όρια της περιοχής μελέτης, αποτελεί πηγή ρύπων, που συνδέονται με εκπομπές οξειδίων του αζώτου (ΝΟΧ), όζον (Ο3), υδρογονανθράκων (ΗCS), οξειδίων του θείου (SΟx), και οξειδίων του άνθρακα (CΟx), που επιβαρύνουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας, ενώ ταυτόχρονα προσελκύει νέες μετακινήσεις από και προς αυτόν.
-Επίσης, το λιμάνι του Βόλου αποτελεί σημαντική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδιαίτερα ως προς την εκπομπή αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ10 και ΡΜ2,5, τα οποία επικάθονται στους πνεύμονες προκαλώντας μόνιμη βλάβη. Στην ατμοσφαιρική ρύπανση συμβάλλει η πόλη του Βόλου, είτε με την κυκλοφορία των οχημάτων, είτε με την εκπομπή ρύπων από τη θέρμανση κτιρίων, η ΠΑΘΕ που διέρχεται από τη Δ.Ε. και κυρίως η Ε.Ο. Βόλου – Καρδίτσας, η οποία δέχεται σημαντικό φόρτο και από βαρέα οχήματα. Μάλιστα, οποιαδήποτε μελλοντική αναβάθμιση του λιμανιού του Βόλου, θα ενδυναμώσει αντίστοιχα και τις χερσαίες μεταφορές, αυξάνοντας τους ρύπους στην περιοχή μελέτης. Τέλος, στην ατμοσφαιρική ρύπανση συμβάλλουν και οι δύο ΒΙΠΕ Βόλου και Αλμυρού.
-Στις ακτές της Ν. Αγχιάλου η ρύπανση προέρχεται και από αστικά λύματα, αγροτικές δραστηριότητες, βιομηχανικές δραστηριότητες, τουριστική ανάπτυξη και τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις από το σύνολο των χερσαίων περιοχών που «βρέχονται» από τα νερά του Παγασητικού Κόλπου, αφού ανάλογα με τα ρεύματα των νερών, η ρύπανση μεταφέρεται. Ταυτόχρονα, η εντατική αλίευση οδηγεί σε εξαφάνιση ειδών ψαριών που πλήττονται και από τα ρυπαντικά φορτία.
-Ιδιαίτερα για το Χολόρρεμα, που αποτελεί το σημαντικότερο χείμαρρο της ευρύτερης περιοχής με σημαντική οικολογική αξία, υπογραμμίζεται ότι επηρεάζεται και από την ανεξέλεγκτη ρίψη απορριμμάτων σε διάφορες θέσεις του Δήμου Αλμυρού.
-Σημειακή, αλλά σημαντική, είναι και η ρύπανση που προκαλούν στο περιβάλλον οι λατομικές δραστηριότητες της περιοχής. Οι δραστηριότητες αυτές εκτός από τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, των υδάτων κ.ά., εστιάζονται στην αισθητική αλλοίωση και υποβάθμιση του τοπίου, στην αλλοίωση της μορφολογίας του εδάφους και την ερήμωση εδαφών. Για την προστασία του τοπίου, λοιπόν, κρίνεται απαραίτητη η αποκατάσταση των εκτάσεων αυτών με τη δημιουργία θεματικών πάρκων, υπαίθριων θεάτρων κ.λπ.
-Η περιοχή ανήκει στις ευπρόσβλητες ζώνες της Π.Ε. Μαγνησίας, ενώ η μέτρια ποιότητα των νερών του Παγασητικού Κόλπου και τα φαινόμενα ευτροφισμού που έχει παρουσιάσει, καθιστούν την περιοχή ευαίσθητη ως προς τη ρύπανση των εδαφών της και κατ’ επέκταση των υδατικών της πόρων.
-Στην περιοχή μελέτης αξιοσημείωτη περιβαλλοντική παράμετρο αποτελεί ο Παγασητικός Κόλπος που αποτελεί ευαίσθητο οικοσύστημα και χρήζει άμεσων και αυστηρών πολιτικών προστασίας. O κόλπος είναι αποδέκτης των αστικών λυμάτων και των βιομηχανικών αποβλήτων της πόλης του Βόλου και της παρακείμενης αναπτυγμένης βιομηχανικής ζώνης.
Οι κυριότεροι μηχανισμοί πρόκλησης περιβαλλοντικής υποβάθμισης θεωρούνται η ανεξέλεγκτη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες, η ρύπανση από τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, οι οχλήσεις και η ηχορύπανση από την ΠΑΘΕ, η διασπορά ιδιαίτερων χρήσεων / ειδικών εξυπηρετήσεων και η αυθαίρετη δόμηση, που εντοπίζεται γύρω από τον οικισμό της Νέας Αγχιάλου, κυρίως στα ανατολικά της.