Του Βασίλη Καλλία,
παιδαγωγού κυκλοφορίας – εκπαιδευτή οδηγών
Η δημιουργία νέων ποδηλατοδρόμων στην πόλη μας ‘’εν μία νυκτί’’ στάθηκε αφορμή για να γραφτεί αυτό το άρθρο. Δεν μπορεί κανείς να κρίνει ένα έργο αν δεν ολοκληρωθεί. Η ένστασή μου (προς το παρόν) είναι ότι εφόσον δεν έχει τελειοποιηθεί το δίκτυο, θα έπρεπε να υπάρχουν επισημάνσεις για αυτό, προς αποφυγή επικίνδυνων παρεξηγήσεων. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η μικροκινητικότητα ανθεί! Το ποδήλατο (ηλεκτρικό ή μη), γίνεται όλο και περισσότερο, ιδανικό μέσο μεταφοράς για καθημερινές διαδρομές. Μια πρόκληση, ωστόσο εξακολουθεί να είναι το ζήτημα της βέλτιστης ασφάλειας – ειδικά στην περίπτωση ποδηλατοδρόμων που βρίσκονται ακριβώς δίπλα στο οδόστρωμα. Δυστυχώς, όσο αυξάνεται ο αριθμός των ποδηλατών, αυξάνεται και ο κίνδυνος ατυχημάτων στο δρόμο. Αυτό φαίνεται από μια μελέτη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας ETSC. Υπάρχει λογική εξήγηση, καθώς σε αντίθεση με τους αυτοκινητιστές, οι ποδηλάτες δεν έχουν προστατευτική καμπίνα γύρω τους. Ο ποδηλατόδρομος, εδώ και χρόνια, αποτελεί την ιδανική λύση για την ασφαλή συνύπαρξη ποδηλάτη και υπολοίπων. Υπάρχουν πολλές μορφές ποδηλατοδρόμων. Θα μείνω στις δύο που υπάρχουν στον Βόλο. Πρώτη μορφή είναι ο δομικά χωρισμένος από τον δρόμο (Παραλιακός ποδηλατόδρομος). Σε αυτόν, οι ποδηλάτες αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια. Χωρίζεται από το οδόστρωμα με κράσπεδο, άρα εδώ έχουμε ξεκάθαρη οριοθέτηση. Στη δεύτερη μορφή, που ανήκουν και οι πρόσφατες κατασκευές στην πόλη, οι ποδηλατόδρομοι, οριοθετούνται με μια συμπαγή γραμμή, συνήθως συνεχόμενη, που δεν επιτρέπει την είσοδο των υπόλοιπων οχημάτων για στάθμευση ή κυκλοφορία μέσα σε αυτούς. Επιτρέπεται μόνο περιστασιακά από τα υπόλοιπα οχήματα για να στρίψουν, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει διακεκομμένη γραμμή, πάντα με απόλυτο σεβασμό στην προτεραιότητα των ποδηλατιστών που κινούνται μέσα σε αυτούς. Επίσης, εννοείται ότι πρέπει να υπάρχει σήμανση (οριζόντια και κάθετη), η οποία είναι αποκλειστικά για τους ποδηλάτες που κινούνται μέσα σε αυτούς. Ας αρχίζω να δίνω μερικά παραδείγματα για να στηρίξω τους προβληματισμούς μου στο υπό κατασκευή δίκτυο. Αν ο ποδηλατόδρομος στην Κασσαβέτη παραμείνει έτσι, χωρίς οριζόντια σήμανση, θεωρείται διπλής κατεύθυνσης. Τα απαγορευτικά που συναντάμε κοιτάζοντας αντίθετα τον δρόμο αφορούν τις υπόλοιπες κατηγορίες και όχι τον ποδηλατόδρομο. Ένας ξένος τουρίστας ανηφορίζει την Κασσαβέτη προς Αναλήψεως άνετα. Θεωρεί το δίκτυο τελειωμένη υπόθεση. Επίσης ταπεινή μου άποψη, εφόσον επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος δρόμος για να φιλοξενήσει ποδηλατόδρομο, θα πρέπει να αποκτήσει προτεραιότητα σε όλο το μήκος του. Γανιάζουμε να μάθουμε στους υποψήφιους οδηγούς να σέβονται τις προτεραιότητες καθώς πολλές φορές δεν έχουν την αίσθηση του κινδύνου, κυρίως οι νεαρές ηλικίες που διακατέχονται από παρορμητικότητα. Εσείς τι πιστεύετε, ο ποδηλάτης με την ελευθερία κινήσεων που του δίνει το ποδήλατο θα σεβαστεί τα STOP ενός τέτοιου δρόμου; Για να το πω πιο ωμά, ΄’όπως είναι έτσι τα πράγματα, σε περίπτωση ατυχήματος ο συνήγορος ενός ποδηλάτη έχει να γράψει κατεβατά για να εδραιώσει την δυνή θέση στην οποία βρέθηκε ο πελάτης του. Ο ποδηλατόδρομος στην Παπαδιαμάντη έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τις λαστιχιές των οχημάτων. Θα περίμενα πρώτα να μονοδρομηθεί ο δρόμος και έπειτα να αρχίσει η κατασκευή. Είναι αδύνατον με αυτό το πλάτος δρόμου, να συνυπάρξει ποδηλατόδρομος μαζί με αμφίδρομη κυκλοφορία οχημάτων. Ας γράψω και κάτι ευχάριστο. Δεν ξέρω για πόσο, αλλά παρατηρώ ότι οι ποδηλατόδρομοι στη περιοχή του Βόλου (Ρ. Φεραίου, Κασσαβέτη κλπ) ως επί το πλείστων, είναι ελεύθεροι από παρκαρισμένα οχήματα. Αυτό οφείλεται στην ευσυνειδησία των κατοίκων, παρόλο που αντιμετώπισαν πρώτοι τις συνέπειες, με την αφαίρεση σημαντικού αριθμού θέσεων στάθμευσης. Κάτι όμως που δεν έγινε στην περιοχή της Ν. Ιωνίας, π.χ. οδός Μαιάνδρου, που το πλήθος των σταθμευμένων οχημάτων έχει εξαφανίσει τον ποδηλατόδρομο. Οργώνω λόγω επαγγέλματος καθημερινά την πόλη και όσο και να σας φανεί παράξενο, θεωρώ ότι η Ν. Ιωνία έχει μεγαλύτερο πρόβλημα ανεύρεσης χώρου (νόμιμης) στάθμευσης. Θα περίμενα εδώ και χρόνια να βρεθεί μια σοβαρή ανακουφιστική λύση, για να μην ‘’νομιμοποιείται’’ λόγω συχνότητας η παράνομη στάθμευση, κάνοντας οι αρμόδιοι τα στραβά μάτια. Δεν θέλω να πιστεύω ότι κάποιοι κάνουν ‘’όνειρα’’ ότι θα χρησιμοποιούν το δίκτυο των ποδηλατοδρόμων στην πόλη μας όταν αυτό ολοκληρωθεί με ηλεκτρικά πατίνια και όλα αυτά τα καινούρια ηλεκτρικά ρουκετάκια που ‘’λουζόμαστε’’ καθημερινά. Οι αρμόδιοι θα πρέπει να τοποθετήσουν ξεκάθαρη σήμανση για την παραπάνω απαγόρευση. Αγαπητοί ποδηλάτες, πρέπει από μεριά σας να γνωρίζετε ότι από την στιγμή που κινείστε μέσα στα όρια του ποδηλατοδρόμου, τα υπόλοιπα οχήματα δεν οφείλουν να τηρούν από εσάς απόσταση 1,5 – 2 μέτρων. Αρκεί που δεν πατάνε την γραμμή και δεν εισέρχονται στον χώρο σας. Προσαρμόστε λοιπόν τα χιλιόμετρά σας σε αυτή την στενή συνεργασία που καλείστε να έχετε με τους υπόλοιπους και γυρίστε και κανένα κεφαλάκι με ουσιαστικό βλέμμα – αναγνώριση πριν κάνετε οποιονδήποτε ελιγμό. Το προσπέρασμα ποδηλάτη από ποδηλάτη είναι εξαιρετικά επικίνδυνο καθώς λείπουν στην πλειοψηφία των ποδηλάτων οι καθρέπτες και το κουδουνάκι, αλλά απουσιάζει και η πρέπουσα προσοχή καθώς πολλές φορές οι ποδηλάτες ονειροπολούν (με μια μικρή δικαιολογία καθώς λατρεύω το συγκεκριμένο όχημα). Αγαπητοί γονείς, μιλήστε στα παιδιά σας, επισημάνετε τους κινδύνους και θέλω να ξέρετε. Το παιδί όταν καταλάβει ότι έχει δικαίωμα απέναντι σε μεγαλύτερους, ξεκινάει ατέλειωτο παιχνίδι και δημιουργεί στημένα επεισόδια εξ επίτηδες για φασαρία και μίνι δικαστήρια, όπως κάτι αργόσχολοι παππούδες σε κεντρικές διαβάσεις πεζών, βρίζοντας οδηγούς που δεν σταματάνε. Αγαπητοί ταλαίπωροι οδηγοί. Τι σας έμελλε να πάθετε. Όλα τα είχατε και σίγουρα αυτό επιπλέον δεν σας έλειπε. ‘Έλειπε όμως στα παιδιά μας, στους φίλους μας ποδηλάτες, στην πόλη μας. Ας δώσουμε λίγο χρόνο να συνυπάρξουμε όπως πρέπει με ασφάλεια.