Του Κυριάκου Παπαγεωργίου
Ο όρος Αρμαγεδών, που στα εβραϊκά σημαίνει σύναξη στρατευμάτων, χρησιμοποιήθηκε από τον Ιωάννη της Αποκάλυψης στην Αγία Γραφή προφητεύοντας την κατάσταση μεγάλου πολεμικού πεδίου, όπου συγκεντρωμένες οι δυνάμεις των βασιλέων της οικουμένης όλης, κάτω από τον έλεγχο των δαιμονίων πνευμάτων θα δώσουν την τελική μάχη εναντίον των λεγόμενων θεϊκών δυνάμεων.
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε επίσης κατά τη διάρκεια των πολέμων και σήμαινε τον όλεθρο, αλλά και το μέγεθος της καταστροφής.
Σήμερα ο όρος Αρμαγεδώνας χρησιμοποιείται για να δείξει το μέγεθος των καταστροφών που συνεπάγεται η αλόγιστη χρήση των ανθρώπινων σχεδίων πάνω σε θέματα που παραβιάζουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων.
*
«και έσται ως το ξύλον το πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων»
Ψαλμός Α3
Οι θεομηνίες ασφαλώς δεν είναι απότοκες των ανθρώπινων σχεδίων ούτε μπορούν να καταγνωστούν ως επέλευση της οργής του θεϊκού παράγοντα κι ας το λέει έτσι η λέξη που αποτελεί επινόηση της συμβατικής μας γλώσσας.
Ούτε πολεμική σύναξη λοιπόν των αόρατων εχθρικών δυνάμεων ούτε θεομηνία.
Τότε; Ε, τότε θα οδηγηθούμε στη μοναδική απομένουσα θεωρία της παραβίασης των όρων της φύσης ή συγκέντρωση των εχθρικών δυνάμεων της φύσης, που προκαλείται για να εκδικηθεί τον αλόγιστο εκμεταλλευτή της ζωικής φύσης. Που δεν είναι άλλος από τον άνθρωπο, στον οποίο δόθηκε ως θείο δώρο το νερό κι ο τελευταίος το βυσσοδόμησε με τον τρόπο της χρήσης του.
Αλλά τότε η φύση εκδικείται;
Ούτε εκδικείται ούτε θυμώνει. Ζυμώνεται ως επιζήμια κάτω από αιτιογόνες συνθήκες και συμπεριφέρεται ως να μας εκδικείται με το συσσωρευμένο καταστροφικό εμπόρευμα που της πουλάμε με πανάκριβη τιμή.
Πυρκαγιές και πλημμύρες υπήρχαν πάντοτε. Σε όλες τις εποχές. Με όλες τις κοινωνίες των ανθρώπινων δράσεων και συμπεριφορών.
Είναι πραγματικά άσχετο το αν επελαύνουν κάθε εκατό ή τρακόσα χρόνια.
Επειδή δεν τις συνηθίσαμε τις αντιμετωπίζουμε με κάθε είδους μεταφορικές ερμηνείες και εσώψυχες παραβολές.
*
Η συσσώρευση απίστευτων, για τις συνθήκες της εμπειρίας μας, ποσοτήτων νερού από τα νεφελώδη ουράνια, ως λάβρος επαιγίζων, δημιούργησε ολικές καταστροφές σε ζωές, υλικά και προϊόντα.
Κυρίως σε μέλλον ζωής.
Η περιοχή της Μαγνησίας και γενικότερα όλης της Θεσσαλίας που δέχτηκε μεγατόνους υγρού καταρράχτη, δεν ήταν, από τους επιτελείς των προφητειών και διερμηνέων των θεϊκών σημαδιών, αναμενόμενη.
Ωστόσο ήταν αναμενόμενη εντός των λογικών ορίων της φυσικής πραγματολογίας.
Επλήγησαν τόποι με ιδιαίτερα βεβαρημένο πραγματολογικό ιστορικό και τόποι με αθώο το εμπράγματο δίκαιό τους, όπως η Άφησος, το Λεφόκαστρο, το Χορευτό, ο Άι-Γιάννης και πολλά καμπίσια χωριά, ιδιαίτερα στην πεδινή επαρχία του Παλαμά.
*
Επισκέφτηκα όσους από τους χτυπημένους τόπους πρόλαβα. Ο καθένας τους είχε και έχει να καταμαρτυράει πλήθος ενόργανες δικαιολογίες, πέρα από τα προβλήματα που αντιμετώπισε.
Θα σταθώ μόνο σε έναν τόπο. Γιατί μου θύμισε τον καταστροφικό ρόλο μιας φανταστικής ταινίας με τραβηγμένο σενάριο. Η ταινία είχε τίτλο τον «Αρμαγεδώνα».
Αλλά δεν ήταν τέτοιος ο Αρμαγεδώνας που έπληξε την κοιλάδα τους Καλαμιού, της επιλεγόμενης ποταμιάς της Πάλτσης.
Σε αυτό τον τόπο, ας μου επιτραπεί κατ’ εξαίρεση, να αναφερθώ και να πω όσα μου ενεχείρισε η βιβλική εικόνα μιας κοιλάδας που τη θεωρούσα εξαιρετικά προνομιούχα και χαριστική για τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο που τη βίασε κατά συρροή και κατά συνήθεια…
*
Από τις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα είχα επινοήσει μια πεζοπόρα διαδρομή που άρχιζε από τη στροφή για το Καλάμι της Αργαλαστής κι αφού διέσχιζα τη θαυμαστή και παρθένα υδάτινη κοιλάδα της περιοχής κατέληγα στον ανοιχτό όρμο της Πάλτσης, όπου τότε υπήρχαν δυο-τρία κτίσματα όλα κι όλα.
Μέσα στην κοιλάδα βασίλευε η φυσική παρθενία, η γαλήνη κι η ερημιά.
Τι συνέβη και επλήγη με τον τρόπο που επλήγη η περιοχή αυτή;
H απάντηση δεν είναι απλή. Είναι ωστόσο συνειρμική όλων των παρά φύση λειτουργιών του ανθρώπινου παράγοντα και καθόλου βέβαια θεολογική (ή εσχατολογική, όπως θέλουν κάποιοι).
Την απάντηση τη δίνουν οι Ίωνες σοφοί, οι προφήτες και οι δημιουργοί των Ψαλμών. Κι ακόμη ο Όμηρος μα κι ο Αριστοτέλης.
Πέρα από τον ψαλμό της εισαγωγής στο απόσπασμα 124 ο Ηράκλειτος αναφερόμενος στον Θεόφραστο γράφει: «ώσπερ σάρμα εική κεχυμένων ο κάλλιστος κόσμος»…
Που σημαίνει ότι «ο ωραιότατος κόσμος ήταν (στην αρχή) σκουπίδια περιχυμένα στην τύχη»…
Σκουπίδια λοιπόν περιχυμένα στην τύχη… Μια εικόνα σαρωτική που πιάνει σε βάθος και εύρος ολόκληρο το σημερινό παράκτιο μέτωπο της Πάλτσης (του πρώην κάλλιστου κόσμου)…
*
«και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών», λέει ο Ιωάννης στην Αποκάλυψή του, φωνή τόσο δυνατή σαν τη βοή πολλών υδάτων που πέφτουν σε καταρράχτες…
Όσοι δε ασχολούνται με την εσχατολογία θα έχουν υπόψη τους θέλοντας να μας πείσουν ότι το είδος της πλημμύρας που μας έπληξε, αποτελεί ένδειξη έσχατου γεγονότος που προοιωνίζει την κατάληξη του ανθρώπινου γένους.
Αλλά τι λέει στην προκειμένη περίπτωση η Αγία Γραφή;
Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι ζούμε σε περίοδο χρόνου τελευταίων ημερών (Τιμόθεος, 3.1). Ο ίδιος δε ο Ιησούς προφήτεψε «ότι θα δούμε στις μέρες μας τρομακτικά φαινόμενα και γεγονότα που προκαλούν φόβο» (Λουκάς 21:11).
Κι ο θείος Όμηρος συνεχίζει τον σύντομο χορό των βαριοστέναχτων καταιγίδων:
«επεί ουν χειμώνα φύγον και αθέσφατον όμβρον/ κλαγγή ται γε πέτονται επ΄ Ωκεανοίο ροάων» (κι αφού ξέφυγαν από την κακοκαιρία και τις ατέλειωτες βροχές/ πετούν με κλαγγή για τα ρέματα του πόντου) Γ,4.
Φταίει η κλιματική αλλαγή; Φταίει ο αλόγιστος διασπαρμός του ανθρώπου σε όλη την επιφάνεια της γης και ιδιαίτερα στις ευαίσθητες εκείνες ζώνες που ο πυλώνας της φύσης έχει τοποθετήσει τον θρόνο του και δεν μπορούμε να τον ανατρέψουμε.
Σε όλο τον κόσμο, είναι αλήθεια, πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με καταστροφικές πλημμύρες. Ας παρακολουθήσουμε ορισμένες από τις ειδήσεις των τελευταίων ημερών:
Στις 2 Αυγούστου στην πρωτεύουσα της Κίνας καταγράφτηκε η ισχυρότερη βροχόπτωση των τελευταίων 140 ετών, με 744,8 χιλιοστά βροχής.
Στις 3 Αυγούστου ο τυφώνας Χανούν προκάλεσε έντονες βροχές και ισχυρούς ανέμους στη Νότια Ιαπωνία αφαιρώντας τη ζωή δυο τουλάχιστον ανθρώπων
*
Την Τρίτη που μας πέρασε, επιχείρησα να κάνω μια δραματική πορεία ανάστροφης διαδρομής από την παραλία της Πάλτσης σε βάθος πεδίου, που θα μου μείνει ως εικόνα καταστροφικού Αρμαγεδώνα.
Έφτασα προβληματισμένος στην πρώην ακτή Πάλτσης. Ο δρόμος έως εκεί είχε ανοίξει, αφού κι αυτός, όπως και σε άλλα οδικά δίχτυα του Νομού υπήρχαν φραγές από χώματα, πέτρες, μπάζα και φερτά αντικείμενα που κατέβαζε ο χειμαρρώδης πολτός του λασπόνερου.
Οπτικό συμπέρασμα: Η ακτή δεν υπάρχει ως αμμώδης γιαλός πλέον, αφού έχει επικαλυφθεί από σωρούς φερτών ξυλότυπων ιστών και κλαδόκορμων τεμαχισμένων από τα πριόνια της οργισμένης αιγίδας.
Η διάβαση των ξυλόκορμων στην ακτή είναι σχεδόν αδύνατη.
Το κύμα θολό και λασπωμένο φενακίζει την απάτη της παραλίας. Αφρίζει ανάμεσα σε ινώδεις ιστούς και νερόλακους.
Ανακατεμένα μεράδια, βολβοί, λαμαρίνες, χαμοκέλες, σιδερικά, λιθοσωροί, οικοσκευές, πουρνάρια, αριές, φιλίκια, πηχτή λάσπη, ποδήλατα, βάρκες κι ένας άνθρωπος στην άκρη που τραβάει τα μαλλιά του.
Είναι ένας μοναχικός κάτοικος της Πάλτσης που διερωτάται πώς χάθηκε ο φίλος του μες στην αντάρα της συμφοράς, βγαίνοντας για να πάει στο σπίτι του…
Μες στα χλωρά κομμάτια των ξύλων που μοιάζουν με κοκαλωμένες ανθρώπινες φιγούρες, ο Γιώργης ο Μπόλης, δακρύζει μπροστά στην κολαστήρια εικόνα της ακτής για τον χαμένο του φίλο. Που ανεξήγητα εκείνο το βράδυ, καθώς ξεκινούσε η βροχή το μακάβριο έργο της, βγήκε για να πάει στο σπίτι του.
Έπειτα ο χρόνος σταμάτησε… ο κλοιός του νερού τον αιχμαλώτισε και… βρέθηκε ύστερα από μέρες τουμπανιασμένος στο Πευκί της Εύβοιας…
Μου δείχνει τα αναμμένα κεριά των πλατανόκλαδων.
«Καίνε σε όλη την Πάλτση για πάρτη του» μου λέει και δακρύζει.
*
Ύστερα παίρνω τον δρόμο της λάσπης κατά μήκος του ανακατωμένου ρέματος. Τραβώ μέσα από μια κολαστήρια εικόνα κατεστραμμένων σπιτιών ώς το βάθος της ποταμίσιας κοιλάδας. Αναχώματα, σκουπίδια, μυριάδες κορμοί δέντρων, απολιθώματα, ένας κόσμος απίστευτης καταστροφικής μανίας.
Βρίσκω στην πορεία μου σπίτια βουλιαγμένα μέσα στη στερεοποιημένη λάσπη. Ψυγεία, πλυντήρια και συσκευές χάσκουν χαρατσωμένες από το μαστίγιο του ανίκητου όγκου νερού.
Περνώ το ήσυχο ρέμα. Τώρα κελαρύζει το νεράκι κι αντανακλάει τη μεθύστερη γαλήνη. Πίσω από τη ρεματιά, αργοκυλάει ο θάνατος. Με άλλο πρόσωπο, αναδρομικό, ίσως και μελλούμενο, αλλά πάντως χαλκοπράσινο και ιοβόλο πρόσωπο.
Στα χίλια τόσα μέτρα από μια θάλασσα που ξερνάει κίτρινο πύον, δυο πέτρινα δυναμάρια, πολλών δεκαετιών αρχοντόσπιτα, άντεξαν στους νεροβολισμούς, αλλά δεν άντεξαν οι πόρτες και τα παράθυρα κι εισέβαλε μέσα τους η ορμή του θυελλώδους καταρράχτη σπάζοντας όλα τα φράγματα, για νάμπει και να τα κάνει όλα γης Μαδιάμ.
Περνώ από το ανοιχτό κατώφλι, διασχίζω μέσα σε λασπωμένη κρούστα στεγανής ίλης, την πρώην κουζίνα και το λουτρό που έχουν εξαφανιστεί, ενώ ο πάνω όροφος σε δυο τοίχους διατηρεί μαρμαρωμένα χιλιάδες βιβλία σε καθημαγμένη βιβλιοθήκη. Μείναν οι τοίχοι, έφυγαν οι σελίδες μες στο ταξίδι του νερού, για την ανοιχτή πατρίδα της θάλασσας.
Δεν μπορώ να συνεχίσω άλλο. Σπίτια που εξαφανίστηκαν είναι εδώ μέσα στην καρδιά του Αρμαγεδώνα, στην καρδιά του κάθε Αρμαγεδώνα που μας χτυπάει την πόρτα κάθε εκατό, διακόσια χρόνια κι είναι σαν να μας λέει:
Είμαι εδώ…
Πάλτση λοιπόν, ώρα μηδέν. Κι ίσως ακόμη παρακάτω…