Παγκόσμια Τράπεζα: Η παγκόσμια οικονομία οδεύει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά επιβράδυνσης

Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2024 δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, καθώς προειδοποιεί για τρίτη συνεχομένη χρονιά που θα επιβραδύνεται η ανάπτυξη.

Επεσήμανε ότι οδεύει να καταγράψει το χειρότερο εξάμηνο ανάπτυξης των τελευταίων 30 ετών, καθώς το υψηλότερο κόστος δανεισμού και οι γεωπολιτικές εντάσεις επιβαρύνουν την παραγωγή. Μελανά επίσης είναι τα στοιχεία για την φτώχεια και τη θηλειά του χρέους των αναπτυσσομένων χωρών.

«Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να εξασθενεί,» αναφέρει η έκθεση «εν μέσω των συνεπειών των αυστηρών νομισματικών πολιτικών, περιοριστικών χρηματοπιστωτικών συνθηκών και της αδύναμης παγκόσμιας ανάπτυξη του εμπορίου. Μετά από μια απότομη επιβράδυνση το 2022 και νέα μείωση πέρυσι, η αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής αναμένεται να μειωθεί το 2024, σηματοδοτώντας το τρίτη διαδοχικό έτος επιβράδυνσης. Η πρόσφατη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή εντείνει τους γεωπολιτικούς κινδύνους και αυξάνει την αβεβαιότητα στις αγορές εμπορευμάτων, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη. Αυτό συμβαίνει ενώ η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει να αντιμετωπίζει την παρατεταμένες επιπτώσεις των επικαλυπτόμενων σοκ των τελευταίων τεσσάρων ετών (πανδημία, εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αύξηση του πληθωρισμού και η επακόλουθη απότομη σύσφιγξη των παγκόσμιων νομισματικών συνθηκών)».

Το παγκόσμιο ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% φέτος, έναντι 2,6% το 2023, 3% το 2022 και 6,2% το 2021, όταν υπήρξε ανάκαμψη μετά το τέλος της πανδημίας.

«Αν δεν υπάρξει σημαντική διόρθωση στην πορεία, η δεκαετία του 2020 θα καταγραφεί ως μια δεκαετία χαμένων ευκαιριών» τονίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος και ανώτερος αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ιντερμίτ Γκιλ.

«Αυτό θα καταστήσει την ανάπτυξη ασθενέστερη την περίοδο 2020-2024» είπε ο αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Αιάν Κοσέ «από ό,τι κατά τη διάρκεια των χρόνων γύρω από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009, την ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τις υφέσεις στις αρχές της δεκαετίας του 2000».

Προβλέπει ότι το 2025 η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι στο 2,7%, χαμηλότερα ωστόσο από το 3% που προέβλεπε τον Ιούνιο λόγω της αναμενόμενης επιβράδυνσης μεταξύ των προηγμένων οικονομιών.

Η επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου και η αύξηση του κόστους δανεισμού είχε ως αποτέλεσμα η μέση ετήσια ανάπτυξη για τις αναπτυσσόμενες χώρες από το 2020 και μετά ήταν μόλις 3,9% ετησίως μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερη από ό,τι κατά την προηγούμενη δεκαετία, αναφέρει η έκθεση.

Ο στόχος της Παγκόσμιας Τράπεζας για τον τερματισμό της ακραίας φτώχειας έως το 2030 φαίνεται πλέον σε μεγάλο βαθμό ανέφικτος, καθώς η οικονομική δραστηριότητα συγκρατείται από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις.

«Η βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη θα παραμείνει αδύναμη, αφήνοντας πολλές αναπτυσσόμενες χώρες -ιδιαίτερα τις φτωχότερες- κολλημένες σε μια παγίδα, με παραλυτικά επίπεδα χρέους και ισχνή πρόσβαση σε τρόφιμα για σχεδόν έναν στους τρεις ανθρώπους» σημειώνει ο Γκιλ.

Οι αναπτυγμένες χώρες
Η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε κατά 2,5% το 2023, 1,4 % υψηλότερα από την εκτίμηση του Ιουνίου . Η Παγκόσμια Τράπεζα ροέβλεψε ότι η ανάπτυξη φέτος θα επιβραδυνθεί στο 1,6%, καθώς η νομισματική πολιτική περιορίζει τη δραστηριότητα εν μέσω μειωμένων αποταμιεύσεων, ωστόσο το ποσοστό είναι διπλάσιο από την εκτίμηση του Ιουνίου.

Η εικόνα της ευρωζώνης είναι αρκετά πιο ζοφερή, με την ανάπτυξη φέτος να προβλέπεται στο 0,7%, αφού οι υψηλές τιμές της ενέργειας οδήγησαν σε ανάπτυξη μόλις 0,4% το 2023. Οι αυστηρότερες πιστωτικές συνθήκες προκάλεσαν μείωση κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες στις προοπτικές της περιοχής για το 2024 από τις προβλέψεις του Ιουνίου.

Οι προηγμένες οικονομίες αναμένεται να σημειώσουν ανάπτυξη μόλις 1,2% το 2024 από 1,5% το 2023.

«Η κύρια ανησυχία στις προηγμένες οικονομίες μετατοπίζεται πίσω από τον πληθωρισμό στην παραγωγή» σημειώνει ο Γκιλ προσθέτοντας ότι αυτό ήταν το κύριο συμπέρασμα από τα σχέδια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να μειώσει τα επιτόκια τρεις φορές φέτος από το σημερινό υψηλό 22 ετών του 5,25-5,5%.

Η Κίνα και οι αναδυόμενες χώρες
Η Κίνα επιβαρύνει επίσης τις παγκόσμιες προοπτικές, καθώς η ανάπτυξή της επιβραδύνεται στο προβλεπόμενο 4,5% το 2024. Αυτό σηματοδοτεί την πιο αργή ανάπτυξή της εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, εκτός των ετών 2020 και 2022 που επηρεάζονται από την πανδημία.

Η πρόβλεψη μειώθηκε κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα από τον Ιούνιο, αντανακλώντας την εξασθένηση των καταναλωτικών δαπανών εν μέσω της συνεχιζόμενης αναταραχής στον τομέα των ακινήτων, με την ανάπτυξη του 2025 να εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω στο 4,3%.

Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες προβλέπεται να αναπτυχθούν κατά 3,9% φέτος, από 4% το 2023 και μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα κάτω από τον μέσο όρο τους στη δεκαετία του 2010.

Αυτός ο ρυθμός δεν είναι αρκετός για να βγάλει τους αυξανόμενους πληθυσμούς από τη φτώχεια και η Παγκόσμια Τράπεζα δήλωσε ότι μέχρι το τέλος του 2024, οι άνθρωποι σε περίπου μία στις τέσσερις αναπτυσσόμενες χώρες και το 40% των χωρών χαμηλού εισοδήματος θα είναι φτωχότεροι από ό,τι ήταν το 2019, πριν από την πανδημία.

Οι επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση
Σύμφωνα με την έκθεση ένας τρόπος για την τόνωση της ανάπτυξης, ιδίως στις αναδυόμενες αγορές και στις αναπτυσσόμενες χώρες, θα ήταν η επιτάχυνση των ετήσιων επενδύσεων ύψους 2,4 τρισ. δολαρίων που απαιτούνται για τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Η τράπεζα μελέτησε τις ταχείες και διαρκείς επιταχύνσεις των επενδύσεων κατά τουλάχιστον 4% ετησίως και διαπίστωσε ότι ενισχύουν την αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, την παραγωγή της μεταποίησης και των υπηρεσιών και βελτιώνουν τη δημοσιονομική θέση των χωρών. Αλλά η επίτευξη τέτοιων επιταχύνσεων απαιτεί γενικά ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την επέκταση του διασυνοριακού εμπορίου και των χρηματοοικονομικών ροών και βελτιώσεις στα πλαίσια της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, πρόσθεσε η τράπεζα.

Πηγή: ΟΤ