Χωρίς δομικές αλλαγές αναμένεται να κατατεθεί το νέο φορολογικό νομοσχέδιο στη Βουλή, τουλάχιστον ως προς τον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, ενώ σε συνέντευξή του στη «Θ» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Θεοχάρης αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για «σημειακές παρεμβάσεις, ανταποκρινόμενοι σε δικαιολογημένα και εύλογα αιτήματα».
Ως υφυπουργός Οικονομικών με ειδική αρμοδιότητα τα φορολογικά θέματα, στην «πρώτη γραμμή» για τα συγκεκριμένα ζητήματα, τονίζει ότι η προσπάθεια βελτιώσεων «κατατείνει στο να αποκαταστήσει τυχόν αστοχίες και όχι να «ευνουχίσει» επί της ουσίας ένα σχέδιο νόμου που αποσκοπεί στο κοινό καλό».
Επιπλέον, εξηγεί τις προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων το κυνήγι της μεγάλης φοροδιαφυγής, «το να πιάσουμε τα «μεγάλα ψάρια», όχι να στριμώξουμε τον μεροκαματιάρη», ενώ παρουσιάζει τα μέτρα στήριξης που προωθεί η κυβέρνηση για τα Χριστούγεννα και το νέο έτος.
Συνέντευξη
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΑΛΛΗΣ,
ΦΩΤΗΣ ΣΠΑΝΟΣ
Ποιες αλλαγές εξετάζονται στο υπό κατάθεση φορολογικό νομοσχέδιο;
Επιτρέψτε μου, καταρχάς, να διευκρινίσω ότι δεν μιλάμε για «βασικές» αλλαγές στο νομοσχέδιο που εισηγούμαστε για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Όπως έχει τονίσει επανειλημμένως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε καμία περίπτωση δεν σκοπεύουμε να παρέμβουμε – σε δεύτερη φάση, μετά από την αρχική σύνταξή του – στον πυρήνα του νομοσχεδίου. Και ποιος είναι αυτός ο πυρήνας; Πέρα από τα επιμέρους μέτρα, ο πυρήνας του φορολογικού νομοσχεδίου είναι η απόδοση φορολογικής δικαιοσύνης, η αντιμετώπιση στρεβλώσεων και αδικιών. Γι’ αυτό και δεν γίνεται λόγος για δομικές αλλαγές στο νομοσχέδιο – ειδάλλως, ως κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, δεν θα ήμασταν συνεπείς με τις αρχές μας, αλλά και με τις προεκλογικές δεσμεύσεις μας. Παρόλ’ αυτά, είναι αυτονόητο ότι βρισκόμαστε σε διαρκή διάλογο με τους πολίτες, με κάθε κατηγορία επιτηδευματιών και φορολογουμένων. Και αυτό που θα πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό, είναι ότι η δική μας κυβέρνηση στηρίζει την επιχειρηματικότητα, στηρίζει την ανάπτυξη και την ευημερία. Δεν στηρίζει όμως την ανισότητα, εξ ου και δεν μπορούμε να κάνουμε εξαιρέσεις. Όλοι πρέπει να πληρώνουμε τους φόρους που μας αναλογούν, αυτή είναι η θεμελιώδης αρχή. Ακούμε τους φορολογούμενους, καταγράφουμε τις ενστάσεις και τα παράπονά τους, επεξεργαζόμαστε όλες τις επισημάνσεις με τη μέγιστη σοβαρότητα, έτσι ώστε να τελειοποιήσουμε το φορολογικό νομοσχέδιο. Πάντα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης στο νομικό πλαίσιο, υπό την προϋπόθεση όμως ότι αυτή η προσπάθεια βελτίωσης κατατείνει στο να αποκαταστήσει τυχόν αστοχίες. Και όχι να «ευνουχίσει» επί της ουσίας ένα σχέδιο νόμου που αποσκοπεί στο κοινό καλό. Διότι, μέσω ενός πιο δίκαιου φορολογικού συστήματος, το δημόσιο θα έχει αυξημένα έσοδα, τα οποία θα επιστρέψει στο σύνολο, υπό μορφήν έργων υποδομής, ενίσχυσης των πιο αδύναμων συμπολιτών μας κ.λπ. Εν κατακλείδι, σε ό,τι αφορά στις περαιτέρω τροποποιήσεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, περιμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης. Ακολούθως θα προχωρήσουμε, πολύ προσεκτικά και συνετά, σε σημειακές παρεμβάσεις, ανταποκρινόμενοι σε δικαιολογημένα και εύλογα αιτήματα.
Επαγγελματίες ξεκίνησαν κινητοποιήσεις, γιατί θεωρούν ότι δεν φοροδιαφεύγουν. Επιπλέον, εκτιμούν ότι θα κληθούν να πληρώσουν υπερβολικό φόρο με την καθιέρωση της ελάχιστης ετήσιας αμοιβής των 10.920 ευρώ. Τι τους απαντάτε;
Ας μην αντιμετωπίζουμε μονολιθικά τους ελεύθερους επαγγελματίες. Δεν είναι όλοι αντίθετοι στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο. Απεναντίας, σχεδόν καθημερινά συναντώ αντιπροσωπείες ενώσεων από ολόκληρο το φάσμα των ελεύθερων επαγγελματιών. Και μπορώ να σας βεβαιώσω ότι στην πλειονότητά τους, οι ελεύθεροι επαγγελματίες συντάσσονται με τη λογική της δίκαιης και αναλογικής φορολόγησης, αυτήν που επιδιώκουμε να εμπεδώσουμε στην πατρίδα μας. Ασφαλώς, δεν ισχυρίζομαι ότι δεν ακούω αντιρρήσεις – εξάλλου, ως υφυπουργός Οικονομικών με ειδική αρμοδιότητα τα φορολογικά θέματα, βρίσκομαι εξ ορισμού στην πρώτη γραμμή επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Ούτε είχα ποτέ την ψευδαίσθηση ότι η μεταρρύθμιση που εισηγούμαστε, δεν θα συναντούσε αντιδράσεις. Αλλά ανάμεσα στη φυσιολογική – και υγιή ώς έναν βαθμό – αντίδραση, έως την απαίτηση από την κυβέρνηση να υπαναχωρήσει, η απόσταση είναι χαοτική. Διότι, πολύ σχηματικά, επισημαίνω ότι τα δημόσια έσοδα από τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών στην Ελλάδα, είναι πολύ λιγότερα από το ήμισυ του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ, την ίδια στιγμή, στη χώρα μας έχουμε υπερδιπλάσιους ελεύθερους επαγγελματίες! Εννοείται ότι η δική μας προτεραιότητα, ως κυβέρνησης, είναι το κυνήγι της μεγάλης φοροδιαφυγής, το να πιάσουμε τα «μεγάλα ψάρια», όχι να στριμώξουμε τον μεροκαματιάρη. Παρόλ’ αυτά, εγώ, ως απλός πολίτης, ρωτώ: Είναι δίκαιο και σωστό το 54% των αμιγώς ελευθέρων επαγγελματιών να δηλώνει μηδενικό εισόδημα; Κι αυτό το 85% των ελεύθερων επαγγελματιών στη χώρα μας, που δηλώνει – σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ – ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, πώς ζει; Επίσης, κάτι που πρέπει να καταστεί σαφές, ακόμη και στους συμπολίτες μας που ετοιμάζονται για κινητοποιήσεις κ.λπ., είναι ότι οι φοροφυγάδες αδικούν πρώτους από όλους τους συνεπείς και νομοταγείς συναδέλφους τους. Αδικούν γενικότερα κάθε εργαζόμενο και κάθε πολίτη που διαθέτει φορολογική συνείδηση, κατά συνέπεια αδικούν εν συνόλω την ελληνική κοινωνία, στερώντας της το δικαίωμα να αναπτυχθεί ισόρροπα.
Ελεύθεροι επαγγελματίες αποτελούν ακροατήριο της Ν.Δ., όπως φάνηκε και στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Υπάρχει κίνδυνος να πληγεί η κυβέρνηση από τις αλλαγές στη φορολογία τους;
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι σταθερά και αδιασάλευτα αφοσιωμένη στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που θα κάνουν την πατρίδα μας ένα καλύτερο μέρος για κάθε Ελληνίδα, για κάθε Έλληνα, για κάθε οικογένεια που μεγαλώνει παιδιά με όνειρα για το αύριο. Αν ορισμένοι διαφωνούν με αυτό το πρόταγμα, αυτό το όραμα, θα πρέπει να διευρύνουν την οπτική τους. Διότι οι φόροι, αν μη τι άλλο, είναι μόνο μία παράμετρος της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, σε συνάρτηση και αλληλεπίδραση με τις γενικότερες επιδόσεις της εθνικής οικονομίας, αλλά και του προσανατολισμού που δίνει σε αυτήν η κυβέρνηση με τις πολιτικές επιλογές της. Γι’ αυτό θα πρότεινα, σε όσους συμπολίτες μου ενδεχομένως παραπονούνται για τα μέτρα του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, να συνεκτιμήσουν στοιχεία όπως π.χ. το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία μείωσε ή κατάργησε εντελώς πάνω από 50 φόρους. Ότι ενίσχυσε όσο καμία προηγούμενη κυβέρνηση τους μικρομεσαίους και τους ευάλωτους. Ότι απελευθέρωσε την επιχειρηματικότητα, προσέλκυσε ξένες επενδύσεις, ανοίγοντας πάνω από 300.000 νέες θέσεις εργασίας, μειώνοντας δραστικά την ανεργία. Και επιπλέον, το ότι η Ελλάδα, με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έχει ανατρέψει την εικόνα του «μαύρου προβάτου» της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και της Δύσης γενικότερα. Πλέον μας εμπιστεύονται διεθνώς, κάτι που αντανακλάται σε μεγάλα επενδυτικά project και, οπωσδήποτε, επιβεβαιώνεται από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Επιμένω, λοιπόν, ότι τα φορολογικά ζητήματα δεν μπορούν να απομονώνονται κατά το δοκούν από το σύνολο της οικονομικής πολιτικής. Οι φόροι δεν υφίστανται εν κενώ, ούτε θα πρέπει να αποτελούν μοναδικό κριτήριο στη διαμόρφωση κομματικών επιλογών.
Ποια η στήριξη που προσφέρει η κυβέρνηση σε νοικοκυριά και μικρομεσαίους; Ποια μέτρα εισάγει και σε ποιους άξονες θα κινηθεί η οικονομική πολιτική στο εξής;
Πιστεύω ότι δεν έχει υπάρξει κυβέρνηση στην Ελλάδα, θα έλεγα από τη Μεταπολίτευση και εξής, η οποία να στάθηκε τόσο δραστικά, τόσο καίρια και άμεσα στο πλευρό του πολίτη, όσο η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Ήδη από την πρώτη θητεία, από το 2019, όταν κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτοφανή και πρωτοφανούς έντασης κρίση εξαιτίας της πανδημίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εφάρμοσε, χωρίς κανέναν δισταγμό, μια άνευ προηγουμένου πολιτική ολόπλευρης κοινωνικής στήριξης. Και το ίδιο συνέβη στην επόμενη κρίση, όταν το κόστος της ενέργειας εκτοξεύτηκε, ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Φοβάμαι πως τείνουμε να ξεχνάμε ότι η ελληνική κοινωνία στάθηκε όρθια μέσα στις αλλεπάλληλες, διεθνείς κρίσεις, χάρη στη συνετή διαχείριση και στην προσήλωση της κυβέρνησης στη στήριξη των ελληνικών νοικοκυριών. Ίσως πλέον θεωρείται αυτονόητο, ενώ δεν είναι απαραιτήτως έτσι, ότι π.χ. το κράτος επωμίζεται μέρος του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας. Σε πολλές περιπτώσεις απορροφήσαμε την αύξηση των λογαριασμών σχεδόν ακέραιη, σε ποσοστά άνω του 80%. Θεσμοθετήσαμε μια σειρά από έκτακτα βοηθήματα, τύπου «market pass» κ.λπ. Αλλά ας κοιτάξουμε μπροστά, για τα μέτρα στήριξης που εισάγει η κυβέρνηση από εδώ και πέρα. Νομίζω ότι αρκεί να υπογραμμίσω ότι, μόνο για τον Δεκέμβριο του 2023, θα δοθούν 717 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του εισοδήματος των Ελλήνων. Ενώ η δαπάνη για τα μόνιμα μέτρα στήριξης στη διάρκεια του 2024, με αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, το αφορολόγητο για τις οικογένειες, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ για ασφαλιζόμενες κατοικίες, το Youth Pass κ.ά. αγγίζει το 1,6 δισ. ευρώ. Επιπλέον, πίσω στην κοινωνία θα αποδοθούν, με διάφορες μορφές, τα έσοδα από τα βαριά πρόστιμα που έχουν ήδη αρχίσει να επιβάλλονται, σε μεγάλες εταιρείες για αθέμιτη κερδοφορία. Τα οποία, μέχρι στιγμής, υπερβαίνουν τα 5 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην αναχαίτιση της ακρίβειας στην πραγματική αγορά, με μειώσεις στις τιμές πολλών προϊόντων έως και κατά 25%.
Κρίνετε πως είναι αρκετά τα κίνητρα που παρέχονται ώστε οι πολίτες να ζητούν αποδείξεις για τις πληρωμές τους;
Τι σημαίνει, άραγε, «επαρκές κίνητρο» για να κάνει κάποιος το αυτονόητο; Προσωπικά πιστεύω ότι, αν θέσουμε το ζήτημα της τήρησης της νομιμότητας από τον καθέναν μας στη βάση της ανταμοιβής, ποτέ δεν θα καταφέρουμε να θεσμοθετήσουμε επαρκή κίνητρα. Η ουσία είναι, όμως, στην αλλαγή της επικρατούσας – στη χώρα μας – αντίληψης για τη φοροδιαφυγή, ως κάτι μη επιλήψιμο, παραμικρό – ακόμη και απόδειξη «πονηριάς». Η φοροδιαφυγή είναι, ξεκάθαρα, μια αντικοινωνική συμπεριφορά. Είναι επίσης παράλογη και ασύμφορη για τον παραβάτη. Διότι, φοροδιαφεύγοντας, στερεί από τον εαυτό του μια σειρά από προνόμια, με πιο χαρακτηριστικό το δικαίωμα να χρηματοδοτήσει την επαγγελματική δραστηριότητά του, να αναπτυχθεί και να προοδεύσει, μέσω τραπεζικού δανεισμού. Όταν όλα τα έσοδά του είναι «μαύρα», πώς θα ζητήσει δάνειο; Κι αυτό είναι ακόμη πιο αντιπαραγωγικό με τα σημερινά δεδομένα, της ψηφιακής διασύνδεσης στον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Άρα, οι πολίτες θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα της καταγγελίας των φορολογικών παραβάσεων, μέσω της εφαρμογής «appodixi», αποβλέποντας στο γενικότερο, μακροπρόθεσμο κέρδος και όχι τόσο στην άμεση, υλική, επιβράβευση.
Επαγγελματίες της πληγείσας Θεσσαλίας ζητούν ένα ειδικό σχέδιο που θα είναι ξεχωριστό από τις τρέχουσες αποζημιώσεις. Ποιες πτυχές περιλαμβάνει για ανάκαμψη της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας;
Ήδη υλοποιείται, σταδιακά με ταχύ ρυθμό, το σχέδιο ανάκαμψης της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας, ειδικά για τη Θεσσαλία και τις περιοχές που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες. Αναφέρω πρόχειρα ότι μέσα στον Νοέμβριο έχουν αποζημιωθεί χιλιάδες κτηνοτρόφοι για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου, με ένα κονδύλι που αγγίζει τα 125 εκατ. ευρώ. Και επίσης, με εντολή που έχει δώσει απευθείας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης – και με έγκριση της ΕΕ – έχουν διοχετευτεί στη Θεσσαλία συνολικά 260 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ. Παράλληλα, συνεχίζονται οι μελέτες για τη θωράκιση της Θεσσαλίας από ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και ο περαιτέρω σχεδιασμός των οικονομικών μέτρων για την ενίσχυση των παραγωγών του πρωτογενούς τομέα, καθώς και των επαγγελματιών της περιοχής γενικότερα.
Ήδη ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση έκτακτες ενισχύσεις για συνταξιούχους και ευάλωτους ενόψει Χριστουγέννων. Πού στοχεύει το συγκεκριμένο πακέτο;
Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι χάρη στην υπεραπόδοση της οικονομίας και την αυξημένη εισροή εσόδων από τη φορολογία, η κυβέρνηση είναι σε θέση να διανείμει σε 2,3 εκατ. ευάλωτους συμπολίτες μας 352 εκατ. ευρώ εν είδει έκτακτων ενισχύσεων. Οι δικαιούχοι ανήκουν στη χαμηλή εισοδηματική κατηγορία, η οποία όμως βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων για την κυβέρνησή μας, ως προς την προστασία από την ακρίβεια και την άσκηση αποτελεσματικής, ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής.