Πλατφόρμα ενημέρωσης για τις συνδυασμένες μεταφορές στη περιοχή, ευφυείς εφαρμογές που στοχεύουν στην παραγωγή ενέργειας, δράσεις για τη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης με σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ανάπτυξη ευφυών και δημιουργικών εφαρμογών στους χώρους οργανωμένης εγκατάστασης βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, βελτίωση του αστικού συστήματος μεταφορών, διαχείριση φωτισμού δημόσιων χώρων, διαχείριση νερού, ρύθμιση των συνθηκών θερμικής άνεσης, είναι οι προτάσεις που θα καταστήσουν τον Βόλο μια «έξυπνη πόλη».
Πρόκειται για πρόταση με σημαντική αναπτυξιακή προοπτική για την περιοχή, η οποία θα διαδραματίσει μέγιστο ρόλο στην ανάπτυξη της πόλης του Βόλου, της τοπικής κοινωνίας και της ευρύτερης περιοχής τα επόμενα χρόνια, εξασφαλίζοντας μία ανταγωνιστική ταυτότητα, η οποία θα βασίζεται στην τεχνολογία και την καινοτομία. Μια μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία που κατατέθηκε στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, δείχνει τον «δρόμο» για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια αναβάθμισης για το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου μέσα από την ανάπτυξη ευφυών και δημιουργικών εφαρμογών. Η Μάχη Παπαδάμ μελέτησε τα δεδομένα και κατέθεσε προτάσεις για την έννοια της καινοτομίας και του αειφορικού σχεδιασμού, ως βασικά εργαλεία για τον μετασχηματισμό και τον επαναπροσδιορισμό του αστικού χώρου και των αστικών λειτουργιών της πόλης. Σήμερα, ο σχεδιασμός των σύγχρονων αστικών κέντρων επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στην εφαρμογή των εργαλείων, που προσφέρει αυτή η νέα «ευφυής» διάσταση του αστικού σχεδιασμού, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πιέσεις και τα αστικά προβλήματα, που πλήττουν το αστικό περιβάλλον. Ο Βόλος βρίσκεται «πίσω» στο θέμα της «ευφυΐας» των δομών και λειτουργιών.
Δεν υπάρχει σχέδιο
Στον Δήμο καταγράφεται έλλειψη οργανωμένου και συντονισμένου σχεδιασμού ευφυών και δημιουργικών εφαρμογών, ημιτελές επίπεδο ολοκλήρωσης στο σχεδιασμό των υφιστάμενων ευφυών και δημιουργικών εφαρμογών, που έχουν αναπτυχθεί από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην περιοχή. Απουσία συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, σημαντικά οδικά κυκλοφοριακά προβλήματα στη περιοχή του λιμανιού και έλλειψη θέσεων στάθμευσης. Σχεδιασμός κακής ποιότητας ποδηλατοδρόμων με πολλά προβλήματα για την ομαλή χρήση τους (παράνομη στάθμευση επί των λωρίδων κυκλοφορίας). Αυξημένη αέρια ρύπανση στις κεντρικές περιοχές, έλλειψη συστημάτων συνδυασμένων μεταφορών, υποβάθμιση της λειτουργίας των οργανωμένων υποδοχών παραγωγικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Απολύσεις εργαζομένων και αποχώρηση επενδύσεων, ως απόρροια της οικονομικής κρίσης. Ελλιπής πληροφόρηση επισκεπτών σχετικά με τα σημεία ενδιαφέροντος εντός και εκτός της πόλης. Απουσία συνολικού σχεδιασμού για το τουριστικό δυναμικό της περιοχής και την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Οι ευκαιρίες
Όσον αφορά στις ευκαιρίες και στις δυνατότητες μπορεί να υπάρξει βελτίωση των υφιστάμενων ευφυών και δημιουργικών εφαρμογών, μέσω της ένταξής τους σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη δημιουργία συνδυασμένων μεταφορών και βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες. Η παρουσία των οργανωμένων υποδοχέων εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος σε πολύ κοντινή απόσταση, συγκεντρώνει σημαντικές ευκαιρίες και πλεονεκτήματα, όσον αφορά τη προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Το ανεπτυγμένο τουριστικό υπόβαθρο, δημιουργεί πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη εφαρμογών, που θα βασίζονται στη προώθηση των τουριστικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Οι κενοί βιομηχανικοί χώροι και το ισχυρό πολιτιστικό υπόβαθρο δημιουργεί την ευκαιρία για περαιτέρω αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και την ενίσχυση του τουρισμού και της ελκυστικότητας στην περιοχή. Οι συνθήκες θερμικής άνεσης και οι υφιστάμενες εφαρμογές για την παραγωγή ενέργειας μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη εφαρμογών, που θα συμβάλουν στην παραγωγή εναλλακτικών μορφών ενέργειας.
Πλατφόρμα μεταφορών
Για τον Βόλο κρίνεται επιβεβλημένη μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης περί των συνδυασμένων μεταφορών στην περιοχή. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα θα εξυπηρετεί τους κάτοικους και επισκέπτες της περιοχής για τις μετακινήσεις τους, αλλά και τις τοπικές επιχειρήσεις για τη μεταφορά αγαθών (εισαγωγές – εξαγωγές). Πιο συγκεκριμένα, οι δράσεις που προτείνονται για τη συγκεκριμένη εφαρμογή είναι: Σχεδιασμός ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία θα προσφέρει πληροφορίες (δρομολόγια, κόστος, ανακοινώσεις, επικοινωνία με τους αντίστοιχους φορείς ΚΤΕΛ, ΟΛΒ, ΟΣΕ, Αεροδρόμιο Αγχιάλου), για τη μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Ο χρονικός προσδιορισμός συνδυασμένης χρήσης των μεταφορικών υποδομών και πληροφόρηση σχετικά με τη μετάβαση μεταξύ τερματικών σταθμών. Προτεινόμενες διαδρομές, προσφορές και δυνατότητες για τη μεταφορά επισκεπτών σε τουριστικούς προορισμούς της ευρύτερης περιοχής. Ωστόσο, κρίσιμα ζητήματα για τη συγκεκριμένη εφαρμογή στην περιοχή αποτελούν τα εξής σημεία: Ο κλάδος των συνδυασμένων μεταφορών στην περιοχή έχει ατονήσει τα τελευταία χρόνια, λόγω της αποχώρησης ή κλεισίματος πολλών επιχειρήσεων που είχαν αναπτύξει παραγωγικές δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, οι συνδυασμένες μεταφορές στην περιοχή μερικά χρόνια πριν είχαν γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη. Η συνεργασία που πρέπει να αναπτύξουν οι φορείς, που διαχειρίζονται τις μεταφορικές υποδομές στην περιοχή. Αναμφισβήτητα, η καλύτερη λύση θα αποτελούσε η ίδρυση ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης των μεταφορών στην περιοχή. Η αναβίωση των συνδυασμένων μεταφορών στη περιοχή του Βόλου μέσω της συγκεκριμένης ευφυούς εφαρμογής, δημιουργεί προοπτικές για επιπλέον έργα αστικής ανάπλασης, που θα υποστηρίξουν το εν λόγω εγχείρημα, όπως η επέκταση του σιδηροδρομικού σταθμού στην περιοχή του λιμανιού και η ένωση με τον σταθμό των ΚΤΕΛ. Ως προέκταση της ευφυούς εφαρμογής και της υφιστάμενης εφαρμογής «Volos Info», προτείνεται ο σχεδιασμός ηλεκτρονικής πλατφόρμας δεδομένων, η οποία θα προτείνει και θα καθοδηγεί τους επισκέπτες μέσα από προτεινόμενες διαδρομές στην περιοχή (ποδηλατοδρομίες, πεζοπορίες). Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της περιοχής, όσον αφορά στο αναπτυξιακό της πλαίσιο, είναι η παρουσία οργανωμένων χώρων υποδοχής, με υποστηρικτικές δομές για την εγκατάσταση μεταποιητικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Παρά την επιτυχημένη λειτουργία των οργανωμένων χώρων για πολλά χρόνια (ΒΙΠΕ Α και Β, ΒΙΟΠΑ), η πληρότητα όσον αφορά στην εγκατάσταση επιχειρήσεων δεν έχει φτάσει ακόμα το 100%. H πρόταση περιλαμβάνει την πραγματοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου, στο οποίο θα συμμετέχει ο Δήμος, ως διοικητική Αρχή της περιοχής, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ως πηγή γνώσης και η διαχειριστική Αρχή της Β’ ΒΙΠΕ (ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ.), καθώς το μέγεθος της επένδυσης επιβάλει τη συμμετοχή όλων των φορέων της περιοχής. Ένα έργο, με άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών του Βόλου, θα είναι ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα Ευφυών Μεταφορών. Η τεχνολογία πλέον δίνει τη δυνατότητα μέσω της τοποθέτησης επαγωγικών βρόγχων και αισθητήρων να γίνεται λήψη και διαχείριση των κυκλοφοριακών δεδομένων της πόλης και να παρακολουθείται ο στόλος και το δίκτυο των αστικών λεωφορείων, με αποτέλεσμα την ταχύτατη ενημέρωση των πολιτών για την κυκλοφοριακή κίνηση. Πρόκειται για ένα ενοποιημένο σύστημα συνδυασμένων πληροφοριών κοινού για την κυκλοφορία, τις θέσεις στάθμευσης και τα δρομολόγια. Προτείνεται η εφαρμογή επιπλέον δράσεων για εύρεση ελεύθερων θέσεων στάθμευσης. Η εν λόγω πρόταση, αφορά την ανάπτυξη διαδικτυακής εφαρμογής για την «έξυπνη» εύρεση ελεύθερης θέσης στάθμευσης επί των θέσεων των δρόμων κυκλοφορίας. Στόχος της συγκεκριμένης πρότασης είναι η αποσυμφόρηση του προβλήματος στάθμευσης στις οδικές αρτηρίες, στη περιοχή του κέντρου του Βόλου, το οποίο αποτελεί και την εμπορική περιοχή της πόλης. Πιο συγκεκριμένα για την εφαρμογή, το σχέδιο περιλαμβάνει την τοποθέτηση αισθητήρων στις θέσεις στάθμευσης, οι οποίοι θα αναγνωρίζουν, εάν η θέση είναι κατειλημμένη. Ακόμα, θα υπάρχει ένα κεντρικό σύστημα πληροφοριών, το οποίο θα συλλέγει το σύνολο των πληροφοριών από τους αισθητήρες, το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των οποίων, δηλαδή οι ελεύθερες θέσεις στάθμευσης, θα δημοσιεύονται απευθείας σε ηλεκτρονικές πινακίδες σε σημεία των οδών. Οι προτεινόμενες οδικές αρτηρίες είναι κατά μήκος των οδών Κ. Καρτάλη, Ελ. Βενιζέλου, Ιάσωνος και Δημητριάδος.
Παραγωγή ενέργειας
Aποτελεί αναπτυξιακή ευκαιρία να εφαρμόσει ο Δήμος ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο, θα προωθείται ο πράσινος σχεδιασμός οικοδομών, με τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σε οροφές δημόσιων κτιρίων, η προσέλκυση επενδύσεων για τη κατασκευή αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων σε μεγάλες εκτάσεις, οι οποίες μένουν χωρίς χρήση (περιοχές ΒΙΠΕ Μαγνησίας). Προτείνεται επίσης η εγκατάσταση μικρής έκτασης ενεργειακού πάρκου γυμναστικής, στη περιοχή του πάρκου του Αναύρου. Το ενεργειακό πάρκο γυμναστικής θα περιέχει όργανα γυμναστικής εξωτερικού χώρου, τα οποία παράγουν ενέργεια κατά τη χρήση τους. Ωστόσο, η παραγόμενη ενέργεια δεν είναι μεγάλης ισχύος, έτσι ώστε να διοχετευθεί στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της πόλης, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας από τον χρήστη, για φόρτιση κινητού κατά την διάρκεια της άσκησης, είτε να χρησιμοποιηθεί από τον Δήμο για φωταγώγηση ενός πάρκου ή πλατείας.
Το νερό
Προτείνεται η πραγματοποίηση επενδύσεων για τη βελτίωση της ποιότητας του νερού του Βόλου και η τοποθέτηση ηλεκτρονικών πινακίδων σε κεντρικά μέρη, που θα ενημερώνουν τους κατοίκους και τους επισκέπτες, για την κατάσταση και την ποιότητα του τρεχούμενου νερού. Ακόμα, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών παρατηρούνται συχνές διακοπές και προβλήματα μεταφοράς πόσιμου νερού στο αστικό δίκτυο ύδρευσης. Η συγκεκριμένη πρόταση αφορά ένα από τα πιο σημαντικά τμήματα της κρίσιμης υποδομής της πόλης, το οποίο είναι το σύστημα ύδρευσης. Ο όρος «έξυπνο νερό» δείχνει την υποδομή ύδρευσης και αποχέτευσης, που εξασφαλίζει την αποτελεσματική διαχείριση αυτού του πολύτιμου πόρου – και της ενέργειας που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά του. Ένα έξυπνο σύστημα νερού έχει σχεδιαστεί, για να συλλέγει σημαντικά και δραστικά δεδομένα, σχετικά με τη ροή, την πίεση και τη διανομή του νερού της πόλης. Αντικείμενο της πρότασης αφορά η εγκατάσταση ενός «έξυπνου» συστήματος διανομής και διαχείρισης νερού της πόλης. Το σύστημα πρέπει να είναι υγιές και βιώσιμο μακροπρόθεσμα, για να διατηρήσει την ανάπτυξή της και να διαθέτει την ικανότητα παρακολούθησης και δικτύωσης με άλλα κρίσιμα συστήματα, έτσι ώστε να αποκτήσει πιο περίπλοκες και λεπτομερείς πληροφορίες, σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο εκτελούν και επηρεάζουν ο ένας τον άλλον.
Οι ακτές
Η συγκεκριμένη πρόταση περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός δικτύου αισθητήρων στις ακτές της περιοχής, οι οποίοι θα καταγράφουν το επίπεδο ποιότητας του νερού και σε περίπτωση που η κατάσταση φτάνει σε επικίνδυνα σημεία, θα ειδοποιούνται οι αρμόδιες αρχές, για την προστασία των τουριστών της περιοχής από τη χρήση των συγκεκριμένων ακτών, τις συγκεκριμένες μέρες.