Ο Άγιος Δημήτριος στην τέχνη του Αγ. Όρους

Του Γιάννη Δ.Πατρίκου

Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης, ο Δήμος αυτής στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων αποδόσεως τιμής στον Προστάτη της Άγιο διοργάνωσε στο Φουαγιέ του Δημαρχείου περισπούδαστο Έκθεση αγιογραφιών της Αγιορειτικής Εστίας (ΑΕ) Θεσσαλονίκης με θέμα: «Ο Άγιος Δημήτριος στην τέχνη του Αγίου Όρους», την οποία εγκαινίασε κατ’ αυτήν την εύσημο ημέρα στις 12.30 ο εξοχώτατος Πρόεδρος Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος. Την επιμέλεια της Εκθέσεως έχει ο κ. Αναστάσιος Ντούρος, Διευθυντής της Α.Ε. Εκτίθενται απεικονίσεις του Αγίου Δημητρίου από τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, έργα μικροτεχνίας, χρυσοκεντήματα, μαρμαρογλυπτική, προερχόμενες από τα ιερά Σκηνώματα του Αγίου Όρους (ΑΟ).

Ειδικότερα παρουσιάζονται 44 απεικονίσεις από ένα σύνολο 150 θεμάτων περιλαμβανομένων στον περικαλλή, συλλεκτικό ομότιτλο της Εκθέσεως τόμο-λεύκωμα 222 σελίδων που εκδόθηκε ως β’ έκδοση το 2005 από την ΑΕ και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Νεολαίας του Δήμου Θεσσαλονίκης με αφορμή τα μ’ (40ά) Δημήτρια και τα 1.700 έτη από το μαρτύριο του ενδόξου μεγαλομάρτυρος, μυροχεύμονος και θαυματουργού Αγίου Δημητρίου. Το περιεχόμενο αυτού του τόμου είναι καρπός πολυμόχθου επιστημονικής έρευνας με την ευλογία της Ι. Κοινότητος του Α.Ο. διά της οποίας καταφαίνονται η έκταση της τιμής των Αγιορειτών Πατέρων προς τον Άγιο Δημήτριο, αλλά και ο στενός δεσμός της Θεσσαλονίκης με την Αγιώνυμο Αθωνική Πολιτεία. Η απεικόνιση του προστάτη της συμπρωτεύουσας δεν λείπει ακόμη και από τον πιο μικρό αγιορείτικο ναό, η δε Ι. Σκήτη του Λάκκου είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο. Σε πολλές εικόνες βλέπουμε τον Άγιο έφιππο, ολόσωμο ή στηθαίο, μόνο ή με συναθλητές του στο μαρτύριο, με περιβολή μάρτυρος ή στρατιωτικού. Πάντοτε εμφανίζεται νέος, ευγενής με μια γαλήνια σταθερότητα, προστάτης και αντιλήπτωρ για τους αγωνιζομένους. Ο επισκέπτης της Εκθέσεως έχει τη δυνατότητα να διακρίνει την απόδοση της μορφής του Αγίου Δημητρίου από τον 12ο έως τον 20ό αι. και να παρατηρήσει τις καλλιτεχνικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στο Α.Ο. στο διάβα αυτών των οκτώ αιώνων.

Η επιστημονική έρευνα και καταγραφή του υλικού της Εκθέσεως ανήκουν στους Αλέξανδρο Μακρίδη, Αρχαιολόγο, Νικόλαο Τουτό, Αρχαιολόγο, Γεώργιο Φουστέρη, Επίκουρο Καθηγητή Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης. Τα δε επιστημονικά κείμενα της Εκθέσεως συνέγραψαν οι Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ, Αθανάσιος Σέμογλου, Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ, Νικόλαος Παζαράς, Αρχαιολόγος, υποψήφιος διδάκτωρ τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ. Οι φωτογραφίες των εκθεμάτων ανήκουν στον Δημήτριο Δεσποινούδη και στο Αρχείο της Α.Ε.
Στον χώρο της Εκθέσεως διατίθεται από την Α.Ε. και ο προαναφερθείς τόμος – λεύκωμα «Ο Άγιος Δημήτριος στην τέχνη του Αγίου Όρους». Η Έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή 17 Νοεμβρίου και λειτουργεί από 10.00 έως 14.00. Πληροφορίες παρέχονται στο τηλ. 2310 263308 ή στο info@agioritikiestia.gr και www.agioritikiestia.gr. Οι συμπολίτες που αυτό το χρονικό διάστημα θα ανέλθουν εκδράμοντες στη Θεσσαλονίκη, αξίζει τον κόπο να επισκεφθούν την Έκθεση αυτή και θ’ αρυσθούν, οπωσδήποτε, πολλά αισθητικά και ψυχής οφέλη.
Κατόπιν αυτών φρονούμε ότι αρμόζουν εκθύμως θερμά συγχαρητήρια στη νέα Δημοτική Αρχή της Θεσσαλονίκης και στους ιθύνοντες με τους συνεργάτες τους της Αγιορειτικής Εστίας που με αγαστή συνεργασία συνδιοργάνωσαν αυτή την ενδιαφέρουσα Έκθεση των αποθησαυρισμένων στα Ιερά Καθιδρύματα του Αγιωνύμου Όρους ιερών απεικονίσεων του μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου προβάλλοντες έτσι την αξετίμητο ελληνορθόδοξο παράδοσή μας.