«Ήρθε η ώρα να αδράξουμε την ευκαιρία και το μομέντουμ που έχει δημιουργηθεί». Με αυτόν τον τρόπο σχολίασε ο Μάθιου Νίμιτς τις εξελίξεις στο Σκοπιανό, μετά τη συνάντηση που είχε στο υπουργείο Εξωτερικών με τον Νίκο Κοτζιά. Επιβεβαιώνοντας τις φήμες περί θετικής δυναμικής, ο κ. Νίμιτς δήλωσε πως υπάρχει θέληση και στις δύο πλευρές, ενώ ιδιαίτερα κρίσιμες για την τελική έκβαση της υπόθεσης κρίνονται οι επόμενες εβδομάδες. Όπως πρόσθεσε, οι προτάσεις που έφερε στις βαλίτσες του δεν είναι τελικές και αναμένεται να τύχουν επεξεργασίας από τις δύο πλευρές.
Στην συνέχεια του προγράμματος, Νίμιτς και Κοτζιάς θα συμμετάσχουν σε γεύμα εργασίας στο υπουργείο Εξωτερικών, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι δηλώσεις των δύο ανδρών μετά το πέρας των συναντήσεων. Ο κ. Κοτζιάς υποδέχθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών τον κ. Νίμιτς με ένα σχόλιο για τον καλό καιρό και τις Αλκυονίδες ημέρες, υπονοώντας ότι είναι μια καλή ημέρα για διαπραγμάτευση. «Εχουμε πάντα καλές συζητήσεις ακόμη και όταν έχει κακό καιρό» απάντησε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ.
Τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων
«Πρέπει να το δούμε ως την κατάλληλη στιγμή, το συζητάμε 25 χρόνια, όλοι ξέρουν ποια είναι τα ζητήματα. Είναι ώρα των αποφάσεων και πιστεύω ότι βρισκόμαστε εκεί» τόνισε ο ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, μετά τη συνάντηση που είχε στο υπουργείο Εξωτερικών με τον υπουργό, Νίκο Κοτζιά.
Ο κ. Νίμιτς χαρακτήρισε εποικοδομητική τη συνάντηση και ανέφερε ότι σήμερα έλαβε γνώση των απόψεων της ελληνικής πλευράς, επισημαίνοντας ότι «η ελληνική κυβέρνηση είναι πολύ ειλικρινής και ενεργητική προς τη λύση του πρόβληματος». «Υπάρχουν διάφορα δύσκολα ζητήματα, εδώ και πολλά χρόνια, αλλά υπάρχει βούληση και εδώ και πιστεύω επίσης και στα Σκόπια» πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «υπάρχει μία δυναμική». Εξέφρασε, δε, την ικανοποίησή του για τις ελληνικές θέσεις δηλώνοντας «θετικός» ως προς αυτές.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, εξήγησε ότι έχει δώσει κάποιες ιδέες και στις δύο κυβερνήσεις, αλλά αρνήθηκε να αναφερθεί σε αυτές. «Υπήρξαν κάποιες διαρροές ορισμένων ιδεών, όμως δεν θεωρώ ότι πρέπει να λέω δημόσια αυτές τις ιδέες» είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας: «Και οι δύο κυβερνήσεις μπορεί να έχουν τις δικές τους ιδέες και μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ελπίζω, κάποιες από τις δικές μου. Ποτέ δεν δίνω τελικές ιδέες, είμαι μεσολαβητής, δεν είμαι δικαστής, έδωσα τις καλύτερες ιδέες μου που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή. «Σε ό,τι αφορά τις απόψεις μου πιστεύω ότι οι επόμενες είναι εβδομάδες διαβουλεύσεων για να δούμε πού πάμε και να επανεκτιμήσουμε στη συνέχεια την κατάσταση» κατέληξε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ.
«Δεν κάνω ποτέ διακοπές»
Νωρίτερα ο κ. Νίμιτς συναντήθηκε με τον αρμόδιο τομεάρχη της ΝΔ κ. Κουμουτσάκο, ενώ αύριο θα μεταβεί στην πΓΔΜ όπου επίσης θα έχει συναντήσεις για το θέμα. Η συζήτηση με τον κ. Κουμουτσάκο άρχισε με αναφορές στις …διακοπές. Αρχικά ο αμερικανός διπλωμάτης, ρώτησε τον κ. Κουμουτσάκο αν πηγαίνει συχνά διακοπές και στη συνέχεια του αποκάλυψε ότι λόγω της δουλειάς του δεν μπορεί να πηγαίνει ο ίδιος διακοπές.
«Το μόνο πρόβλημα με τη δουλειά μου είναι ότι δεν μπορώ να κάνω διακοπές γιατί θα κάνει κακή εντύπωση» είπε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ και στη συνέχεια αναφέρθηκε και στη σύζυγό του: «Η γυναίκα μου με ρωτάει συνέχεια “γιατί δεν μπορούμε να πάμε διακοπές;”» είπε χαρακτηριστικά με τον Γιώργο Κουμουτσάκο να του λέει ότι «έχετε άλλον έναν λόγο για να επιδιώκετε τη λύση».
«Η ενημέρωση που είχαμε από τον κ. Νίμιτς, δυστυχώς, δεν αμβλύνει τις ανησυχίες μας. Γι αυτό και κρίνουμε σκόπιμο να επαναλάβουμε την ξεκάθαρη θέση της Νέας Δημοκρατίας. Η λύση πρέπει να είναι ενιαία και αδιαίρετη και να προβλέπει: Πρώτον, την εξάλειψη κάθε μορφής αλυτρωτισμού από τη γειτονική χώρα. Δεύτερον, αποδεκτή από τους Έλληνες ονομασία. Και τρίτον, την υιοθέτησή της για όλες τις χρήσεις και από όλους. Είναι προφανές ότι μόνη εγγύηση για όλα αυτά είναι η αλλαγή του Σκοπιανού Συντάγματος» ανέφερε ο κ. Κουμουτσάκος μετά την συνάντηση.
Η αισιοδοξία Νίμιτς και τα επόμενα βήματα
Σε συνέντευξή του στην “Καθημερινή της Κυριακής” ο κ. Νίμιτς εμφανίστηκε αισιόδοξος για την έκβαση των διαπραγματεύσεων, σημειώνοντας ότι υπάρχει δυναμική για συμφωνία. “Είναι καιρός πια να εντατικοποιηθούν οι συνομιλίες σχετικά με τους όρους μιας συνολικής συμφωνίας, με προσοχή στα θέματα που επισημάνθηκαν από τους δύο πρωθυπουργούς. Σύμφωνα με την πρόθεση τους, έρχομαι στην Αθήνα και στα Σκόπια για συνομιλίες ώστε να προωθήσουμε τη διαδικασία. Πιστεύω πως υπάρχει τώρα μια δυναμική για την εξεύρεση λύσεων” ανέφερε ο κ. Νίμιτς.
Δύο είναι τα σημεία στα οποία αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η σημερινή τοποθέτηση του ειδικού διαμεσολαβητή. Το πρώτο αφορά το καθ’αυτό ονοματολογικό. Δηλαδή ποιά από τα πέντε ονόματα που διέρρευσαν τις προηγούμενες ημέρες θα επαναφέρει στο τραπέζι. Υπενθυμίζεται ότι αυτά ήταν τα: Republika Nova Makedonija/Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας Republika Severna Makedonija/ Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας Republika Gorna Makedonija/ Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας Republika Vardarska Makedonija/Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη Republika Makedonija (Skopje)/ Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια).
Σημειώνεται ότι η Αθήνα απορρίπτει -όπως έγινε γνωστό μετά τη συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ- το “Μακεδονία-Σκόπια”, ενώ σύμφωνα με τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Κοτζιά αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο να μείνει αμετάφραστο το όνομα ή το δεύτερο συνθετικό του. Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, η πρόταση Νίμιτς προβλέπει εισηγείται κάθε χώρα να έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί είτε τη σλαβική ονομασία, είτε την αγγλική, είτε να την μεταφράζει σε όποια γλώσσα επιθυμει.
Το δεύτερο σημείο που αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον είναι το εάν θα επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που θέλουν την πρόταση Νίμιτς να διαρθρώνεται σε τρία στάδια εφαρμογής. Σύμφωνα με αυτήν τις πληροφορίες, η λύση προβλέπεται να εφαρμοστεί σε τρεις φάσεις, με την αναθεώρηση του σκοπιανού Συντάγματος –που θεωρείται και το δυσκολότερο σκέλος- να μετατίθεται για το τέλος. Και σε αυτό το σημείο φέρεται να υπάρχει διαφωνία της Αθήνας, η οποία δια του κ. Κοτζιά απέρριψε χθες τα περί “σαλαμοποίησης” της λύσης.
Κοτζιάς: Ετοιμάζουμε σύμφωνο για λύση πακέτο
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο ΥΠΕΞ στην ΕΡΤ, η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζει σύμφωνο που θα προβλέπει λύση-πακέτο για την ονομασία της ΠΓΔΜ το οποίο και θα καταθέσει εντός του Φεβρουαρίου. Απορρίπτοντας το σχέδιο Νίμιτς για «σαλαμοποίηση» της διαπραγμάτευσης ώστε να λυθεί άμεσα το όνομα και να μετατεθούν στο μέλλον άλλες εκκρεμότητες ο κ.Κοτζιάς τόνισε ότι το σύμφωνο, που αρχικά θα κατατεθεί στην ελληνική κυβέρνηση και στη συνέχεια στα Σκόπια, θα περιέχει προτάσεις για το όνομα και κεφάλαια για την απαλοιφή του αλυτρωτισμού, την θέση της ΠΓΔΜ και πρόγραμμα ανάπτυξης των ελληνο-σκοπιανών σχέσεων.
Το σύμφωνο, εφόσον γίνει δεκτό, θα αποτελέσει βάση για την επίλυση του ονοματολογικού, καθώς μετέπειτα θα τεθεί από τις δύο κυβερνήσεις προς κύρωση στα εθνικά κοινοβούλια. Κύρωση του συμφώνου θα «ξεκλειδώσει» την ένταξη της FYROM στο NATO και μετέπειτα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο κ. Κοτζιάς δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις ελληνικές προτάσεις για το σύνθετο όνομα, σημείωσε όμως ότι το δεύτερο συνθετικό θα είναι «γεωγραφικός προσδιορισμός» που θα συνδέεται με τη Μακεδονία. Υπενθύμισε όμως ότι και το σημερινό ενδιάμεσο όνομα, το ΠΓΔΜ, περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία».
Ο ΥΠΕΞ τάχθηκε εμμέσως πλην σαφώς υπέρ λύσης με όνομα στα σλαβικά και αμετάφραστο, παραθέτοντας ως παράδειγμα τη «Σρι Λάνκα». Απέφυγε να εκτιμήσει εάν αυτό θα γίνει δεκτό από τα Σκόπια, λέγοντας όμως ότι η γλώσσα στην οποία θα διατυπωθεί το όνομα και εάν θα είναι αμετάφραστο θα τεθεί στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Μιλώντας στην ΕΡΤ ο κ. Κοτζιάς επισήμανε επίσης πως το κείμενο θα περιέχει εγγυήσεις για το αμετάβλητο των συνόρων.
Όσον αφορά το κρίσιμο θέμα του Συντάγματος της FYROM, που περιέχει εκφράσεις αλυτρωτισμού, ο κ. Κοτζιάς παραδέχτηκε ότι χωρίς αναθεώρηση θα είναι πολύ εύκολο μία μελλοντική σκοπιανή κυβέρνηση να ανατρέψει πολλά τετελεσμένα. Απέφυγε ωστόσο να δεσμευτεί για τη συνέχεια, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ δεν διαθέτει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία 2/3 που απαιτείται για τροποποίηση του Συντάγματος.
Όπως είπε, το πρώτο ζητούμενο θα είναι να ανοίξει ο δρόμος της συνταγματικής αναθεώρησης και στη συνέχεια «θα δούμε πώς θα πάει». Υπενθύμισε πάντως ότι ορισμένες διεθνείς συνθήκες υπερισχύουν των εθνικών Συνταγμάτων. Ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι η λύση του ονοματολογικού είναι στο συμφέρον της Ελλάδας, πρώτον διότι η Αθήνα δεν θα χρειάζεται να δαπανά διπλωματικό κεφάλαιο έναντι των εταίρων της, αλλά και καθότι έτσι θα δρομολογηθεί η οικονομική ανάπτυξη της FYROM και άλλων βαλκανικών χωρών.
Πηγή: The TOC