Την εμπειρία τους από τη θέση διοίκησης που κατέχουν σε σχολεία και μάλιστα της επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπου συνήθως οι τίτλοι αυτοί ανήλθαν αποκλειστικά στους άνδρες μέχρι και πριν μερικά χρόνια, μεταφέρουν σήμερα στη «Θ» τρεις διευθύντριες σε ισάριθμα ΕΠΑΛ του νομού.
Είναι οι γυναίκες που ανέλαβαν τον Ιούλιο του 2023 να διοικήσουν τα «δύσκολα» σχολεία του συγκροτήματος του Δήμου Βόλου, τα ΕΠΑΛ.
Η Επαγγελματική εκπαίδευση, με διάφορες ονομασίες ανά τους υπουργούς Παιδείας που την υπηρέτησαν, από ιδρύσεώς της πάντα είχε επικεφαλής των Σχολικών της Μονάδων άντρες Διευθυντές. Πιθανώς, με τον συνειρμό της «βαριάς» εκπαιδευσης τεχνιτών μηχανολόγων και ηλεκτρολόγων, «μουτζούρηδες και κατσαβιδάκηδες»
Οι γυναίκες σε θέσεις εξουσίας στην εκπαίδευση, ευτυχώς, δεν κρίνονται από το φύλο τους, αλλά από την επιστημονικότητά τους, την εμπειρία τους, όπως ακριβώς αξιολογούνται και οι άνδρες.
Η «γυάλινη οροφή» στη διοίκηση
Η διευθύντρια του 2ου ΕΠΑΛ Νέας Ιωνίας κ. Αγάπη Κουτσοκώστα τόνισε πως
«η θέση της γυναίκας στη διοίκηση της τεχνικής εκπαίδευσης αποτέλεσε προ ετών το θέμα της μεταπτυχιακής μου διατριβής.
Τα συμπεράσματα της διατριβής ήταν αποκαρδιωτικά, αφού η εν λόγω έρευνα έδειξε ότι το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» όπως αποκαλείται διεθνώς ο αόρατος φραγμός για την διεκδίκηση θέσεων διοίκησης από γυναίκες λόγω στερεοτυπικών αντιλήψεων, είχε τάση επιδείνωσης τόσο τοπικά όσο και πανελλαδικά, παρά το γεγονός ότι στην Τεχνική Εκπαίδευση υπήρχε βελτίωση της παλαιότερης κατάστασης, που την ήθελε ανδροκρατούμενη όχι μόνο από πλευράς διευθυντών αλλά και από πλευράς εκπαιδευτικών. Πολλά χρόνια μετά, το 2017, ελάχιστα είχε αλλάξει η κατάσταση, παρά τις διάφορες πολιτικές ισότητας που εφαρμόστηκαν κι αυτό αποδείχτηκε στις τότε κρίσεις Διευθυντών/ντριών σχολείων όπου από τις 10 κενές θέσεις Διευθυντών ΕΠΑΛ στον Νομό Μαγνησίας, μόνο μία γυναίκα τοποθετήθηκε σε θέση Διευθύντριας ΕΠΑΛ. Του 2023 όμως τα αποτελέσματα των κρίσεων Διευθυντών ήταν άκρως ενθαρρυντικά ανατρέποντας την προηγούμενη κατάσταση δεδομένου ότι γυναίκες διεκδίκησαν και κατέλαβαν 6 (4 στο Βόλο και 2 Σκιάθο και Σκόπελο). από τις 11 θέσεις στον Νομό. Το γυναικείο πρότυπο διοίκησης, όπου υπάρχει, δείχνει ότι η γυναίκα αναπτύσσει το δικό της προφίλ στη σχολική διοίκηση ακολουθώντας τα σύγχρονα πρότυπα του ανθρωποκεντρικού management». Δυσκολίες υπάρχουν, αλλά οι δυσκολίες κατά την γνώμη μου πλέον δεδομένου ότι διανύω το 7ο έτος σε θέση Διεύθυνσης ΕΠΑΛ, δεν σχετίζονται με το φύλο που όπως απέδειξα στην έρευνα της διπλωματικής μου εργασίας η γυναίκα Διευθύντρια δεν γινόταν εύκολα αποδεκτή τα προηγούμενα χρόνια στην Τεχνική-Επαγγελματική Εκπαίδευση τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από μαθητές/τριες. Οι δυσκολίες σήμερα προέρχονται από άλλους παράγοντες όπως οι καταλήψεις, οι προβληματικές συχνά κτηριακές υποδομές, η έλλειψη προσωπικού στις υπηρεσίες συντήρησης σχολικών κτηρίων που οδηγούν σε καθυστερήσεις αποκατάστασης βλαβών καθώς και οι επιπτώσεις της πανδημίας».
Μια νέα εποχή με εξωστρέφεια
Η κ. Ματίνα Ζαφειρίου είναι η πρώτη γυναίκα Διευθύντρια της Εσπερινής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στο Φυτόκο και ειδικότερα στο 4ο ΕΠΑΛ Ν. Ιωνίας (Εσπερινό). Γεννήμα θρέμα του Βόλου και της Τεχνικής Εκπαίδευσης, αφού η ίδια είναι απόφοιτος της ΑΣΕΤΕΜ – ΣΕΛΕΤΕ με την ειδικότητα της Μηχανολόγου με μεταπτυχιακό στην Εκπαίδευση Ενηλίκων.
Η σιωπηρή προκατάληψη εις βάρος των γυναικών, η «κουλτούρα» επιστημονικών πεδίων που τα θέλει να ανδροκρατούνται, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη σταδιοδρομία τους, είναι γνωστοί παράγοντες που ποτέ δεν την απασχόλησαν. Πάντα πίστευε στην ισότητα των γυναικών εντός του εκπαιδευτικού χώρου, ο οποίος οφείλει να χαρακτηρίζεται από τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ίσης μεταχείρισης.
«Το 4ο ΕΠΑΛ Ν. Ιωνίας είναι «το σχολείο των μισοτελειωμένων ονείρων» λέει η ίδια. «Λειτουργούμε σε παλαιούς χώρους, που έχουν πληγεί από τον Ντάνιελ, με την ελπίδα να αναβαθμιστούμε με την βοήθεια των ελλήνων εφοπλιστών και του ΚΤΥΠ. Κλήθηκα με την έναρξη της θητείας μου να υπερβώ τις αντιξοες συνθήκες και να διασφαλίσω το σχολείο ως χώρο παραγωγής γνώσης και πολιτισμού, αλλά και να οραματισθώ την ανάπτυξη του σχολείου εκείνου που θα είναι αντάξιο των προσδοκιών των εν δυναμει μαθητών» προσθέτει. Και συνεχίζει «Ο άρτια καταρτισμένος Συλλόγος διδσκόντων, η μαθητική κοινότητα, αλλά και οι συνάδερφοι από τα συστεγαζόμενα σχολεία χαράξαμε μια νέα εποχή με εξωστρέφια, σύμπνοια και καινοτόμες δράσεις, για να οδηγήσει το ΕΠΑΛ σε ανοδική πορεία».
Η επιλογή της ως Διευθύντρια του 4ου ΕΠΑΛ αντιπροσωπεύει για πολλούς ένα βήμα προς την προώθηση της ισότητας των φύλων στον χώρο της Διοίκησης της εκπαίδευσης. «Η αποτελεσματικότητά μου θα δοκιμαστεί ως το τέλος της θητείας μου στην πράξη». Η ίδια θα προσπαθήσει να δώσει μια διαφορετική προσέγγιση στον χώρο της Δευτεροβάθμιας Εσπερινής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, αφού αυτή εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό ενήλικες εκπαιδευόμενους, που έχουν διαφοροποιημένες ανάγκες και ικανότητες από τους ανήλικους μαθητές.
Ρόλος πολυδιάστατος,με πολλές προκλήσεις
Η διευθύντρια του ΕΠΑΛ Αγριάς Δρ θεολόγος κ. Βάσσα Παρασκευά ανέφερε πως «8 Μαρτίου, ημέρα της γυναίκας, με βρίσκει να υπηρετώ ως Διευθύντρια στο ΕΠΑΛ Αγριάς με προσωπική επιλογή.Ρόλος πολυδιάστατος, με πολλές προκλήσεις, νέες απαιτήσεις, αλλά τόσο δημιουργικός και υπεύθυνος συνάμα.
Ως γυναίκα με ευαισθησίες, ως Διευθύντρια με πολυετή πείρα και με καθορισμένα καθήκοντα βρίσκω την απαιτούμενη ισορροπία, ώστε να ανταποκριθώ και από αυτή τη θέση. Επίκεντρο πάντα οι μαθητές με τις ιδιαιτερότητες και τις αυξημένες ανάγκες τους, στοχεύοντας στην όσο το δυνατόν καλύτερη εξέλιξη της επαγγελματικής τους κατάρτισης, το σχολείο αυτό αποτελεί εφαλτήριο για την ένταξή τους στον μελλοντικό εργασιακό τομέα. Στο έργο αυτό βασικοί πυλώνες αποτελούν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου στηρίζοντας τους μαθητές και τη Διεύθυνση. Με αφορμή την ημέρα εορτασμού της προσφοράς και του πολυδιάστατου ρόλου της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία, επισημαίνουμε την ανάγκη σεβασμού και ισοτιμίας της και στον χώρο της εκπαίδευσης».
.