Κώστας Ακρίβος: Όψεις της Ανδρομάχης που συγκλονίζουν

Το σκηνικό στην «Ανδρωμάχη», το τελευταίο μυθιστόρημα του Κώστα Ακρίβου, στήθηκε πάνω στα ερείπια της Τροίας και την τραγική μοίρα μιας Τρωαδίτισσας βασίλισσας, η οποία είδε τη ζωή της να καταστρέφεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Ο βίος της Ανδρομάχης, της γυναίκας του Έκτορα, «ζωντανεύει» από την πένα του Βολιώτη λογοτέχνη, ο οποίος στο νέο βιβλίο του παρουσιάζει το πορτρέτο μιας γυναίκας που συγκλονίζει με τα δεινά της μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου.

Ο πολύπειρος συγγραφέας πρόσθεσε, έτσι, το όνομά του στον κατάλογο των ομότεχνών του, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν επιχειρήσει βουτιά στα βαθιά, βάζοντας στο κάδρο ηρωίδες από τα ομηρικά έπη. Και με τον ίδιον να λογίζεται βαθύς γνώστης της Ιλιάδας, λόγω και της επαγγελματικής ιδιότητάς του – φιλόλογος γαρ – , η κυκλοφορία της «Ανδρωμάχης» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) επιβεβαιώνει τη διαχρονική αξία του λόγου του Ομήρου πέρα από την αχλύ του μύθου, αν και δεν είναι η πρώτη φορά που ο Κώστας Ακρίβος «συναντά» στο διάβα του τον Όμηρο, αφού έχουν προηγηθεί τα «Τελευταία νέα από την Ιθάκη»: «Τότε, το 2016, είχα πάρει πρόσωπα της Οδύσσειας και της Ιλιάδας και μετέφερα τις ιστορίες τους στη σύγχρονη πραγματικότητα. Αυτή τη φορά, όμως, έκανα έναν μονόλογο της Ανδρομάχης και καταπιάστηκα από την εφηβική ηλικία της μέχρι το τέλος της ζωής της».
Το κεντρικό πρόσωπο στο νέο πόνημα του Κώστα Ακρίβου, το οποίο δεν έχει παρά ελάχιστες ημέρες που βγήκε στην κυκλοφορία (την περασμένη Πέμπτη, 13 Οκτώβρη, για την ακρίβεια), συγκλονίζει με τις περιγραφές για τα… κακοπαθήματά του από τη στιγμή που η Τροία «έπεσε», μετά το τέχνασμα του Δούρειου Ίππου. Ποιες είναι, όμως, οι πτυχές της προσωπικότητας της Ανδρομάχης, που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του συγγραφέα; «Από βασίλισσα της Τροίας, κατέληξε στην Ελλάδα σκλάβα του γιου του Αχιλλέα, Νεοπτόλεμου. Του «γιου του κτήνους», όπως τον αποκαλούσε, γιατί από το δολοφονικό χέρι του Αχιλλέα, έχασε τον άντρα, τον πατέρα και τα επτά αδέλφια της. Το συγκλονιστικότερο που της συμβαίνει, είναι ο βιασμός της από τον Νεοπτόλεμο, καθ’ οδόν προς την Ελλάδα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που διατρέχει το κείμενο, το πώς μπορεί μια μητέρα να αγαπήσει ένα παιδί που το γέννησε η ίδια, αλλά δεν ήταν καρπός έρωτα, παρά μίας βίαιης πράξης. Τα δύο μεγάλα αισθήματα που αντιπαλεύουν σ’ αυτή τη γυναίκα είναι το μίσος για το ίδιο το παιδί της, λόγω των συνθηκών της σύλληψής του, αλλά και η μητρική αγάπη που προκύπτει αβίαστα. Επίσης, μιλάμε για μια μάνα που αναγκάστηκε να θάψει τρία παιδιά: Τον Αστυάνακτα που είχε από τον Έκτορα και δολοφονήθηκε μετά την πτώση της Τροίας, αλλά και τα άλλα δύο αγόρια που απέκτησε διαδοχικά από τον Νεοπτόλεμο και τον Έλενο. Κατά κάποιον τρόπο, έτσι δικαιολογείται και η εσκεμμένη… ανορθογραφία στον τίτλο, αφού η «Ανδρωμάχη» γράφτηκε με ωμέγα, για να τονίσω τη λαίλαπα που επέφερε στη ζωή της μια σειρά από άντρες».
Φυσικά, μέσα από τον μονόλογο της Ανδρομάχης, δεν λείπουν οι αναφορές στον πόλεμο και τα δεινά του. «Φυσικό επακόλουθο αυτό. Και οι σκέψεις της, είναι η καλύτερη δυνατή μαρτυρία που θα μπορούσαμε να έχουμε, για το τι συμβαίνει σ’ έναν πόλεμο, ιδίως στις γυναίκες. Ένας άντρας όταν βγει στο πεδίο της μάχης, τα πιθανά σενάρια είναι να σωθεί, να αιχμαλωτιστεί, να τραυματιστεί ή να σκοτωθεί. Με τις γυναίκες είναι πιο πολύπλοκο. Πέρα του ότι χάνουν οικεία πρόσωπα, π.χ. γονείς, παιδιά και συντρόφους, τις περισσότερες φορές τις βλέπουμε αιχμάλωτες ή να υφίστανται το μαρτύριο του βιασμού. Στην περίπτωση της Ανδρομάχης, δεν έχει την καθαρότητα της σκέψης και την ψυχραιμία να αξιολογήσει όλα τα δεινά που υπέστη. Τα πάντα θυμίζουν ένα κουβάρι μες στο μυαλό της και επανέρχονται με έναν τρόπο, που δεν μπορεί να κρίνει με λογική σειρά», κατέληξε ο Κώστας Ακρίβος.

*Η «Ανδρωμάχη» στον Βόλο, θα παρουσιαστεί στις 14 Δεκεμβρίου. Στην Αθήνα, η παρουσίαση του βιβλίου έχει προγραμματιστεί για τις 21/11.