Μια ναυτική τραγωδία που όμοιά της δεν έχει ξαναϋπάρξει στην πρόσφατη, τουλάχιστον, τοπική ιστορία φέρνει σήμερα η «Θ». Ένα ναυάγιο που είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν για πάντα στον πάτο του Αιγαίου 20 περίπου άνθρωποι, ενώ ξεκληρίστηκαν οικογένειες, αφήνοντας το τραγικό του αποτύπωμά του σε ένα ολόκληρο χωριό.
Ο λόγος για τη σύγκρουση δύο πετρελαιοκίνητων καϊκιών, του «Άγιος Νικόλαος» με κυβερνήτη τον Φίλιππο Τζιότζιο ή Κοντογιάννη και του «Σοφία» με κυβερνήτη και ιδιοκτήτη τον Νικόλαο Γκέκα, λίγα μίλια έξω από το Κάστρο της Σκιάθου. Σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ» στις 17 Νοεμβρίου 1948 υπό τον τίτλο «ΠΟΛΥΝΕΚΡΟΝ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΠΛΗΣΙΟΝ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΣΚΙΑΘΟΥ -2 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΑ ΕΒΥΘΙΣΘΗΣΑΝ ΚΑΤΟΠΙΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΣ -ΕΙΚΟΣΙ ΠΕΡΙΠΟΥ ΕΠΙΒΑΤΑΙ ΕΚ ΖΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΕΠΝΙΓΗΣΑΝ», τα δύο μικρά πετρελαιοκίνητα πλοία βυθίστηκαν αύτανδρα υπό συνθήκες άγνωστες και όπως φαίνεται συγκρούστηκαν με τους επιβάτες και τα πληρώματα να πνίγονται.
Το δημοσίευμα μάς πληροφορεί πως η θαλάσσια αυτή τραγωδία είχε συγκινήσει τους κατοίκους της Ζαγοράς και της Σκιάθου, αλλά και τους ναυτικούς κύκλους του Βόλου, αναλύοντας παρακάτω τις συνθήκες του δυστυχήματος.
Πώς συνέβη το ναυάγιο
Το ρεπορτάζ αρχίζει με πληροφορίες για τα δύο σκάφη και τους καπετάνιους τους, αναφέροντας πως είχαν αποπλεύσει μια εβδομάδα νωρίτερα από τον Βόλο με προορισμό το Χορευτό του Ανατολικού Πηλίου. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως βρισκόμαστε στα τέλη του 1948 και ο Εμφύλιος βρίσκεται στην πιο οξυμένη του φάση, με συνέπεια οι συγκοινωνίες από τον Βόλο προς τον ορεινό όγκο να μην πραγματοποιούνται, λόγω επιθέσεων από αντάρτες του ΔΣΕ. Έτσι για τη μεταφορά εμπορευμάτων και προσώπων είχαν επιστρατευτεί τα καΐκια με το ταξίδι να διαρκεί αρκετές ημέρες, με την ταλαιπωρία των επιβατών, ειδικά εάν είχε αέρηδες, να είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη.
Το «Άγιος Νικόλαος» είχε αποπλεύσει από τον Βόλο την Τρίτη 9 Νοεμβρίου 1948 με εμπορεύματα και επιβάτες με προορισμό τη Ζαγορά και το «Σοφία» είχε αποπλεύσει την Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 1948 με άλευρα για να τα παραλάβουν έμποροι της Ζαγοράς. «Αμφότερα, όμως, τα σκάφη λόγω επικρατούσης σφοδράς θαλασσοταραχής εις το Αιγαίον δεν ηδυνήθησαν να προσεγγίσουν εις Χορευτό, ηναγκάσθησαν δε να ποδίσουν εις Σκιάθον όπου παρέμειναν επί αρκετάς ημέρας» αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα.
Ξημερώνοντας η 15η Νοεμβρίου και αφού υπήρξε μία σχετική βελτίωση στον καιρό, τα δύο πετρελαιοκίνητα αναχώρησαν σχεδόν την ίδια ώρα (4 το πρωί) από το λιμάνι της Σκιάθου για το Χορευτό.
Σύμφωνα με την εφημερίδα δυστυχώς τα δύο πλοία μέχρι το βράδυ της 15ης Νοεμβρίου δεν είχαν φθάσει στον προορισμό τους, και όπως δε εξακριβώθηκε αργότερα τα δύο πλοία βυθίστηκαν χωρίς να διασωθεί κανένας από τους επιβαίνοντες.
«Όπως γράφομεν και ανωτέρω, δεν έχουν γνωσθή επακριβώς αι συνθήκαι με τας οποίας συνέβη το τραγικόν δυστύχημα, το οποίο ώς υπολογίζεται συνέβη περί την 5ην πρωινήν ώραν. Λόγω όμως της ανευρέσεως ωρισμένων συντριμμάτων εις την περιοχήν του δυστυχήματος εκφράζεται η γνώμη ότι τα δύο πλοία εβυθίσθησαν κατόπιν σφοδράς συγκρούσεως μεταξύ των. Φαίνεται ότι εν εκ των δύο σκαφών μετά πλουν ωρισμένης ώρας απεφάσισε να επαναπλεύση εις Σκιάθον αφού ο κυβερνήτης του αντελήφθη ότι δεν ηδύνατο να προχωρήση προς το Χορευτό λόγω κακοκαιρίας. Ενώ όμως έτα έπλεε εις Σκιάθον, επέπεσεν επί του ακολουθούντος δευτέρου πετραλαιοκινήτου με αποτέλεσμα να βυθισθούν και τα δύο σκάφη» γράφει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα της 17ης Νοεμβρίου.
Η «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» εκτιμούσε ότι τα θύματα του δυστυχήματος ανέρχονται σε περίπου 20 πιθανόν, όμως, να είναι και περισσότερα. Θέλοντας να αναπτύξει ο συντάκτης το σκεπτικό του λέει πως στο πετρελαιοκίνητο «Άγιος Νικόλαος» το οποίον ανήκε στον κυβερνήτη του Φίλιππο Τζιότζιο ή Κοντογιάννη επέβαινον εκτός από τον ίδιο και ο αδελφός του Ελευθέριος, ως ναύτης, ο Δ. Πολυγάλακτος ως μηχανικός του πλοίου και 15 επιβάτες. Από αυτούς οι 11 είχαν επιβιβαστεί από τον Βόλο και οι 4 από τη Σκιάθο.
Τα ονόματα των επιβαινόντων
Η εφημερίδα δίνει τα ονόματα των 11 που επιβιβάστηκαν στον «Άγιο Νικόλαο» από τον Βόλο. Επρόκειτο για τους: Ανδρέας Ν. Σινάς ετών 42, Ιωάννης Δ. Βογιατζάκης ετών 47, Ελένη Ν. Τέζα ετών 37, Μιχαήλ Γ. Χατζηκουμπής ετών 64, Μαρία Ι. Πολυκάρπου ετών 21, Αλεξάνδρα Αντωνίου Μακραραχλή ετών 29, Συνοδή Ι. Πολυμέρου ετών 29, Βασίλειος Α. Βογιατζάκης ετών 73, Δημ. Απ. Παράσχος ετών 43, Χαράλαμπος Ν. Χατζηγιάννης ετών 51 και Συραγώ Κυριαζή Χριστοδούλου ετών 50. Ωστόσο, σύμφωνα με το δημοσιεύμα, δεν υπήρχαν στοιχεία για αυτούς τους 4 που ανέβηκαν στο σκάφος από τη Σκιάθο, ενώ ήταν άγνωστο εάν το έτερο πετρελαιοκίνητο το «Σοφία» είχε επιβάτες, καθώς από τον Βόλο δεν είχε παραλάβει κανέναν και το πλήρωμά του απαρτίζονταν από τον ιδιοκτήτη και καπετάνιο Ν. Γκέκα και τον ναύτη Κυριάκο Κωνσταντέλια.
Ο «Άγιος Νικόλαος» είχε παραλάβει από τον Βόλο διάφορα εμπορεύματα για τους εμπόρους της Ζαγοράς, αδελφούς Κράβαρη, Σταύρο Στούρνα και Δ. Τσανάκα, η δε «Σοφία» τρεις χιλιάδες οκάδες αλεύρι των συγκεκριμένων εμπόρων.
Εκβράστηκε το πτώμα 4χρονης στη Σκιάθο
Όπως μας λέει η εφημερίδα μόλις έγινε γνωστό το δυστύχημα ο ναυτικός διοικητής διέταξε το πολεμικό «Τομπάζης» να πλεύσει στο σημείο που υπολογίζονταν ότι χάθηκαν τα πλοία και να παράσχει βοήθεια, σε τυχόν επιζήσαντες ναυαγούς.
«Αι ναυτικαί αρχαί ηρνήθησαν να προβούν εις ανακοινώσεις επί του δυστυχήματος εκ του λόγου ότι δεν ελήφθησαν σαφείς πληροφορίαι επί των συνθηκών υπό τας οποίας έλαβεν χώραν το δυστύχημα.
Πάντως εγνώσθη ότι εις τα ακτάς της Σκιάθου ήρχισαν να εκβράζωνται πτώματα των επιβαινόντων εις τα δύο πλοία. Λέγεται ότι εξεβράσθησαν 4 πτώματα μεταξύ των οποίων και μίας ανηλίκου κορασίδος» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
«Δραματικαί λεπτομέρειαι της καταβυθίσεως των δύο ιστιοφόρων»
Την επόμενη ημέρα και συγκεκριμένα στις 18 Νοεμβρίου 1948 η «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» δίνει περισσότερα στοιχεία για τη ναυτική αυτή τραγωδία, λέγοντας πως ο λιμενοσταθμάρχης Σκιάθου συνέχισε τις ανακρίσεις προκειμένου να διαπιστωθούν οι συνθήκες του δυστυχήματος που σημειώθηκε το πρωί της Δευτέρας στην περιοχή της Σκιάθου. Παράλληλα το πολεμικό «Τομπάζης» συνέχιζε τις έρευνές του για την ανεύρεση τυχόν επιζώντων ναυαγών χωρίς, όμως, αποτέλεσμα, διότι κανένας δεν διασώθηκε από τους επιβαίνοντες από τα δύο βυθισθέντα πετρελαιοκίνητα.
Διαπιστώθηκε ακόμα ότι η βύθιση των δύο σκαφών επήλθε κατόπιν σύγκρουσης, δεδομένου ότι στην περιοχή του ναυαγίου βρέθηκαν σπασμένα κομμάτια από εξαρτήματα και των δύο πλοίων.
Η εφημερίδα σημειώνει πως το πρώτο σκάφος που εντόπισε συντρίμμια των δύο πλοίων ήταν το πετρελαιοκίνητο «Άγιος Σπυρίδων» το οποίο βρήκε στη θάλασσα σωσίβια, μπόγους, σάκους με αλεύρι και άλλα είδη προερχόμενα από τα βυθισθέντα πλοία.
«Πρέπει να σημειωθή ότι την πρωίαν της Δευτέρας μαζί με τα δύο βυθισθέντα πλοιάρια είχον αναχωρήση εκ Σκιάθου προς διαφόρους κατευθύνσεις έτερα 9 πετρελαιοκίνητα άπαντα όμως επέστρεψαν λόγω της θαλασσοταραχής.
Δεν εγνώσθη και χθες ο ακριβής αριθμός των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος, ούτε τα ονόματα άλλων επιβατών εκτός εκείνων τα οποία εδημοσιεύσαμεν χθες.
Μέχρι της πρωίας χθες είχον εκβρασθή 4 πτώματα εκ των πνιγέντων, ήτοι 2 γυναικών, μιας νεάνιδος και μιας τετρέτιδος κορασίδος. Το μεταφερθέν εις Σκιάθον πτώμα της μιας γυναικός ανήκεν εις την Συνοδήν Ιωάν. Πολυμέρου ετών 50 εκ Ζαγοράς» τονίζει η «Θ».
Ξεκληρίστηκε οικογένεια – Χάθηκαν νιόπαντροι
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα χάθηκε μια οικογένει, καθώς μετά τη Συνοδή Πολυμέρου βρήκε τραγικό θάνατο η κόρη της Μαρία, 22 ετών και ο γαμπρός της Αλεξ. Μακρυκαλής 28 ετών. Οι δύο τελευταίοι ήταν νιόπαντροι, καθώς είχαν τελέσει τον γάμο τους δύο μόλις μέρες πριν ταξιδέψουν, δηλαδή την προηγούμενη Κυριακή.
Επίσης ο ναύτης του ιστιοφόρου «Σοφία» Κυρ. Κωνσταντέλιας είχε μόλις προ ημερών τελέσει τους γάμους του. «Χαρακτηριστικός επίσης είναι, ότι παρ’ όλον ό,τι μεταξύ των ανδρών των πληρωμάτων των δύο πετρελαιοκινήτων, υπήρχον δεινοί κολυμβηταί ουδείς εξ αυτών διεσώθη. Αργά την νύκτα επανέπλευσεν εις τον λιμένα μας ο «Τομπάζης»» καταλήγει το δημοσίευμα της 18ης Νοεμβρίου 1948.
Συνεχίζεται την ερχόμενη Κυριακή με δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου, την έρευνα του Ζαγοριανού Νίκου Διαμαντάκου και μαρτυρία από γνωστό δικηγόρο του Βόλου, που έχασε στενό του συγγενή στο ναυάγιο.