του Απόστολου Ριζόπουλου*
Η έντονη διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ του πρώην υπουργού περιβάλλοντος και της περιφέρειας Θεσσαλίας, με αφορμή την καρκινογόνα καύση σκουπιδιών στην ΑΓΕΤ – LAFARGE, τον καταλογισμών ευθυνών για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις και για τους ελέγχους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως και για τη διαπίστωση των πηγών δυσοσμίας στην πόλη του Βόλου, δεν μπορούν να κρύψουν την αλήθεια και τις μοιρασμένες ευθύνες που έχουν στην επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση της δημόσιας υγείας.
Από το 2008, η Ε.Ε. οι αστικές κυβερνήσεις ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, ο Δήμος Βόλου έχτισαν μεθοδικά το νομοθετικό πλαίσιο για να μετατραπεί ο Βόλος, στην ΑΓΕΤ, σε αποτεφρωτήρα απορριμμάτων, που μέσω διασυνοριακών συμφωνιών μεταφέρονται από άλλες χώρες.
Σε πρόσφατη εκδήλωση του ΚΚΕ ενάντια στην καρκινογόνα καύση των σκουπιδιών στην ΑΓΕΤ παρουσιάστηκε το χρονολόγιο αυτής της καλοσχεδιασμένης εγκληματικής μεθόδευσης εις βάρος της υγείας μας. Πιο συγκεκριμένα:
• 19 Νοεμβρίου 2008: ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ, της Ε.Ε., καλεί τις χώρες μέλη να καταρτίσουν εθνικούς σχεδιασμούς για τη διαχείριση των απορριμμάτων, μεταξύ των οποίων και η καύση, που προβλέπεται ως διαδικασία ανάκτησης ενέργειας από καύση απορριμμάτων.
• Ν. 4042/13-2-2012: Η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΛΑΟΣ Παπαδήμου, ενσωματώνει την οδηγία 2008/98/ΕΚ στην ελληνική νομοθεσία.
• 30/3/2012: Συμφωνία συνεργασίας ΥΠΕΚΑ – Τσιμεντοβιομηχανιών, για ανάκτηση ενέργειας και ανακύκλωση υλικών στη βιομηχανία, για την καύση των σκουπιδιών.
• ΙΟΥΝΙΟΣ 2015: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, καταρτίζει τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων, όπου προβλέπεται από τις τσιμεντοβιoμηχανίες να καίγονται στην Ελλάδα 480.000 τον SRF/RDF.
• ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016: Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ καταρτίζει τον ΠΕΣΔΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, όπου προβλέπεται: «Τα υπολείμματα … δύναται να οδηγούνται προς ενεργειακή αξιοποίηση σε βιομηχανικές μονάδες στα πλαίσια του μέτρου για «Εθελοντικές συμφωνίες με φορείς της βιομηχανίας για την απορρόφηση δευτερογενών υλικών και καυσίμων».
• ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016: Ο ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΟΥ, υποβάλει πρότασης για την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, προϋπολογισμού 41.319.562,65 … με στόχο την παραγωγή δευτερογενούς στερεού καυσίμου (SRF).
• 24/2/2017: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, τροποποιεί την ΑΕΠΟ του 2014 για μεταφορά σκουπιδιών προς καύση από το λιμάνι της ΑΓΕΤ.
Αξίζει να θυμηθούμε, επίσης, τις τοποθετήσεις για το θέμα της καύσης του κ. Σ. Φάμελλου, πρώην αναπληρωτή υπουργού στο Υπουργείο Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα κάνει δήθεν αντιπολίτευση, κατά τη διάρκεια συζήτησης σχετικής επερώτησης στη Βουλή του ΚΚΕ. Τότε, ο κ. Φάμελλος υπεραμύνθηκε την πολιτική της Ε.Ε. για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων στην τσιμεντοβιομηχανία. Δίνοντας επιστημονικοφανές περιτύλιγμα ισχυρίστηκε ότι η καύση αποτελεί στοιχείο της ορθής πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων και επιχειρηματολόγησε υπέρ των συμφερόντων των τσιμεντοβιομηχάνων λέγοντας ότι αυτή βελτιώνει την παραγωγικότητα, μειώνει το κόστος και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Μάλιστα, λίγο πριν από την εκπνοή της θητείας του στο υπουργείο, υπέγραψε τη νέα Εθελοντική Συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία, στα πλαίσια της λεγόμενης κυκλικής οικονομίας, «αυστηροποιώντας» (εθελοντικά!) τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις των τσιμεντοβιομηχανιών.
Τη σκυτάλη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πήρε η νέα κυβέρνηση της ΝΔ. Ο κ. Χατζηδάκης, ο νέος υπουργός Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην ομιλία του στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, αναφερόμενος στη «στην κυκλική οικονομία» αναφέρθηκε στην «ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις με τον Ιδιωτικό Τομέα)» στις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και επισήμανε την ανάγκη για «την εφαρμογή ενεργειακά αποδοτικών τεχνικών με στόχο την ανάκτηση ενέργειας από απόβλητα», δηλαδή από την καύση απορριμμάτων και μάλιστα χωρίς «μεγάλες καθυστερήσεις στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, που αποτελούν σημαντικό εμπόδιο στην προσέλκυση επενδύσεων». Ο κ. Χατζηδάκης αποκάλυψε ότι και η κυβέρνηση της ΝΔ θα συνεχίζει να εφαρμόζει την ίδια τοξική πολιτική ενάντια στην υγεία του λαού.
Η επίκληση της νομιμότητας και ο καυγάς που έχει ανοίξει για τους περιβαλλοντικούς ελέγχους, το μόνο που κάνει είναι να συσκοτίζει τις πραγματικές αιτίες και να γεννά αυταπάτες ότι αυτοί οι έλεγχοι μπορούν να προστατεύσουν την υγεία από την καρκινογόνα καύση ή να σταματήσουν το έγκλημα. Η τήρηση της νομιμότητας στηρίζεται στους νόμους που τα κόμματα της ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έφτιαξαν κόβοντας τους στα μέτρα των αναγκών της αύξησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων, που κάνουν επενδύσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων, στην επεξεργασία, στην ανακύκλωση, στη μεταφορά, στο διασυνοριακό εμπόριο, στην ανάκτηση ενέργειας από τη καρκινογόνα καύση τους. Ακόμη κι αν σταματήσει για λίγες ημέρες η εκφόρτωση απορριμμάτων, ακόμη κι αν επιβληθούν πρόστιμα στην ΑΓΕΤ, το σίγουρο είναι δεν θα σταματήσει η καύση απορριμμάτων. Αντίθετα, κάθε φορά που οι έλεγχοι ή οι δικαστικές αποφάσεις θα βρίσκουν εντός των ορίων και των προβλεπόμενων από τις ΑΕΠΟ την ΑΓΕΤ, θα νομιμοποιείται η εγκληματική δράση, δίνοντας επιπλέον όπλα στις αστικές κυβερνήσεις και στο μονοπώλιο να συνεχίζουν το αντιλαϊκό – ανθυγιεινό έργο τους.
Η Περιφερειακή Αρχή Θεσσαλίας και η Δημοτική Αρχή Βόλου έχουν πλήρη επίγνωση και στηρίζουν αυτήν την πολιτική. Το μπαλάκι των ευθυνών που πετιέται πότε από τη μια και πότε από την άλλη μεριά, δεν μπορεί να κρύψει τη συμφωνία τους με τη πολιτική, που βάζει σε προτεραιότητα τις επιχειρηματικές επενδύσεις εις βάρος των δικαιωμάτων του λαού. Οι εξελίξεις αποδεικνύουν αυτό που το ΚΚΕ καταγγέλλει διαρκώς: ότι έχουν μοιρασμένους ρόλους και ότι ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν για την υγεία των Βολιωτών. Με τακτικισμούς και ελιγμούς, άλλοτε ως «Πόντιος Πιλάτος» και άλλοτε ως υπερασπιστές των ελέγχων ή της δημιουργίας αντίστοιχης Κοινωνικής Επιτροπής, θολώνουν το κύριο! Ότι σήμερα χρειάζεται πραγματική σύγκρουση με την αντιλαϊκή πολιτική, με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, που τσακίζει τη ζωή σε όλα τα επίπεδα των λαϊκών στρωμάτων, με την πολιτική που βάζει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Σήμερα μπορούμε να βάλουμε φρένο και να σταματήσουμε την καρκινογόνα καύση! Αυτό σίγουρα δεν θα το κάνουν ούτε το κράτος ούτε η περιφέρεια ούτε ο δήμος. Ούτε η εφαρμογή της νομιμότητας, ιδεολόγημα που παγιδεύει στην αποδοχή της εγκληματικής πολιτικής. Χρειάζεται ένα οργανωμένο, ριζοσπαστικό, ταξικό κίνημα ανατροπής της πολιτικής τους. Ένα κίνημα που θα έχει ξεκάθαρο το τι και το ποιος φταίει, που θα εναντιώνεται απέναντι στα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων για την εξυπηρέτηση των δικών του λαϊκών συμφερόντων. Που θα συνειδητοποιεί, και ήδη υπάρχει πείρα, ότι όσο τα κλειδιά της οικονομίας τα έχουν στα χέρια τους οι επιχειρηματικοί όμιλοι και τα μονοπώλια, η ζωή μας θα χειροτερεύει. Ένα τέτοιο κίνημα που θα διεκδικεί τη βελτίωση των όρων της ζωής του και που θα οργανώνεται με στόχο τη ανατροπή, ώστε να κάνουν κουμάντο στον πλούτο που παράγουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και όχι τα «αφεντικά», μπορεί να γίνει πραγματική απειλή και αποτελεσματικό στους καθημερινούς αγώνες του.
*μέλος της ΤΕ Μαγνησίας του ΚΚΕ, νεοεκλεγείς Δημοτικός Σύμβουλος Βόλου