Το βιβλίο «Οικονομία, πόλεμος και θεσμοί» του Εμμανουήλ-Μάριου Οικονόμου, που κυκλοφόρησε μόλις την περασμένη εβδομάδα από τις εκδόσεις «Ενάλιος», αποδεικνύει ότι η αρχαιότητα μπορεί να αποτελέσει πηγή δημιουργικής έμπνευσης και σήμερα. Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στηριζόμενος στη διατριβή που εκπόνησε από τον Σεπτέμβριο του 2010 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014, αναλύει την περίπτωση της αρχαίας Αθήνας στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο και μέσα από τις 645 σελίδες του πονήματός του, επιχειρεί να συσχετίσει το παρελθόν με το παρόν μέσα από τις πρακτικές που εφάρμοζαν οι πρόγονοί μας χιλιάδες χρόνια πριν.
O συγγραφέας, ο οποίος διδάσκει «Θεωρίες οικονομικής εξέλιξης» και «Οικονομικά της άμυνας» στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, δίχως να εξιδανικεύει το αθηναϊκό πολίτευμα της περιόδου 750-323 π.Χ., που έφτασε στην ακμή του κατά τον «Χρυσό Αιώνα» του Περικλή, δίνει την ευκαιρία στους αναγνώστες να δούνε πώς λειτουργούσε στην πραγματικότητα. «Τότε υπήρχαν πολύ σημαντικοί θεσμοί που εφάρμοζαν οι Αθηναίοι στην πράξη. Ιδιωτική και δημόσια τραπεζική, ασφαλιστικές υπηρεσίες, ναυτικά δάνεια, αξιόπιστο νομισματικό σύστημα, προστασία των εμπορικών συμβάσεων, εμπορικές εταιρείες, είναι ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα που μπορούμε να αναφέρουμε και αποδεικνύουν ότι η αρχαία Αθήνα λειτουργούσε σε όρους ελεύθερης οικονομίας, όπως θα λέγαμε σήμερα», τόνισε ο κ. Οικονόμου, καθώς ανέλυσε τα εντυπωσιακά οικονομικά επιτεύγματα που συγκέντρωσε μέσα από τη μελέτη μίας τεράστιας βιβλιογραφίας και πηγών από 800 περίπου συγγραφείς και ερευνητές.
Η αντιστοιχία των ευρημάτων της επιστημονικής έρευνας που έκανε ο Εμμανουήλ-Μάριος Οικονόμου με οικονομικούς όρους της εποχής μας, μαρτυρά ότι η αρχαία Αθήνα διέθετε δομές οργάνωσης που μπορούν να θεωρηθούν σύγχρονες. Κι αυτό με τρόπο κατανοητό για όλους, με τον συγγραφέα να λέει χαρακτηριστικά: «Το βιβλίο δεν απευθύνεται αποκλειστικά στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Γράφτηκε και για το ευρύ κοινό. Η συγγραφή του δρομολογήθηκε με τρόπο τέτοιο που να συνδυάζει την ακαδημαϊκή και επιστημονική πιστότητα, με την απαραίτητη απλότητα στη ροή της ανάγνωσης, ώστε να καθίσταται εύληπτο και περιεκτικό σε νοήματα, σχόλια και ιδέες».
Η ουσία, όμως, του βιβλίου είναι ότι ο δρ Οικονόμου μίλησε για όλα όσα μας διδάσκει η θεσμική λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας και πώς μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των θεσμών στην Ελλάδα του σήμερα. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός επισήμανε ότι η θεσμική λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας, μπορεί να αποτελέσει ένα καλό μάθημα για το παρόν. «Αυτή είναι η κεντρική ιδέα. Ήθελα αυτό το βιβλίο να έχει πολλαπλό χαρακτήρα και να μην περιοριστούμε στο πώς λειτουργούσε το αθηναϊκό πολίτευμα εκείνη την εποχή. Να χρησιμεύσει και ως οδηγός πολιτικής, συγκρίνοντας πτυχές της αθηναϊκής με τη σύγχρονη ελληνική δημοκρατία. Προχωρώντας τα κεφάλαια του βιβλίου, μπορεί να ανακινηθεί μία συζήτηση ασκώντας κριτική, εντοπίζοντας προβλήματα και δυσλειτουργίες της σύγχρονης Ελλάδας».